Alimlər James Webb Kosmik Teleskopundan istifadə edərək Perseus Molekulyar Buludunda 6 sahibsiz planet aşkar ediblər.
‘Səbəbsiz’ planetlərdən birinin kütləsinin Yupiterdən 5 dəfə böyük olduğu qeydə alınıb ki, bu da təxminən 1600 Yerə bərabərdir.
ABŞ Aeronavtika və Kosmos Agentliyinin (NASA) Ceyms Uebb Kosmik Teleskopu (JWST) yarım onlarla tək ‘başıboş’ planet (heç bir ulduza bağlı olmayan) aşkar edib.
“Səbsiz” planetlər Perseus Buludunda və Yerdən təxminən 960 işıq ili uzaqlıqda yerləşən “NGC 1333” dumanlığında aşkar edilib.
Qeyd olunub ki, JWST-nin infraqırmızı kameraları tərəfindən təsvir edilən NGC 1333-ün turbulent mühitində qaz və toz birləşərək ulduzlar və digər göy cisimlərini əmələ gətirir.
Lakin astronomların fikrincə, altı “başıboş” planet Yupiterdən daha böyükdür. Araşdırmanın aparıcı müəllifi Con Hopkins Universitetindən astrofizik Dr. Adam Langeveld dedi: “Biz ulduzların əmələ gəlməsi prosesinin sərhədlərini araşdırırıq. Əgər gənc Yupiterə bənzər bir göy cismi varsa, onun uyğun şəraitdə ulduza çevrilməsi mümkün ola bilərmi? “Bu həm ulduzların, həm də planetlərin əmələ gəlməsini anlamaq üçün vacibdir.”
Araşdırmanın müəlliflərindən biri Cons Hopkins Universitetinin prorektoru və astrofizik prof. Dr. Rey Cayavarhana dedi: “Biz Uebbin infraqırmızı dalğa uzunluqlarında görünməmiş həssaslığından gənc ulduz klasterinin ən zəif üzvlərini axtarmaq üçün istifadə etdik və astronomiyada əsas sualı həll etməyə çalışdıq: Ulduz yaratmaq üçün kifayət qədər yüngül kütlə nədir? “Tədqiqat ulduzlar kimi formalaşan ən kiçik “sərbəst üzən” cisimlərin kütləsinin ulduzların ətrafında fırlanan nəhəng ekzoplanetlərlə üst-üstə düşdüyünü ortaya qoydu”, o deyib.
Cayavardhananın müşahidəsi sübut edir ki, planetlər qaz və toz buludunu yığaraq, mərkəzdə ulduz olmadan əmələ gələ bilirlər.
Tədqiqatda qeyd olunub ki, yeni aşkar edilmiş “başıboş” planetlərdən birinin kütləsi Yupiterdən 5 dəfə böyükdür ki, bu da təxminən 1600 Yerə bərabərdir.
Sözügedən göy cisminin ətrafındakı tozlu diskin bir ulduz meydana gəlməsinə bənzədiyi və burada ‘mini planetlərin’ meydana gəlməsinin mümkün olduğu ifadə edildi.
Tədqiqatçılar ‘NGC 1333’-də 5-10 Yupiter kütləsi olan yeni doğulmuş ulduzlar və planetlərə əlavə olaraq, “qəhvəyi cırtdan” adlı çox nadir bir göy cismini və yaxınlıqda planet kütləsi olan bir göy cismini aşkar etdilər.
“Qəhvəyi cırtdanlar” nə planet, nə də ulduz olmayan və ümumiyyətlə planetlərdən daha kütləsi olan, lakin ulduzlar qədər kütləsi olmayan səma cisimləri kimi tanınır.
Tədqiqat “The Astronomical Journal”da dərc olunacaq.
Mənbə: Haber Global