Avstraliyanın Kvinslend əyalətində qəbul edilən yeni qanunlarla, 10 yaşına qədər olan uşaqlar qətl, ağır hücum və oğurluq kimi cinayətlərə görə məhkum olunduqları halda, böyüklər ilə eyni cəzaya məruz qala bilərlər. Ştat hökuməti iddia etdi ki, bu sərt cəza qaydaları “gənc cinayətkarlar tərəfindən törədilən cinayətlərə ictimai qəzəb”ə cavab olaraq tətbiq edilib və çəkindirici təsir göstərəcək.
Lakin ekspertlər bildirirlər ki, araşdırmalar göstərir ki, daha ağır cəzalar gənclər cinayətlərini azaltmır, əksinə, artıra bilər.
Beynəlxalq tənqid və hüquq pozuntuları
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı bu islahatların uşaq hüquqları ilə bağlı beynəlxalq konvensiyalara zidd olduğunu və insan hüquqlarını pozduğunu bəyan edib.
Queensland Liberal Milli Partiyası (LNP) oktyabr ayında keçirilən əyalət seçkilərində bu qanunları kampaniyalarının təməl daşı kimi istifadə etdi və qurbanların hüquqlarını cinayətkarların hüquqlarından üstün tutduqlarını açıqladı.
LNP lideri və Baş nazir David Crisafulli dedi: “Bu qanunlar ştatda gənclər cinayətinin qurbanı olmuş hər bir Kvinslendli üçün nəzərdə tutulub” və qanunun cəmiyyətin təhlükəsizliyini yaxşılaşdıracağını söylədi.
Gənclər arasında cinayətlər azalmaqdadırBununla belə, Avstraliya Statistika Bürosunun məlumatları göstərir ki, Kvinslenddə gənclər arasında cinayət nisbəti son 14 ildə iki dəfə azalıb, 2022-ci ildə tarixdə ən aşağı səviyyəyə çatıb və bu səviyyədə sabit qalıb.
Kvinslend Polis Xidməti və Avstraliya Kriminologiya İnstitutunun məlumatları da oxşar eniş tendensiyasına işarə edir.
Yeni qanunların təfərrüatları
“Yetkinlərin cinayəti, böyüklərin cəzası” şüarı ilə təqdim edilən qanunda qətl də daxil olmaqla 13 cinayətə görə daha sərt cəzalar nəzərdə tutulur. Gənc cinayətkarlar adam öldürməkdə təqsirli bilinərsə, 20 il şərti azad edilmədən ömürlük həbs cəzasına məhkum edilə bilər.
Əvvəllər gənc cinayətkarlar üçün adam öldürməyə görə cəza 10 il həbslə məhdudlaşırdı, ömürlük həbs yalnız “xüsusilə ağır” hallarda tətbiq edilirdi.
Yeni qanunlar həmçinin “həbsdən məhrumetməni son çarə kimi” prinsiplərini aradan qaldıraraq, hakimlərin yetkinlik yaşına çatmayanlar üçün cərimə və ya ictimai işlər kimi alternativ sanksiyalardan istifadə etməsi tələbini aradan qaldırır. O, həmçinin uşaqların bütün keçmiş cinayət tarixinə məhkəmədə baxmağa imkan verir.
Kvinslend Polis İttifaqı bu dəyişiklikləri “düzgün istiqamətdə atılmış böyük addım” kimi qiymətləndirərkən, Kvinslend əyalətinin ədliyyə naziri Deb Freklinqton məhkəmələrə cinayətkarlar üçün “daha yaxşı cavabdehlik” verməyə imkan verəcəyini söylədi.
Lakin Freklinqton bu dəyişikliklərin beynəlxalq standartlarla birbaşa ziddiyyət təşkil etdiyini, xüsusilə yerli uşaqlara qeyri-mütənasib şəkildə təsir edəcəyini və həddən artıq izdihamlı həbsxanalar səbəbindən daha çox uşağın uzun müddət polis kameralarında saxlanmasına səbəb ola biləcəyini də etiraf etdi.
Ekspertlərin sərt reaksiyası
Avstraliyanın Uşaq Komissarı Anne Hollonds qanunları “beynəlxalq biabırçılıq” adlandırıb. “Uşaq ədliyyə sistemi ilə nə qədər tez təmasda olarsa, daha ağır cinayətlər törətmək ehtimalı bir o qədər yüksək olar” deyən Hollonds Kvinslend hökumətini sübutlara məhəl qoymamaqda günahlandırdı.
Bəzi hüquq ekspertləri bildiriblər ki, qanunlar uşaqların daha az cinayəti etiraf etməsinə səbəb ola bilər ki, bu da dinləmələrin uzadılmasına və məhkəmədə gecikmələrə səbəb olur.
Kvinslend hökuməti yeni qanunların qısa müddətdə təzyiq yaradacağını etiraf edib, lakin uzun müddətdə bu problemi yeni həbs yerləri və alternativ variantlarla həll etməyi planlaşdırdıqlarını açıqlayıb.
Mənbə: TrtHaber