Mutah Universitetinin arxeoloqları məşhur Madaba mozaika xəritəsində adı keçən, lakin çoxdan məlum olmayan itirilmiş Bizans şəhəri Tarais-in tapıldığını açıqlayıblar. Qazıntıların nəticələri Gephyra jurnalındakı məqalədə təsvir edilmişdir.
Kəşf 2021-ci ildə başlayan üç illik layihənin nəticəsidir. Qazıntılar Ölü dənizin cənub-şərq sahilində, Əl-İraq kəndi yaxınlığındakı Ayn əl-Qala bölgəsində aparılıb.
Tədqiqatçılar üçün əsas istinad nöqtəsi İordaniyanın Madaba şəhərindəki Müqəddəs Georgi kilsəsinin döşəməsində qorunan 6-cı əsrə aid mozaika xəritəsi idi. Bu xəritə Müqəddəs Torpağın ən qədim coğrafi təsviri hesab olunur və Tarais də daxil olmaqla 150-dən çox qədim yerləri əhatə edir.
Professor Musallam R. Al-Rawahnehin rəhbərlik etdiyi qrup bina qalıqlarını, saxsı qabları, şüşə qabları və daş alətləri aşkar etmək üçün xəritə məlumatlarından, peyk şəkillərindən və yer tədqiqatlarından istifadə edib. Xüsusi əhəmiyyət kəsb edən mozaika döşəməsinin fraqmentləri və fərqli memarlıq girişi olan Bizans bazilika tipli kilsənin xarabalıqları idi. Arxeoloqlar hesab edirlər ki, belə elementlər Taraislərin bölgədə təkcə dini deyil, həm də ticarət rolu oynadığını göstərir. Kilsə ilə yanaşı, qazıntılar zamanı şəhərin inkişaf etmiş iqtisadiyyatını göstərən zeytun presləri, şərab presi və dəyirman da aşkar edilmişdir. Digər mühüm kəşf isə yunan və latın dillərində yazıları olan çoxsaylı məzar daşları idi. Onlar Taraisdə mütəşəkkil xristian icmasının mövcudluğunu göstərən xristian simvollarını və ənənəvi Bizans dəfn formullarını ehtiva edirdi.
Tədqiqatçılar şəhərin 7-ci əsrdə tərk edildiyini, ehtimal ki, təbii fəlakətlər, ticarət yollarının dəyişməsi və Bizansdan İslam hakimiyyətinə keçidlə bağlı siyasi dəyişikliklərlə əlaqədar olduğunu ehtimal edirlər. Bu proseslər rayonun bir çox yaşayış məntəqələrinə təsir edib.
Mənbə: mail.ru