Rusiya, ABŞ və Braziliyadan olan alimlər, HSE tədqiqatçısı Marina Butovskayanın iştirakı ilə, uşağın valideynlərinə fiziki bənzərliyinin aldıqları qayğı səviyyəsinə necə təsir etdiyini araşdırıblar.
Tədqiqat, bu mexanizmin yalnız bioloji qohumluğun təsdiqini şüuraltı olaraq axtaran atalar üçün vacib olduğu barədə qəbul edilmiş fikri təkzib etdi. Məlum oldu ki, analar və onların qohumları da fiziki oxşarlığı marker kimi fəal şəkildə istifadə edir və diqqət və sərmayələrinin miqdarını müəyyən edirlər. Təkamül biologiyası baxımından bu prinsip inklüziv uyğunluq nəzəriyyəsi ilə izah olunur. İnsanlar gen ötürmək üçün proqramlaşdırılıblar, buna görə də şüuraltı olaraq onları daşıyanları dəstəkləməyə çalışırlar.
Hipotezi yoxlamaq üçün 2019-cu ildə üç ölkənin – Rusiya, ABŞ və Braziliyanın əhalisi arasında onlayn sorğular aparılıb. İştirakçılar valideynləri ilə oxşarlıqlarını bir sıra xüsusiyyətlərə, eləcə də uşaqlıqda analarından, atalarından və nənə-babalarından aldıqları qayğı səviyyəsinə görə qiymətləndiriblər.
Məlumatların təhlili atalarla bağlı ilkin fərziyyəni təsdiqlədi. Uşaq atasına nə qədər çox oxşayırdısa, təkcə özü deyil, həm də qohumları ona bir o qədər qayğı göstərirdilər. Lakin gözlənilməz bir kəşf ana və onun qohumlarının əks reaksiyası oldu. Uşaq atasına nə qədər çox oxşayırdısa, ana və ailəsi ona bir o qədər az səy göstərirdilər. Eyni zamanda, analar özlərinə daha çox oxşayan uşaqlara daha çox qayğı göstərirdilər.
Analıq 100% əminliklə belə, ana ilə uşaqları arasında bioloji qohumluq faktı tamamilə eyni deyil. Buna görə də, ana və qohumları üçün fiziki oxşarlıq faydasız bir siqnal deyil, öz genetik nüsxələrini daha çox daşıyan bir uşağa qayğı və diqqəti yönəltməyə kömək edən şüuraltı bir işarədir.
Amerika Birləşmiş Ştatları ataların uşaq böyütməsində ən yüksək səviyyədə iştirakını qeydə alıb. Rusiyada ana tərəfdən nənə və babalar nəvələrinə qulluq etməkdə liderlik ediblər və onların töhfəsi hər üç ölkə arasında ən əhəmiyyətli olub. Braziliyada bütün qohumların, xüsusən də ata tərəfdən nənə və babaların iştirakı ən aşağı səviyyədə olub. Alimlər bunu şəhərləşmə, miqrasiya və ənənəvi nəsillərarası əlaqələrin pozulması ilə əlaqələndirirlər.
Mənbə: mail.ru