Sovet dövründə tikilmiş Metsamor Atom Elektrik Stansiyası mütəxəssislərin fikrincə, ciddi təhlükə yaradır.
Zəlzələ meyilli zonada yerləşən zavod “saatlı bomba” və “növbəti Çernobıl” kimi təsvir edilib.
Sovet dövründən qalan atom elektrik stansiyası üçün “Çernobıl gözləyir” xəbərdarlığı edilib.1976-cı ildə açılmış və ölkənin elektrik enerjisinin təxminən 40 faizini təmin edən elektrik stansiyası Ermənistanın paytaxtı İrəvandan cəmi 35 kilometr aralıda yerləşir.
Türkiyə sərhədindən 16 kilometr aralıda yerləşən zavod 1988-ci ildə Spitak zəlzələsindən sonra altı il bağlanıb, 1995-ci ildə yenidən fəaliyyətə başlayıb.
“HƏR AN PARTLAYA BİLƏR”
Cənubi Qafqaz üzrə ekspert Dr.Peter Marko Tase Daily Mail-də dərc olunan hesabatda zavodun texnoloji cəhətdən köhnəldiyini və iqtisadi səmərəsizliyə görə əhəmiyyətli təhlükəsizlik riski yaratdığını vurğulayıb.
Tase, “Bu reaktorun fəlakətə səbəb olma riski çox yüksəkdir. Partlayış halında o, Çernobıl kimi torpaq, su və havanın çirklənməsinə səbəb ola bilər; onun təsiri illərlə Avropa səmasında hiss oluna bilər” deyib.
BEYNƏLXALQ XƏBƏRDARLIQLAR İLLƏRDƏ DAVAM EDİR
Mütəxəssislər zavodun aktiv seysmik qırılma xəttində yerləşdiyini qeyd edərək, onun struktur təhlükəsizliyinin yetərincə olmadığını bildirirlər.
1995-ci ildə yenidən açılmamışdan əvvəl də narahatlıqlar qaldırıldı.
Həmin vaxt Ermənistan parlamentinin Ətraf Mühit Komitəsinin müşaviri Viktoriya Ter-Nikoqosyan demişdi ki, “Bu AES heç vaxt təhlükəsiz olmayacaq. Potensial qəza Ermənistanın sonu olacaq”.
Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyindən Morris Rosen isə stansiyanın dizaynını “açıq-aşkar qeyri-adekvat” adlandırıb.
Rusiyanın təsiri davam edir
Hazırda zavod Rusiyanın dövlət nüvə enerjisi şirkəti olan Rosatomun texniki dəstəyi ilə işləyir.
Doktor Tasenin fikrincə, bu vəziyyət Kremlə Cənubi Qafqazda enerji siyasətində ciddi rol oynamağa imkan verir.
Rosatom-un stansiyanın iki reaktorundan birini modernləşdirməsi gözlənilir, lakin 2023-cü ilin dekabrında imzalanmış sazişin həyata keçirilib-keçirilməyəcəyi hələ də aydın deyil.
“ABŞ və Aİ müdaxilə etməlidir”
Doktor Tase zavodun yaratdığı təhlükəyə qarşı beynəlxalq müdaxiləyə çağırıb.
Metsamorun qlobal təhlükəsizlik üçün ciddi risk yaratdığını vurğulayan Tase, “AB və ABŞ bu nüvə saatlı bombanı təsirsiz hala gətirmək üçün təcili tədbirlər görməlidir” deyib.
Zavod rəsmiləri bildirirlər ki, zavod möhkəm bazalt blok üzərində tikilib və illər ərzində təhlükəsizlik tədbirləri gücləndirilib.
Mənbə: EnSonHaber