Böyük Britaniyanın vətəndaşlığının ləğvi təcrübələrinin əhatə dairəsi və özbaşınalığı yeni dərc olunmuş hesabat tərəfindən yenidən sual altına alınıb. Araşdırmaya görə, Böyük Britaniya bu miqyasda vətəndaşlığı ləğv edən yeganə G20 ölkəsidir.
2010-cu ildən bəri 200-dən çox insanın vətəndaşlığı ictimai maraqlar səbəbindən ləğv edilib; bu rəqəm dünyada yalnız Bəhreyn və Nikaraqua tərəfindən geridə qalıb.
Müqayisəli məlumatlar göstərir ki, Fransa 2002-2020-ci illər arasında oxşar səlahiyyətlərdən yalnız 16 dəfə istifadə edib. Hesabatda vurğulanır ki, ikili vətəndaşlığı olan və ya daha sonra vətəndaşlıq alan britaniyalılar tez-tez sübutlara məhdud çıxışla və hökumətin bildiriş öhdəliyi olmadan ləğvə məruz qalırlar.
Hesabata görə, qeyri-müəyyən hüquqi çərçivəyə görə, Böyük Britaniya əhalisinin təxminən 13%-i və ya 9 milyon insan nəzəri olaraq vətəndaşlıqlarının ləğvi riski altındadır.
Hesabatda həmçinin qeyd olunur ki, qaradərili, Cənubi Asiyalı, Yaxın Şərqli və Şimali Afrikalı britaniyalılar ağdərili vətəndaşlara nisbətən 12 dəfə daha çox hədəfə alınır. Bunun əksinə olaraq, Daxili İşlər Nazirliyi bütün tapıntıları rədd edərək hesabatı “qorxu və dezinformasiya yaymaq” kimi xarakterizə etdi.
Parlament iclasında müxtəlif partiyalardan olan millət vəkilləri sistemi sərt şəkildə tənqid etdilər. Mühafizəkar millət vəkili Ser Endryu Mitçell bildirib ki, “Bir siyasətçinin bu gün və sabah şəxsə xəbərdarlıq etmədən vətəndaşlığı bir zərbə ilə ləğv etməsi qəbuledilməzdir”. O, mövcud təcrübənin demokratik nəzarətdən məhrum olduğunu iddia etdi. Mitçell qeyd etdi ki, Böyük Britaniya bu səlahiyyətdən dünyada ən aqressiv şəkildə istifadə edən ölkələrdən birinə çevrilib.
Reprieve-in təhlilinə görə, son 10 ildə vətəndaşlığın ləğvi əvvəlki 30 illə müqayisədə xeyli artıb. 2014-cü il düzəlişi, vətəndaşlığı olmayan şəxsləri başqa bir vətəndaşlıq əldə edə biləcəkləri fərziyyəsinə əsaslanaraq, faktiki olaraq vətəndaşlığı olmayan şəxsə çevirdi. 2022-ci il Vətəndaşlıqlar və Sərhədlər Qanunu hökumətə şəxsə xəbərdarlıq etmədən belə vətəndaşlığı ləğv etmək səlahiyyəti verdi. Lakin dünyanın bir çox ölkəsi bu təcrübədən tamamilə imtina edib; Avropada 16 ölkə vətəndaşlığı ümumiyyətlə ləğv etmir. Qlobal miqyasda bu rəqəm 56-dır.
Hesabatda deyilir ki, bəzi britaniyalılar yalnız pasportlarını yeniləməyə və ya ölkəyə qayıtmağa çalışarkən əcnəbi kimi rəftar edildiklərini və vətəndaşlıqdan məhrum edildiklərini öyrəniblər. Bir halda, bir qadın vətəndaşlıqdan məhrum edilib və nəticədə uşağı da vətəndaşlıqdan məhrum olub. Parlament iclaslarında eşidilən ailələr sistemi qorxulu adlandırıblar və gizli məhkəmələrdə nələrin müzakirə olunduğunu belə öyrənə bilmədiklərini bildiriblər.
Mənbə: İlkha