Associated Press (AP) tərəfindən aparılan araşdırma, İsrail ordusunun on minlərlə dinc sakini öldürdüyü və bölgəni demək olar ki, fiziki olaraq məhv etdiyi Qəzza soyqırımında Microsoft və OpenAI infrastrukturundan güclü dəstək aldığını ortaya çıxarıb.
İsrail ordusunun Qəzza soyqırımında istifadə etdiyi süni intellekt sistemlərində mülki əhalinin ölümünə səbəb ola biləcək səhvlər üzə çıxıb.
İsrailin 7 oktyabr 2023-cü il tarixindən etibarən Qəzzaya qarşı həyata keçirdiyi soyqırımla yanaşı, Livana hücumlarında süni intellektdən istifadə edilməsi “mülki və hərbi hədəflər arasında heç bir fərq olmadığı və müharibə cinayətlərini ehtiva etdiyi” üçün tənqid edilib.
“Habsora”, “Lavanda” və “Daddy haradadır?” Amerika mərkəzli süni zəka şirkətləri, daha əvvəl süni zəka dəstəkli texnologiyaları istifadə etdiyi ortaya çıxan İsrailə dəstəyini davam etdirir.
AP-nin Microsoft və OpenAI şirkətlərinin məlumatlarının araşdırılması və İsrail rəsmiləri ilə müsahibələr nəticəsində apardığı araşdırmada, İsrail ordusunun süni intellektdən istifadə dərəcəsi araşdırılıb.
Sözügedən araşdırma bu süni intellekt sistemlərində mülki insanların ölümünə səbəb ola biləcək səhvləri də ortaya qoydu.
Səlahiyyətlilər, insan zəkasının da olduğu bir çox digər zəka formaları ilə birlikdə istifadə edilən süni intellekt sistemlərinin nə zaman səhv etdiyini təsbit etməyin son dərəcə çətin olduğunu bildirir və bunun “haqsız ölümlərə” səbəb ola biləcəyini vurğulayırlar.
İsrail ordusu məlumatları süni intellektlə toplayır
İsrail kəşfiyyatının rəsmisi AP-yə bildirib ki, İsrail ordusu telefon zəngləri, mətnlər və səsli poçtlar da daxil olmaqla “kütləvi müşahidə” vasitəsilə toplanmış transkripsiya edilmiş və tərcümə edilmiş məlumatları tərtib etmək üçün Microsoft Azure-dan istifadə edir.
Azure-un nəhəng mətn yığınları içərisində terminləri tez bir zamanda axtarmaq üçün istifadə edildiyini bildirən rəsmi, bir-birinə istiqamət verən insanların bu yolla tapıla biləcəyini və ordunun süni intellekt sistemləri ilə onların yerlərinin təyin oluna biləcəyini söylədi.
Orta məktəb şagirdləri “potensial döyüşçü” kimi tanınıb
AP tərəfindən nəzərdən keçirilən məlumatlar göstərir ki, 2023-cü il oktyabrın 7-dən İsrail ordusu OpenAI modellərindən, həmçinin nitq transkripsiyası və tərcümə funksiyalarından “ağır” istifadə edib.
İsrail ordusu süni intellektin tərcümələrinin ərəbcə bilən personal tərəfindən yoxlanıldığını iddia etsə də, AP-yə danışan bir İsrail rəsmisi süni intellektin iştirak etdiyi hallarda səhvlərə yol verilə biləcəyinə diqqət çəkib.
Raketli qumbaraatanların buraxılış borusunun tutma hissəsini ifadə edən ərəbcə sözün “ödəniş” ifadəsi ilə eyni olduğunu deyən səlahiyyətli, yaşadığı bir hadisədə süni intellektin bunu səhv tərcümə etdiyini və tərcüməni yoxlayan şəxsin əvvəldən bu xətanı görmədiyini bildirib.
Bəzən insanların profillərinə əlavə edilən məlumatların qeyri-dəqiq ola biləcəyini deyən məmur sistemin 1000-ə yaxın orta məktəb şagirdini yanlış olaraq “potensial döyüşçü” kimi tanıdığını bildirib.
Səlahiyyətlilər, süni intellektin orada yaşamayan Həmas-a bağlı birinə məxsus evi bayraqlaya və hədəfə ala biləcəyi təhlükəsinə də diqqət çəkir.
Oktyabrın 7-dən əvvəlki dövrlə müqayisədə süni intellektdən istifadə 200 dəfə artıb
Araşdırmaya görə, İsrail ordusu tərəfindən OpenAI və Microsoft şirkətlərinin süni intellektindən istifadə 2024-cü ilin martında 7 oktyabr hücumlarından əvvəlki ilə müqayisədə təxminən 200 dəfə artıb.
Digər tərəfdən, ordunun Microsoft serverlərində saxladığı məlumatların həcmi 2024-cü ilin mart-iyul aylarında iki dəfə artaraq 13,6 petabaytdan çox olub, ordu tərəfindən isə bu serverlərdən istifadə hətta oktyabrın 7-dən sonra cəmi iki ay ərzində təxminən üçdə iki artıb.
OpenAI-nin keçmiş yüksək vəzifəli məmuru Heidy Khlaaf, “Bu, kommersiya süni intellekt modellərinin birbaşa döyüşdə istifadə olunduğuna dair əldə etdiyimiz ilk təsdiqdir” deyib.
Microsoft ilə “sıx əlaqələr”
AP-nin məlumatları həmçinin göstərdi ki, Microsoft-un “Azure” bulud platforması və OpenAI vasitəsilə təmin edilən qabaqcıl süni intellekt modelləri İsrail ordusu tərəfindən alınıb.
ABŞ texnologiya şirkətləri arasında araşdırmada Microsoft-un İsrail ordusu ilə “xüsusən də yaxın əlaqəsi” olduğu və oktyabrın 7-dən sonra bu əlaqənin daha da “artdığı” diqqət çəkib.
AP-nin nəzərdən keçirdiyi sənədlərdə Microsoft ilə İsrail Müdafiə Nazirliyi arasında 2021-ci ildə 133 milyon dollar dəyərində üç illik müqavilə imzalandığı, beləliklə də İsraili şirkətin ABŞ-dan sonra ikinci ən böyük hərbi müştərisi etdiyi barədə məlumatlar var.
Məlumatlar həmçinin 7 oktyabrdan təxminən iki həftə sonra İsrail ordusu tərəfindən Microsoft Azure-a texniki dəstək sorğusu göndərildiyini ortaya qoydu. Bildirilib ki, sözügedən sorğuda “hər hansı bir kəsinti “həyat qurtaran sistemlərə” birbaşa təsir edəcəyi üçün, ilin qalan hissəsi üçün nəzərdə tutulan texniki xidmət fasilələrinin təxirə salınması” tələbi də yer alıb.
AP-nin məlumatına görə, oktyabrın 7-dən sonra təxminən 10 ay ərzində Microsoft Azure İsrail ordusunun texniki dəstək üçün təxminən 130 müraciətinə cavab verib. Microsoft məlumatları Tel-Əvivdən kənarda tikanlı məftillərlə əhatə olunmuş iki nəhəng binada yerləşən serverlərdə saxlanılır. Microsoft, həmçinin Təl-Əviv yaxınlığındakı Herzliyada 46,000 kvadrat metrlik korporativ şəhərciyi idarə edir.
Mənbə: TrtHaber