ABŞ prezidenti Donald Tramp Qətərin dəstəyi ilə İran və İsrail arasında atəşkəs əldə olunduğunu açıqlayıb. Hər iki ölkə atəşkəsin rəsmən qüvvəyə mindiyini açıqlasa da, razılaşmanın təfərrüatları da ortaya çıxmağa başlayır.
İran və İsrail arasında şiddətli toqquşmalarda atəşkəs işığı…
İsrailə açıq dəstək verən və İrandakı 3 nüvə obyektinə bombalı hücum əmri verən ABŞ prezidenti Donald Tramp Qətərin dəstəyi sayəsində qarşıdurmaların 12-ci günündə atəşkəsin əldə olunduğunu açıqlayıb.
ABŞ-da yerləşən NBC telekanalına müsahibə verən Tramp İsrail-İran atəşkəsinin “əbədi” davam edəcəyini gözlədiyini bildirib.
“Atəşkəs Əbədi DAVAM EDƏCƏK”
Münaqişələrin davam edəcəyi təqdirdə vəziyyətin daha da pisləşəcəyini və “bütün Yaxın Şərqi məhv edə biləcəyini” müdafiə edən Tramp iki ölkə arasında atəşkəsin vacibliyinə diqqət çəkib.
İsrail və İranın eyni anda atəşkəs tələb etdiyini deyən Tramp, “Amerika üçün əla gündür. Yaxın Şərq üçün əla bir gündür. İşi bitirə bildiyim üçün çox şadam. Düşünürəm ki, atəşkəs sərhədsizdir. Sonsuza qədər davam edəcək. Münaqişə tamamilə bitdi. İran və İsrailin bir daha bir-birlərinə atəş açacağına inanmıram”.
İranın xarici işlər naziri Abbas Arakçinin Trampın elan etdiyi “atəşkəs” razılaşması ilə bağlı ilk açıqlaması “Hazırda İsrail və İran arasında hərbi əməliyyatları dayandırmaq üçün atəşkəs və ya razılaşma yoxdur” olub.
Arakçi, “Hərbi əməliyyatlarımızın dayandırılması ilə bağlı son qərar daha sonra veriləcək” sözləri ilə atəşkəs şərtlərinin hələ də nəzərdən keçirildiyinin siqnalını verdi.
İsrail radiosu atəşkəsin rəsmən başladığını elan etdikdən sonra İranın ölkəyə 5-ci dəfə raket hücumu təşkil etdiyini açıqlayıb.
Hücumlara cavab verilməyəcəyini açıqlayan İsrail radiosu 9 nəfərin öldüyünü, çoxlu sayda yaralının olduğunu açıqlayıb.
İranın Fars Xəbər Agentliyi hücumdan qısa müddət sonra Xamneyi rejiminin atəşkəs şərtlərini qəbul etdiyini və atəşkəsin saat 07:30-dan (Türkiyə vaxtı ilə 07:00) başladığını rəsmən açıqlayıb.
İran rəsmi olaraq atəşkəs elan etdikdən sonra İsraildə sığınacaqlarda olan israillilər normal həyatlarına qayıtmağa çağırılıb.
İsrail prezidenti Benyamin Netanyahu da atəşkəsin rəsmən qəbul edildiyini açıqlayıb.
İranın xarici işlər naziri Abbas Arakçi açıqlamasında “Atəşkəsi qəbul edirik. İsrail hücum etməsə, biz də hücum etməyəcəyik. Bu müharibəni İsrail başladı” deyib.
Atəşkəsin təfərrüatları
Saat 07:30-da qüvvəyə minən atəşkəsə əsasən, İran ilk növbədə bütün hərbi əməliyyatları dayandıracaq.
Saat 07:00-da ABŞ İrana bütün hərbi fəaliyyətləri dayandırması üçün saat 07:30-a qədər vaxt verib.
Atəşkəsin qəbul edilməsindən sonra İrandan bütün hava, raket və pilotsuz uçuş aparatları (PUA) hücumlarını dayandırması tələb olunub.
İsrail İranın tərksilah edilməsindən 12 saat sonra, iyunun 24-ü GMT saat 16:00-dan (İsraildə 19:00) atəşkəsə qoşulacaq.
Atəşkəs müddətində İran humanitar yardımın Tehran və digər zərər çəkmiş bölgələrdə paylanmasına icazə verəcək.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı bu dəhlizlərin açılmasına nəzarət etmək üçün müşahidəçilər qrupu göndərəcək.
İyunun 24-ü atəşkəsə hazırlıq dövrü, 25 iyun isə atəşkəsin rəsmi olaraq qüvvəyə mindiyi və heç bir gərginliyin yaşanmayacağı gün olacaq.
Qətər və BMT vasitəçiliyi ilə tərəflər gərginliyi azaltmaq və yeni münaqişənin qarşısını almaq üçün dolayı danışıqları davam etdirəcəklər.
İran Xarici İşlər Nazirliyi bəyan edib ki, bu danışıqlarda “İsrailin nüvə obyektlərinə hücumları nəticəsində dəyən zərərin ödənilməsi” də nəzərdə tutulub.
BMT Təhlükəsizlik Şurası atəşkəs rejiminin icrasına nəzarət etmək üçün müvəqqəti monitorinq mexanizmi yaradacaq.
Razılaşmada İsrail İranın nüvə proqramına yenidən başlamamalı olduğunu vurğulayarkən, İran İsraildən “suverenlik pozuntularına” son qoymağı və ABŞ-dan bölgədəki hərbi varlığını azaltmağı tələb edib.
Mənbə: EnSonHaber