ABŞ-da aparılan əkiz araşdırma, körpəlikdə müəyyən davranışların həyatın sonrakı dövrlərində intellekt səviyyələrini proqnozlaşdıra biləcəyini müəyyən etdi. Tədqiqatlar göstərir ki, ətraf mühit faktorları əvvəllər düşünüldüyündən daha təsirlidir.
Kolorado Boulder Universitetində 1000-dən çox əkiz dəsti üzərində aparılan bir araşdırma, körpəlikdə edilən sadə testlərin belə 30 yaşında idrak bacarıqlarını proqnozlaşdıra biləcəyini göstərdi.
Tədqiqatçılar 7 aylıq körpələrin cavablarının, məsələn, yeni oyuncaqlara olan marağının və ya diqqətinin illərlə sonrakı intellekt testləri ilə əhəmiyyətli dərəcədə əlaqəli olduğunu tapıblar.
Ən böyük ipucu: yeniyə maraq
Tədqiqat, “yeniliyə üstünlük vermə” və “tapşırıq yönümlülük” kimi davranışların həyatın sonrakı dövrlərində idrak performansının ən güclü proqnozlaşdırıcıları olduğunu müəyyən etdi.
Körpələrin oyuncaq seçimləri təkcə illər sonra IQ testlərini təxminən 13 faiz proqnozlaşdıra bilər.
Lakin ekspertlər vurğulayırlar ki, bu məlumatlar kəşfiyyatın sabit olduğu anlamına gəlmir; sadəcə olaraq erkən beyin inkişafının necə başladığını göstərir.
Genetika yoxsa ətraf mühit?
Əkizlərin bu uzunmüddətli tədqiqi zəkanın inkişafında həm genetik, həm də ətraf mühit faktorlarının rol oynadığını sübut edir.
Uşaqlar böyüdükcə genetik təsirlər artsa da, araşdırma nəticəsində məlum olub ki, xüsusilə ilk bir və ya iki ildə ətraf mühitə təsirlər böyüklərin intellektinə 10 faiz daimi təsir göstərir.
Başqa sözlə, hətta məktəbəqədər dövr də insanın sonrakı həyatının formalaşmasında mühüm rol oynayır.
Erkən təhsil demans riskini azalda bilər
Tədqiqatın müəlliflərindən biri olan professor Çandra Reynolds, tapıntıların təkcə akademik uğur və ya iş performansı üçün deyil, həm də qocalıqda demans kimi xəstəliklərin riskini anlamaq üçün əhəmiyyətli olduğunu bildirib:
“Koqnitiv qocalma ömürlük bir prosesdir. Erkən təhsildə güclü təməl beyin ehtiyatını qorumağa və qocalma ilə gələn tənəzzülü gecikdirməyə kömək edə bilər.”
DNT-dən kəşfiyyatı proqnozlaşdırmaq mümkündürmü?
Tədqiqat həmçinin fərdlərin DNT-si əsasında yaradılmış “poligenik intellekt balını” sınaqdan keçirib. Bu xal minlərlə genetik variantın təsirini tək bir rəqəmə endirməklə insanın genetik zəka meylini əks etdirir.
Tədqiqat körpəlikdə alınan test nəticələri ilə bu genetik ballar arasında təəccüblü uyğunluq olduğunu göstərdi. Bu, genetik məlumatların zəka inkişafı tədqiqatlarında getdikcə daha təsirli bir vasitəyə çevrildiyini ortaya qoyub.
Mənbə: TrtHaber