ABŞ Müdafiə Nazirliyi (Pentaqon) Nigerdəki 300-ə yaxın ABŞ əsgərinin sentyabrın 15-dək ölkədən çıxacağını açıqlayıb.
Afrikada böyük müstəmləkə nizamı sarsılır…
Afrikalılar artıq illərin müstəmləkəçilik zehniyyətini davam etdirən ölkələrə tabe olmurlar.
Fransadan sonra Niger də ABŞ-ı öz ərazisindən çıxardı.
Pentaqonun bəyanatı
Pentaqonun mətbuat katibinin müavini Sabrina Sinq mətbuat konfransında jurnalistlərin suallarını cavablandırıb.
Nigerdəki ABŞ əsgərlərinin vəziyyətindən danışan Sinq, iyulun 7-dən etibarən paytaxt Niameydəki 101-ci hava bazasından tamamilə geri çəkildiklərini bildirib.
Sentyabrın 15-dək 300 əsgər geri çəkiləcək
ABŞ-ın Nigerdə 300-ə yaxın əsgərinin olduğunu bildirən Sing, qalan əsgərlərin 15 sentyabra qədər təhlükəsiz və nizamlı şəkildə ölkədən çəkiləcəyini bildirib.
ABŞ qoşunlarını geri çəkir
Martın 17-də Niger ABŞ ilə 12 il əvvəl imzaladığı hərbi əməkdaşlıq müqaviləsini ləğv etdiyini açıqlayıb və ABŞ əsgərlərinin tezliklə ölkəni tərk etməsini tələb edib.
Nigerdə 1000-ə yaxın əsgəri və Aqadez şəhərində pilotsuz uçuş aparatı (PUA) bazası olan ABŞ-ın sentyabrın ortalarına qədər ölkəni tamamilə tərk edəcəyi açıqlanıb.
ABŞ-ın Rusiya və İrandan narahatlığı Niamey ilə hərbi əlaqələri də kəsdi
2023-cü il iyulun 26-da Nigerdə prezident Məhəmməd Bazumu devirən hərbi idarə, Fransa ilə hərbi və diplomatik qırılmalara baxmayaraq ABŞ ilə dialoqu davam etdirirdi.
Əvvəlcə Fransa ilə hərbi müqavilələri ləğv edən və Fransanın Niameydəki səfiri Silvain İtteni persona non qrata elan edən Abdurrahmane Tchiani hökuməti, çevrilişdən qısa müddət sonra ABŞ-ın Niameyə yeni təyin olunmuş səfiri Ketlin Fitz Gibbonun ölkəyə daxil olmasına icazə verdi.
ABŞ-ın hərbi idarəçiliyi ilə Fransa kimi ağır böhran yaşamadığı halda, Nigerin Rusiya və İranla yaxınlaşmasından narahat olduğu bir müddətdir məlum idi.
Rusiyaya yaxınlaşdılar
Çevrilişdən sonra ölkədən Fransa və Avropa hərbi birləşmələrini göndərən Niamey rəhbərliyi Mali və Burkina Faso kimi əsgərlərin də hakimiyyətdə olduğu Rusiya ilə yaxınlaşma prosesinə girdi.
Bu proses zamanı İranın dünyanın ən mühüm uran ehtiyatlarından birinə sahib olan Nigerdən uran almağa razılıq verdiyi və hətta iki ölkə arasında bu tipli ilkin müqavilənin imzalandığı iddiaları ABŞ mətbuatında geniş yer alıb.
İddialardan sonra ABŞ-ın Afrika Komandanlığından (AFRICOM) bir heyət Nigerin 12-13 mart tarixlərində Niamey səfəri zamanı İran və Rusiya ilə yaxınlaşmasının hiss etdiyi narahatlıqdan danışıb və bu, hərbi rəhbərliyi qəzəbləndirib.
Bu görüşdən qısa müddət sonra Niamey administrasiyası martın 17-də ABŞ ilə imzalanmış hərbi əməkdaşlıq müqaviləsini ləğv etdiyini açıqladı.
ABŞ-ın bağlayacağı ən bahalı İHA bazası
Nigerdə təxminən 1000 ABŞ əsgəri var. Sahara səhrasının cənub ucunda Agadez şəhəri yaxınlığında “Niger Air Base 201” adlı İHA bazası var.
Niger 201, Cibutidəki daimi bazasından sonra ABŞ-ın İHA əməliyyatları həyata keçirdiyi Afrikada ikinci ən böyük bazadır.
ABŞ tərəfindən tikilib maliyyələşdirilən və Niger ordusuna məxsus olan baza 2019-cu ildən yüksək texnologiyalı peyk rabitə sistemləri ilə xidmətdədir.
Niger əyalətindən 10 il müddətinə icarəyə götürülmüş Niger 201 ABŞ-da ən böyük və ən bahalı İHA bazası hesab olunur.
Onun tikintisinə 110 milyon dollar, illik baxımına isə 30 milyon dollar xərcləyən ABŞ sözügedən bazadan Saheldəki əsas kəşfiyyat və müşahidə mərkəzi kimi istifadə edir.
Xəbər mənbəyi: Anadolu Agentliyi (AA)