Çinli mütəxəssislər laboratoriyadan kənarda idarə olunan nüvə reaksiyasını işə salmağa qadir olan yığcam cihaz yığıblar. Bu istiqamətləndirilmiş neytron axını vuran adi yanğınsöndürmə balonunun ölçüsündə kiçik bir cihazdır. Belə bir şey diaqnostikada, strukturların texniki vəziyyətinin monitorinqində, elmdə, həmçinin hərbi sahədə faydalı ola bilər, baxmayaraq ki, onlar birbaşa döyüş istifadəsini bəyan etmirlər.
Dizaynın əsas elementi hidrogen və litium olan kiçik bir kapsuldur. Onların reaksiya verməsi üçün cihaz kameranın daxilində prosesi başlatan güclü elektrik boşalması yaradır. Bunun üçün mexaniki hissə zərbəni elektrik impulsuna çevirən xüsusi plitələrə dəyir. Nəticədə miniatür reaktor işə salınır, burada maddə qızdırılır, plazmaya çevrilir və elektromaqnit sahəsi ilə kürəyə sıxılır. Bu sahənin içərisində hissəciklər sürətlənir və litium səthi ilə toqquşur.
Məhz bu nöqtədə hidrogen və litium birləşərək bor və ya berillium kimi yeni atomlar əmələ gətirir. Bu, enerjini neytron şüası, yükü olmayan kiçik hissəciklər şəklində buraxır və onların bir çox materialdan sərbəst keçməsinə imkan verir. Qurğunun istehsal etdiyi şüa o qədər güclüdür ki, onu nüvə partlayışının emissiyası ilə müqayisə etmək olar, lakin dağıntı və radioaktiv fon olmadan.
Neytron şüaları bir növ fənər kimi asanlıqla istifadə oluna bilər: onlar metal, beton, qablar və canlı toxumalardan “parıldayırlar”.
Bunun sayəsində təyyarə hissələrində və dəmir-beton konstruksiyalarda gizli qüsurlar vaxtında aşkar edilir. Cihaz həmçinin yükün içindəkiləri yoxlayır və bədənin dərinliklərindəki şişlərə çatır. Digər mümkün sahə partlayıcı maddələrin aşkarlanmasıdır.
Əvvəllər neytronları əldə etmək üçün kütləvi qurğular lazım idisə, indi hər şey 10 vatt enerji mənbəyi ilə təchiz edilmiş portativ qurğuya uyğun gəlir. Başlanğıc bir saniyə çəkir və cihaz uzun fasilələr olmadan yenidən işə salınır. Nə nadir yanacaq, nə də həcmli soyutma elementləri istifadə edilmir. Silah ümumi maddələr – hidrogen və litium əsasında işləyir və minimal xərclərlə yüksək enerji məhsuldarlığı təmin edir.
İnkişaf Çinin şimal-qərbində yerləşən tədqiqat mərkəzində həyata keçirilib. Layihədə müdafiə ilə bağlı müəssisələr iştirak edib. Tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, texnologiya mürəkkəb hazırlıq tələb etmir və müxtəlif sahələrdə istifadə oluna bilər. Cihaz bütün avadanlıq dəstini əvəz edə bilər, nüvə üsullarını sahədə, istehsalatda və ya fövqəladə hallarda tətbiq oluna bilər.
Daha əvvəl superkompüter sayəsində mümkün olan qara dəliyin əmələ gəlməsi ilə neytron ulduzlarının birləşməsinin simulyasiyası haqqında yazmışdıq.
Mənbə: mail.ru