Areda Survey-nin 27 fevral – 5 mart 2025-ci il tarixləri arasında apardığı araşdırmaya görə, Türkiyə xalqının yüzdə 41,4-ü Qadınlar Gününü qadın hüquqlarına diqqət çəkmək üçün bir fürsət olaraq görsə də, yüzdə 18,9-u bunun yalnız simvolik bir gün olduğunu düşünür. Qadınlara qarşı ən böyük sosial maneənin 44,4 faizlə sosial təzyiqlər olduğu ortaya çıxsa da, 54,6 faiz qadınların küçədə təhlükəsizlik baxımından ayrı-seçkiliyə məruz qaldığını bildirib. Qadınların iş həyatında ən çətin problemi yüzdə 48,1 ilə uşaq baxımı və iş balansıdır. Bundan əlavə, ağbirçək qadınların işləmək əvəzinə evdar qadın olmaq istəyinin artması ilə bağlı fikirlər də diqqət çəkir.
Qadınlar Gününün mənası dəyişirmi?
Araşdırmaya görə, türklər Qadınlar Gününə fərqli mənalar yükləyirlər. İştirakçıların 41,4 faizi bu günü qadın hüquqlarına diqqət çəkmək üçün bir fürsət olaraq görsə də, 27,9 faizi xüsusi bir gün kimi qeyd edilməli olduğunu düşünür. Digər tərəfdən, 18,9 faiz Qadınlar Gününün simvolik bir gün olduğunu və təsirinin məhdud olduğunu bildirib. 11,7 faizlik qrup bu günün onlar üçün heç bir əhəmiyyət kəsb etmədiyini deyir.
Qadınların Qarşılaşdığı Ən Böyük Maneələr
Qadınların sosial həyatda üzləşdiyi ən böyük maneə olaraq sosial təzyiqlər 44,4 faizlə önə çıxır. İqtisadi müstəqillik baxımından qadınların yaşadığı çətinliklər 27,8 faizlə ikinci yerdədir. 14,8 faiz qadınlar üçün digər mühüm maneələrdən biri kimi təhsil çatışmazlığı göstərildiyi halda, yüzdə 13,0 ilə hüquqi çatışmazlıqlar problem olaraq görülür. Qadınların ən çox hansı sahədə ayrı-seçkiliyə məruz qaldığı sualına ən yüksək nisbət yüzdə 54,6 ilə küçələrdə təhlükəsizlik baxımından ayrı-seçkiliyə məruz qalmasıdır. Qadınların iş həyatında ayrı-seçkiliyə məruz qaldığını deyənlərin nisbəti yüzdə 22,2 ikən, ev rollarının qadınlarda bərabərsizlik yaratdığını düşünənlərin nisbəti yüzdə 19,4-dür. Siyasətdə qadın təmsilçiliyinin aşağı olmasının ayrı-seçkilik elementi olduğunu deyənlərin nisbəti cəmi 3,7 faizdir.
İş həyatında qadınların ən böyük problemləri
Qadınların iş həyatında qarşılaşdıqları ən böyük problemlərdən biri də yüzdə 48,1 ilə uşaq baxımı və iş tarazlığına adekvat dəstəyin olmamasıdır. İş yerində cinsiyyətçi münasibətlə qarşılaşdıqlarını ifadə edən qadınların nisbəti yüzdə 23,6 ikən, bərabər iş üçün bərabər ödənişin təmin edilməməsi problem olaraq yüzdə 17,9 ilə önə çıxır. Qadınların rəhbər vəzifələrdə kifayət qədər yer tuta bilməyəcəyini düşünənlərin nisbəti 10,4 faiz olaraq ölçülür.
Qadın menecerlərə münasibət də araşdırmada diqqət çəkən məsələlər sırasındadır. İştirakçıların 37,1 faizi qadın idarəçilərə qarşı edilən tənqidlərin əksəriyyətinin qərəzli olduğunu bildirsə də, 18,1 faizi qadın idarəçilərin daha ehtiyatlı qərarlar verdiyini düşünür. Qadın idarəçilərin daha emosional qərarlar verdiyini düşünənlərin nisbəti yüzdə 17,1, səlahiyyətlərinin kişi idarəçilərə nisbətən daha az qəbul edildiyini söyləyənlərin nisbəti isə eyni səviyyədədir. İş və şəxsi həyatı tarazlaşdırmaqda çətinlik çəkdiklərini ifadə edən qadın idarəçilərin nisbəti digər qiymətləndirmələrlə müqayisədə daha aşağı səviyyədə, yüzdə 10,5 olaraq qalır.
Karyera yoxsa Uşaq?
Araşdırmada iştirakçılara “Qadınlar uşaq böyütmək üçün karyeralarından imtina etməlidirlərmi?” sualı verilib. Sual verildikdə, 76,2 faiz böyük əksəriyyəti bu fikirlə razı olmadıqlarını və qadınların həm karyeralarını, həm də uşaq baxımını eyni vaxtda idarə edə biləcəklərini düşünürlər. Əksinə, 23,8 faiz qadınların uşaq böyütmək üçün karyeralarından əl çəkməli olduğu qənaətindədir.
Qadınlar mediada necə təmsil olunur?
Televiziya və reklamlarda qadınların təmsil olunması da araşdırmanın diqqət çəkən nəticələrindən biri olub. İştirakçıların 50,5 faizi mediada qadınların ümumiyyətlə xarici görünüşə önəm verildiyini düşünür. 22,3 faiz qadınların ana və arvad kimi prioritet olduğunu bildirərkən, 14,6 faiz qadınların güclü və müstəqil şəxsiyyət kimi təmsil olunduğunu düşünür. Emosional və zəif obrazlar kimi göstərildiyini düşünənlərin nisbəti yüzdə 6,8 olarkən, yüzdə 5,8-i qadınların mediada fərqli və balanslı rollarda təmsil olunduğunu bildirir.
HANSI Qadınlar işləmək əvəzinə evdar qadın olmağa üstünlük verirlər?
Son illərdə ağbirçək qadınların iş həyatından uzaqlaşaraq evdar qadın olmağa üstünlük vermələri ilə bağlı fikirlər də araşdırmada yer alıb. İştirakçıların 27,5 faizi bu tendensiyanın ən böyük səbəbinin iş həyatındakı stress və tükənmişlik sindromu olduğunu düşünür. Yüzdə 23,5-i uşaq baxımı və ailəyə daha çox vaxt ayırmaq istəyinin bu vəziyyətə səbəb olduğunu ifadə edərkən, yüzdə 21,6-sı belə bir tendensiyanın olduğunu düşünmədiyini bildirib. Ev-iş balansını qurmaqda çətinlik çəkən qadınların nisbəti yüzdə 15,7 ikən, həyat yoldaşı və ya ailəsindən kifayət qədər iqtisadi dəstəyin təsirli olduğunu düşünənlər və cəmiyyətin qadınlardan gözləntilərinin dəyişdiyini deyənlərin nisbəti yüzdə 5,9-dur.
Tədqiqatın Metodologiyası
Türkiyə üzrə 784 nəfərin iştirak etdiyi və 27 Fevral – 05 Mart 2025-ci il tarixləri arasında aparılan araşdırma kəmiyyət araşdırma metodlarından biri olan CAWI texnikası və “Areda Survey’s Profile Based Digital Panel” istifadə edilməklə həyata keçirilib.
Mənbə: HaberGlobal