Çin Elmlər Akademiyasının (CAS) alimləri “Çanqi-6” missiyası ilə görünməyən qaranlıq tərəfdən gətirilən torpaq nümunələrini araşdıraraq, keçmişdə Ayın maqnit sahəsinin dəyişməsi ilə bağlı ilk məlumatı əldə ediblər.
Chinadaily.com xəbər verir ki, Nature jurnalında dərc olunan araşdırma nəticəsində Ayın maqnit sahəsinin intensivliyinin təxminən 2,8 milyard il əvvəl yenidən artmış ola biləcəyi ortaya çıxıb.
Çin Elmlər Akademiyasının Geologiya və Geofizika İnstitutundan və Milli Astronomiya Rəsədxanasından Cu Rişyanq və Say Şuhuinin rəhbərlik etdiyi qrup Chang’i-nin Aydan gətirdiyi 4 millimetrlik bazalt qaya parçası üzərində maqnit tədqiqatı aparıb.
Komanda, Ayın maqnit sahəsinin generatorunun gücün kəskin azalmasından sonra təxminən 2,8 milyard il əvvəl yenidən gücləndiyini və yenidən maqnit sahəsi yarada biləcəyini müəyyən etdi.
Daha əvvəl Apollon missiyası tərəfindən gətirilən torpaq nümunələrini araşdıran elm adamları, Ayın 3,5 və 4,2 milyard il əvvəl maqnit sahəsi yaradan aktiv generatora malik ola biləcəyini və maqnit sahəsinin təxminən 3,1 milyard il əvvəl əhəmiyyətli dərəcədə azaldığını və maqnit sahəsinin bir miqdarda qaldığını aşkar ediblər.
Ayda da keçmişdə Yerə bənzər bir maqnit sahəsi var idi.
Ayın içərisində bir zamanlar Yerinkinə bənzər bir maqnit sahəsi yaradan bir təbəqənin olduğunu qeyd edən Say, “Maqnit sahəsi bir planetin yaşayış mühitinin qorunmasında əhəmiyyətli bir elementdir. Bu, təkcə kosmik şüalara qarşı qorunma təmin etmir, həm də maqnit sahəsini qoruyur. Eyni zamanda atmosferi və suyu qoruyur”- fikrini bölüşüb.
Say, maqnit sahəsinin intensivliyinin yenidən artmasının generatorun enerji mənbəyinin dəyişməsi və ya ilkin olaraq bu qüvvəni təmin edən mexanizmin yenidən gücləndirilməsi ilə bağlı ola biləcəyini bildirdi.
“Buna görə də Ayın maqnit sahəsinin generatorunun təkamülünü başa düşmək Ayın daxili quruluşunu, istilik tarixini və səth mühitini aşkar etmək üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. (Ayın və Yerin maqnit sahələrini) fərqli edən bu amilləri aşkar edərək və müqayisə edərək, maqnit sahəsi müxtəlif planetlər vacibdir”, – deyə tədqiqatçı bildirib: “Biz inkişaf proseslərini daha yaxşı anlaya, Yerin və bəşəriyyətin gələcəyi üçün vacib məlumatlar əldə edə bilərik” dedi.
Çinin Ay missiyaları
Çin Milli Kosmik İdarəsi (CNSA) və Rusiya Federal Kosmik Agentliyi (Roskosmos) araşdırma üçün Ay səthində baza yaradılması layihəsini həyata keçirir.
2020-ci ildə “Chang’i-5” Aya endi və 2 kiloqram torpaqla Yerə qayıtmışdı.
Çinin növbəti Ay missiyası “Chang’i 6”, Ayın qaranlıq tərəfindən qaya və torpaq nümunələrinin toplanması üçün ilk kəşfiyyat missiyası idi.
Həmçinin Çin İnsanlı Kosmik Agentliyi (CMSA) 2023-cü ilin iyulunda 2030-cu ilə qədər Aya insan göndərməyi hədəflədiklərini açıqlayıb.
Mənbə: TrtHaber