Alimlər Yerdən kənarda aparılan ilk arxeoloji tədqiqatı aparıblar. Beynəlxalq Kosmik Stansiyada aparılan işlər gələcək stansiya dizaynlarına töhfə verəcək.
Ənənəvi olaraq, arxeologiya beynimizdə tozlu qədim şəhərlər və keçmiş sivilizasiyaların izlərini axtarmaqla əlaqələndirilir. Lakin elm bu intizamı gözlənilməz bir sahəyə apardı: kosmosa.
1998-ci ildən orbitdə olan Beynəlxalq Kosmik Stansiya (BKS) 23 müxtəlif ölkədən 270-dən çox astronavtı qəbul edib.
Sıfır cazibə mühitində, məhdud resurslarla və daimi hərəkətdə yaşamaq insanları yer üzündəki vərdişlərindən tamamilə fərqli davranmağa məcbur edib. Bu, BKS-ni unikal “kosmik sivilizasiyaya” çevirdi.
İnsanların bu yeni və çətin mühitə necə uyğunlaşdığını anlamaq istəyən elm adamları Beynəlxalq Kosmik Stansiya Arxeologiyası Layihəsinə başlayıblar.
Layihə çərçivəsində astronavtların stansiyadakı yaşayış sahələrini, istifadə etdikləri əşyaları və buraxdıqları izləri araşdıraraq kosmosda yaşamağın mədəni və sosial ölçülərini anlamağa çalışır. Elm adamları arxeologiyada istifadə edilən kürək çuxur testi adlanan bir texnikadan istifadə etdilər.
Bu üsulla bir qazıntı sahəsində müəyyən aralıqlarla çuxurlar açılır və tarixi əsərlərin yayılması müəyyən edilir.
Daha sonra daha çox qalıq ehtiva etdiyi düşünülən çuxurlarda daha əhatəli araşdırmalar aparılır.
ISS-də çuxur qazmaq mümkün olmadığı üçün layihə qrupu 2022-ci ildə stansiyada 6 sahə seçərək astronavtlardan iki ay ərzində hər gün bu ərazilərin fotoşəkillərini çəkmələrini istəyib.
Mənbə: EnSonHaber