Hörmüz boğazı haradadır, onun coğrafi və strateji əhəmiyyəti nədir?
İranın Hörmüz boğazı ilə bağlı son günlər atdığı addımlar qlobal tarazlıqları sarsıdacaq müzakirələrə səbəb olub. İran parlamentinin boğazın bağlanmasına razılıq verməsi xəbəri enerji bazarlarında dalğalanmalara səbəb olmaqla yanaşı, beynəlxalq ictimaiyyətdə də ciddi narahatlıqlara səbəb olub.
Yəni həqiqətənmi Hörmüz boğazı bağlanıb?
İran parlamentinin Hörmüz boğazının bağlanması ilə bağlı son qərarı beynəlxalq aləmdə böyük təsir bağışlayıb. Enerji ticarətinin ürəyi olan bu dar keçidin gələcəyi dünya iqtisadiyyatının incə balansını bir daha gündəmə gətirib. Bəs bu qərar praktikada həyata keçirilirmi? Bölgədə gərginliyin artması qlobal bazarlara necə təsir göstərə bilər?
Hörmüz boğazı: Qlobal enerji üçün mühüm keçid
Hörmüz boğazı Fars körfəzi ilə Oman körfəzini birləşdirən strateji su yoludur və dünya neft ticarətinin təxminən 20%-30%-i buradan keçir. Səudiyyə Ərəbistanı, İran, Küveyt, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri kimi böyük neft istehsalçılarının ixracını həyata keçirən bu boğaz qlobal enerji təhlükəsizliyi üçün əvəzolunmazdır. Boğazda istənilən tıxanma təkcə regionu deyil, dünya bazarlarını da dərindən sarsıda bilər.
Bağlama qərarı
İran mətbuatının məlumatına görə, İran parlamenti Hörmüz boğazının bağlanmasını təsdiqləyib. Lakin bu qərar hələ Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasından keçmədiyi üçün boğazın faktiki olaraq bağlandığına dair heç bir məlumat yoxdur.
İran parlamentinin Milli Təhlükəsizlik Komissiyasının üzvü Kevseri, “Parlament Hörmüz boğazının bağlanmalı olduğu qənaətinə gəlib. Bununla belə, yekun qərar Milli Təhlükəsizlik Ali Şurasının əlindədir” deyib.
Qlobal Bazarlara Mümkün Təsirlər
Hörmüz boğazı bağlanarsa, dünya neft ticarətinin böyük hissəsinin pozulacağı gözlənilir. Bu, neftin qiymətinin qəfil artmasına, enerji təchizatında qıtlığa və iqtisadi təlatümlərə səbəb ola bilər.
Boğazın coğrafi və strateji əhəmiyyəti
Coğrafi baxımdan İran və Oman arasında yerləşən Hörmüz boğazı Səudiyyə Ərəbistanı, İraq, Küveyt, Bəhreyn, Qətər və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri kimi Fars körfəzi ilə həmsərhəd ölkələrdən enerji ixracı üçün dəniz yolu ilə dünyaya açılan qapıdır. Dar və strateji quruluşuna görə dəniz ticarətində mühüm rol oynayan boğaz, beynəlxalq münasibətlərdə də kövrək tarazlıqların mərkəzindədir.
Mənbə: Ahaber