Əsəd rejiminin devrilməsi nəticəsində yaranan boşluqdan istifadə edən İsrail administrasiyası Suriyanın Colan təpələrinin işğalını genişləndirib və son vaxtlar bölgədəki qeyri-qanuni məskunlaşmaların sayını iki dəfə artırmağa qərar verib.
Suriyada müxalifətin Dəməşqə nəzarəti ələ keçirməsi nəticəsində 61 illik Baas rejiminin çökdüyü dekabrın 8-də Colan təpələrinin işğalını gecikdirmədən genişləndirən İsrail bölgədə təcavüzkar və işğalçı siyasətini davam etdirir. Suriya boyu Əsəd rejiminin qalan bütün hərbi infrastrukturunu məhv etmək üçün intensiv hücumlar həyata keçirən İsrail, son günlər işğal etdiyi Colan təpələrində qeyri-qanuni məskunlaşmaların sayını ikiqat artırmağa qərar verib. Baş nazirlikdən verilən yazılı açıqlamaya görə, İsrail beynəlxalq hüquqa görə Suriya ərazisi sayılan Qolan təpələrində “demoqrafik artımın təşviqi planı”nı təsdiqləyib.
Açıqlamada, Baş nazir Benyamin Netanyahunun “Suriyanın üzləşdiyi müharibə və yeni cəbhəni nəzərə alaraq, Qolanda İsrail əhalisini ikiqat artırmaq istəyi ilə hərəkət etdiyi” ifadə edilib. İşğal altında olan Qolan təpələri və eyni bölgədəki Katsrin qeyri-qanuni məskunlaşmasında “demoqrafik artım təşviq planı”na 40 milyon şekel (təxminən 390 milyon TL) ayrılacağını bildirən Netanyahu, “Golan’ın gücləndirilməsidir. İsrailin güclənməsi. “Bu, indiki dövrdə xüsusilə vacibdir.” Bildirilib ki, genişləndirmə planı dekabrın 8-dən sonra işğalın genişləndiyi rayonları deyil, 1967-ci ildən işğal olunmuş rayonları əhatə edəcək.
Başda Türkiyə olmaqla bir çox bölgə ölkəsi İsrailin bu addımına reaksiya verib. Xarici İşlər Nazirliyindən verilən açıqlamada bu ifadələrdən istifadə edilib: “İsrailin 1967-ci ildən bəri işğal etdiyi Qolan Təpələrində qeyri-qanuni yaşayış məskənlərini genişləndirmə qərarını şiddətlə qınayırıq”. Açıqlamada sözügedən addımın İsrailin Suriyaya son hücumları ilə birlikdə dəyərləndirilməsinin “narahat olduğu” ifadə edilib və bunun “İsrailin işğal yolu ilə sərhədlərini genişləndirmə hədəfinin yeni mərhələsi” olduğu qeyd edilib. Xarici İşlər Nazirliyinin bəyanatında İsrailin hərəkətlərinin Suriyada sülh və sabitliyin bərqərar edilməsi səylərinə zərər verdiyi vurğulanıb və beynəlxalq ictimaiyyətdən reaksiya tələb edilib.
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri (BƏƏ), Qətər, Səudiyyə Ərəbistanı və Misir də İsrailin bu qərarına qınaq bəyanatları verərək reaksiya verib. Bütün ölkələrin bəyanatlarında Qolanın Suriya ərazisi olduğu vurğulansa da, beynəlxalq ictimaiyyət İsrailin təcavüzkar siyasətinə qarşı hərəkətə keçməyə çağırılıb. İsrailə reaksiya verən digər ölkə Almaniya olub. Almaniya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Kristian Vaqner Qolanın beynəlxalq hüquqa görə Suriya ərazisi olduğunu və buna görə də İsrailin buradakı işğalçı qüvvə olduğunu vurğulayaraq, Təl-Əviv rəhbərliyini “bu plandan əl çəkməyə” çağırıb.
Colan təpələri 1967-ci ildə altı günlük müharibədə İsrail tərəfindən işğal edilib. 1974-cü ildə İsrail və Suriya arasında Qoşunların Çıxarılması Müqaviləsi imzalanarkən, burada bufer zona və demilitarizasiya zonası yaradıldı və İsrail 1981-ci ildə bölgəni ilhaq etdi. Bununla belə, Colan təpələri beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən Suriya ərazisi kimi tanınsa da, 2019-cu ildə Donald Trampın rəhbərlik etdiyi ABŞ administrasiyası İsrailin Qolandakı suverenliyini tanıyıb. Hazırda Qolan təpələrində təxminən 31 min qeyri-qanuni israilli məskunlaşıb. Bölgədə həmçinin 1967-ci ildəki işğaldan sonra evlərini tərk etməyən əksəriyyəti druz ərəbləri olan təxminən 20 min suriyalı var. İsrail ordusu dekabrın 8-də bufer zonasına daxil olub və daha sonra paytaxt Dəməşqdən 25 kilometr irəliləyib. İsrail administrasiyası bufer zonada işğalın “müvəqqəti” olacağını müdafiə edir.
Mənbə: HurriYet