2025-ci il arxeoloji mövsümünün ən mühüm kəşflərindən biri R-217 “Kavkaz” avtomobil yolunun gələcək tikintisi və yenidən qurulması ərazisində genişmiqyaslı arxeoloji tədqiqatlar zamanı edilib.
2022-ci ildə Dağıstanda Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizinin bir hissəsinin gələcək tikintisi sahəsində arxeoloji kəşfiyyat işləri zamanı 13 mədəni irs obyekti aşkar edilib. Rusiya Elmlər Akademiyasının Arxeologiya İnstitutunun hazırda genişmiqyaslı arxeoloji ekspedisiya apardığı Dağıstanskiye Oqni şəhəri yaxınlığında yerləşən Daqoqninskoye 2-e yaşayış məntəqəsi alimlərin xüsusi marağına səbəb olub.
Unikal tapıntılar və elmi əhəmiyyəti
Arxeoloqlar yaşayış məntəqəsinin ərazisində apardıqları işlər zamanı iki mədəni təbəqə aşkar ediblər. Üstü tunc dövrünə, iki metrə qədər dərinlikdə yerləşən aşağısı isə eneolit (mis dövrü) dövrünə aiddir. İlkin məlumatlara görə, eneolit təbəqəsi təxminən eramızdan əvvəl 5 min il əvvələ aiddir. Qazılan ərazidə müxtəlif yaşayış binaları, məişət çuxurları, daş alətlər, keramika parçaları, sümük məmulatları və hətta qəbirlər aşkar edilmişdir. Xüsusi bir kəşf ibtidai sənət əsərinin – öküzün gil heykəlciyinin tapılması idi.
Yeni yaşayış növü
“2-ci Daqoqninski” tapıntıları bu bölgədə əvvəllər məlum olmayan Şimal-Şərqi Qafqaza xas mədəniyyəti nümayiş etdirir. Ən mühüm artefaktlar arasında obsidian alətləri də var ki, onların xammalları, alimlərin fikrincə, kəşf edilən yerdən yüzlərlə kilometr uzaqda yerləşən ərazilərdən gətirilib. Bu, mürəkkəb ticarət və mədəni əlaqələrin mövcudluğundan xəbər verə bilər. Eneolit təbəqəsindən əldə edilən daş alətlər və keramika tapıntıları Şərqi Qafqazın cənub hissəsində geniş yayılmış Şulaveri-Şomutəpə neolit mədəniyyəti ilə aydın oxşarlığa malikdir.
Multidisiplinar tədqiqat
Artefaktların bolluğu və onların elmi əhəmiyyəti fənlərarası tədqiqat tələb edir. Arxeoloqlar tədqiqata palinologiya, paleopedologiya, paleoantropologiya, arxeobotanika və zooarxeologiya kimi sahələr üzrə mütəxəssisləri cəlb etməyi planlaşdırırlar. Əldə edilən nəticələr Xəzər ovalığının mədəni inkişafının xronologiyasında mövcud boşluqları doldurmaqla yanaşı, Daqoqninskoye 2-ni Şimal-Şərqi Qafqazın Eneolitinin etalon abidəsinə çevirəcək. Əvvəllər biz sizə Şərqi Avropanın ilk əhalisinin yaşayış yerini necə seçdiyini söyləmişdik.
Mənbə: mail.ru