“Rossotrudniçestvo”nun (Rusiya Evi) nümayəndəliyi Azərbaycanın paytaxtında işlərini dayandırıb. Təşkilat binadan çıxarılıb, fəaliyyəti respublika qanunvericiliyini pozmaq kimi tanınıb. Bakıdakı Rus Evinin niyə fəaliyyətini ixtisar etmək məcburiyyətində qaldığını, eləcə də fəaliyyətinin bərpası perspektivlərini sizə xəbər veririk.
Rus evi nədir?
Rus Evi və ya Rusiya İnformasiya və Mədəniyyət Mərkəzi 1997-ci ildə Bakıda fəaliyyətə başlayıb. Təşkilat respublikada Rossotrudniçestvo-nun maraqlarını təmsil edir, Rusiya mədəniyyətini, elmini və təhsilini təbliğ edir, beynəlxalq əməkdaşlığa kömək edir. Təşkilatın digər funksiyası soydaşlara dəstək olmaqdır. Əslində, Rus Evi Rusiya ilə Azərbaycan arasında vasitəçidir. Rossotrudniçestvo dünyanın 71 ölkəsində təmsil olunur, burada qeyri-rəsmi adı olan 87 xarici nümayəndəlik var – Rus Evləri.
Azərbaycandan Rus Evinə iddialar
Azərbaycanda “Rus Evi”nin bağlanmasının rəsmi səbəbi onun hüquqi qeydiyyatının olmamasıdır. 2025-ci il fevralın əvvəlində Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyindən Rus Evinin hüquqi şəxs kimi qeydiyyata alınması və ya onun fəaliyyətinə xitam verilməsi tələbi ilə nota alıb. Tələb qanunidir. Qeydiyyat proseduru 1997-ci il hökumətlərarası sazişdə təsbit edilmişdir. Lakin “Rossotrudniçestvo” qurumu bütün fəaliyyət illərində rəsmi status ala bilməyib.
“Məsələ bundadır: Rusiyanın Azərbaycan Respublikasındakı səfirliyi, bizim nümayəndəliyimiz və Xarici İşlər Nazirliyi bütün bu illər ərzində dəfələrlə Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyinə müraciət edərək bizə qeydiyyatda köməklik göstərməyi xahiş ediblər. Biz bunu etməyə həmişə hazır idik, lakin zənglərimiz cavabsız qaldı”, – TASS Rossotrudniçestvo rəhbəri Yevgeni Primakovun sözlərini sitat gətirib. 2025-ci ilin fevralında Azərbaycan hakimiyyəti buna baxmayaraq, Bakıdakı Rusiya qurumunun hüquqi qeydiyyatı olmadığı üçün onun bağlanmasını tələb edib.
Rusiya tərəfinin reaksiyası
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi bir daha Azərbaycan qanunlarına uyğun olaraq Bakıda Rus Evini qeydiyyata almağa hazır olduğunu bildirib, RBC xəbər verir.
“Biz dəfələrlə bu məsələni diplomatik kanallar vasitəsilə, müvafiq məsləhətləşmələr çərçivəsində müzakirə etməyi təklif etmişik. <…> Biz bu məsələnin müsbət həllini gözləyirik”, – XİN nümayəndəsi Mariya Zaxarova Rusiyanın mövqeyini açıqlayıb.
Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov Rusiya və Azərbaycan liderlərinin təmasda olacağı təqdirdə Bakıda Rus Evinin bağlanması ilə bağlı vəziyyəti müzakirə edə biləcəklərini təklif edib. “Əlbəttə, biz bu məsələni müxtəlif səviyyələrdə olan həmkarlarımız qarşısında qaldıracağıq. Əgər ən yüksək səviyyədə təmaslar olarsa, biz bu məsələnin iki dövlət başçısı arasında dialoqda müzakirə oluna biləcəyini istisna etmirik”, – TASS Peskovdan sitat gətirir.
Yalnız bağlanmadı, həm də qovuldu
Rus Evi rəsmi statusunu itirməklə yanaşı, Bakıdakı “qeydiyyat yerini” də itirir. Rusiya nümayəndəliyi icarəyə götürdüyü yerdən qovulur. TASS xəbər verir ki, Rossotrudniçestvo rəhbəri Yevgeni Primakov izah edib ki, binanın sahibi binaları satışa çıxarıb.
“İcarəyə götürdüyümüz binanın sahibi təcili satdığını dedi və bizi köçməyə dəvət edir. Binanı tərk etməyimiz üçün son tarix artıq yaxınlaşır, ay yarım ərzində gələcək”, – o, “Rossiya-24” telekanalının efirində bildirib. Primakov Bakıdakı Rus Evinin “təbii görünən səbəblərdən” binasız qala biləcəyinə aydınlıq gətirib.
Bakıda Rus Evinin bağlanması ilə bağlı daha bir versiya
“Vedomosti” yazır ki, Bakıdakı “Rus Evi”nin fəaliyyətinin dayandırılması Rusiya ilə Azərbaycan arasında 2024-cü il dekabrın 25-də Bakı-Qroznı marşrutu üzrə uçan Azərbaycanın AZAL şirkətinin “Embraer E-190” təyyarəsinin qəzaya uğramasından sonra başlayan münasibətlərdə kəskin soyuqlaşma fonunda baş verə bilər.
Dekabrın 28-də Rusiya lideri Vladimir Putin Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevlə telefon danışığında faciəvi hadisə ilə bağlı üzr istəyib.
“Bakı Rusiya ilə soyuqlaşmaq qərarına gəlib. Ona və Rusiya qurumlarına qarşı iddialar artır. Azərbaycan addım-addım Rusiyadan uzaqlaşır”, – İMEMO RAS-ın Mərkəzi Asiya sektorunun rəhbəri Stanislav Pritçin “Vedomosti”yə istinadən yazır. Ekspertin fikrincə, Azərbaycan rəhbərliyinin bu mövqeyi taktiki gedişdir. Uzunmüddətli perspektivdə respublika Rusiya ilə bütün münasibətləri məhdudlaşdırmaq iqtidarında deyil. Onun alternativ müttəfiqi yoxdur: İranı belə hesab etmək olmaz, ABŞ Ermənistanın tərəfini seçib onunla strateji əməkdaşlıq haqqında müqavilə imzalayıb, Türkiyə çox uzaqdadır və digər münaqişə nöqtələrində problemlərin həlli ilə məşğuldur.
Mənbə: mail.ru