Apple bəzi işçiləri və səhmdarları tərəfindən işçilərindən İsrail ordusuna və Fələstin torpaqlarını qəsb edən israillilərə ianə göndərməkdə ittiham olunur. Apple ilə bağlı gündəm yaradan iddia irəli sürülüb.
ABŞ-ın “The Intercept” xəbər saytının xəbərinə görə, özlərini “bir qrup səhmdar, indiki və keçmiş işçilər” kimi qələmə verən 133 nəfər işçi ianələrinin göndərildiyi qurumlarla bağlı texnologiya şirkətinə açıq məktub yazıb.
Məktubda Apple işçi ianələrini İsrail ordusuna bağlı təşkilatlara və Fələstin torpaqlarını qəsb edən israillilərə göndərməkdə günahlandırılıb.
Bu iddianın dərhal araşdırılmasını tələb edən məktubda Apple-dan bütün qeyri-hökumət təşkilatlarına “ianələri” dayandırması istənilib.
Bir çox böyük qurumlar kimi, Apple işçiləri də “Benevity” adlı platforma vasitəsilə qeyri-kommersiya təşkilatlarına ianə verə və bunun müqabilində işəgötürənlərindən “töhfə” ala bilərlər.
İanə siyahısında olan qurumlar arasında İsrail ordusundakı əsgərlər üçün ianə toplayan “IDF-nin Dostları (FIDF)”, “HaYovel”, “Bir İsrail Fondu”, “Yəhudi Milli Fondu” və “İsraelGives” də var. İsraillilərin Fələstin torpaqlarını qəsb etməsinə qatqı təmin edən təşkilatlar iştirak edir.
Apple rəhbərliyi mövzu ilə bağlı suallara cavab verməyib.
“Apples4Ceasefire” adı altında təşkil edilən Apple işçiləri aprel ayında “Fələstin xalqına keffiyeh, sancaqlar, bilərziklər və ya paltarlarla dəstəklərini ifadə edən” Apple Store işçilərinin intizam və işdən çıxarılmasına etiraz ediblər.
Nyu Yorkda “Pulumuzla Deyil” adlı qrup əyalətdəki qeyri-kommersiya təşkilatlarını qeyri-kommersiya statusunu itirməyə və İsraillilərin Şərqi Qüdsdə və İordan çayının qərb sahilində ələ keçirdikləri Fələstin torpaqları üçün ianə toplamaq imkanlarını itirməyə çalışır.
Konstitusiya Hüquqları Mərkəzinin baş hüquqşünası Diala Şamas verdiyi açıqlamada, “təəssüf ki, İordan çayının qərb sahili və Qəzzada qeyri-qanuni fəaliyyətləri açıq şəkildə dəstəkləyən təşkilatların çox az təftiş edildiyini” ifadə edərək, donor siyahısında adı çəkilən qurumları çağırıb” deyib.
Şamas bəyan edib ki, beynəlxalq insan haqları qanunlarını pozan fəaliyyətlərin maliyyələşdirilməsinə qarşı qanunlar ABŞ Daxili Gəlir Xidməti tərəfindən adekvat şəkildə tətbiq olunmur, ona görə də şirkətlər və şəxslər öz töhfələrinin potensial qeyri-qanuni fəaliyyətlərlə məşğul olan təşkilatlara getməməsini təmin etməlidirlər.
Şirkətlərin ianə verərkən ümumiyyətlə bir təşkilatın federal gəlir vergisindən və qeyri-kommersiya vergisindən azad olduğunu göstərən “501(c)(3)” statusuna əsaslandığını ifadə edən Şamas, “Ancaq nə olursa olsun təşkilatın qeyri-kommersiya statusuna malik olub-olmamasından asılı olmayaraq, hərbi cinayətlərə yardım etmək və sövdələşmə qanunsuzdur” deyib.
Şamas bildirib ki, Apple bu təşkilatların heç birinə pul göndərməməsinə əmin olmalıdır.
APPLE-NİN İDARƏ SİYAHISIDA OLAN QURUM İDDİA EDİR ki, İSRAİL ORDUSUNA 34,5 MİLYON DOLLAR GÖNDƏRİB
İsrail əsgərləri fələstinlilərə qarşı işgəncə, məhkəməsiz qətllər və digər sui-istifadələrdə ittiham olunduğundan, eləcə də bir çox əsgər sosial şəbəkələrdə fələstinli məhbuslara qarşı yağma və pis rəftarın görüntülərini paylaşdığı üçün İsrail ordusunun davranışı və nizam-intizamı xüsusi diqqət mərkəzinə düşüb.
Apple-ın ianələr siyahısında yer alan “IDF dostları” İsrail ordusu üçün ianə toplamaq üçün qeyri-kommersiya təşkilatı olaraq qeydiyyatdan keçib və İsrail ordusuna 34,5 milyon dollar (təxminən 1 milyard 114 milyon 249 min lirə) bağışlayıb.
The Guardian qəzetinin 2023-cü ilin dekabrında verdiyi xəbərə görə, “İsraelGives” izdihamlı maliyyələşdirmə platforması, müharibədən sonrakı iki ay ərzində Qərb Sahilində “hərbi, hərbiləşdirilmiş və məskunlaşma” fəaliyyətlərini dəstəkləmək üçün 5,3 milyon dollar (təxminən 171 milyon 180 min lirə) artıq ianə almışdı. Bu pul qeyri-mütənasib şəkildə Amerika donorlarından gəlib.
Bir çox digər texnologiya şirkətləri kimi, Apple öz veb-saytında Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Ümumdünya İnsan Hüquqları Bəyannaməsi də daxil olmaqla, “beynəlxalq səviyyədə tanınmış insan hüquqlarına hörmət” mövzusunda korporativ öhdəliyini bildirir.
Lakin İsrailin Qəzzaya hücumları başlayandan bəri BMT-nin İnsan Haqları İdarəsi İsrail ordusunun hücumlarını dəfələrlə pisləyib.
Mənbə: Haber Global