14 C
Baku
22 Noyabr 2024, 10:33
Baş xəbərDünya

Kosmosdan gələn sirli siqnallar qaranlıq maddənin mümkün təzahürü hesab olunur?

Alimləri bu fikrə qravitasiya dalğaları deyilən müşahidələr vadar edib.

Elizaveta Aleksandrova Maks Plank Qravitasiya Fizika İnstitutunun tədqiqatçılarının rəhbərlik etdiyi beynəlxalq alimlər qrupu deyir ki, bəzi qalaktikalar daxilində gedən proseslərdən qaranlıq maddənin təbiətini açmaq şansı var. Physical Review Letters-ə görə, astrofiziklər kosmosdakı sirli maddəni qravitasiya dalğaları ilə tanımağa çalışmaq ideyasını irəli sürdülər. Bu dalğalar, məsələn, iki qara dəliyin birləşməsi zamanı yaranır və içinə atılan bir daşdan suyun içindəki dairələr kimi ətraflarına yayılır.

Bu zaman elm adamları bəzi qalaktikaların mərkəzində fövqəlkütləli qara dəliklərin davranışına diqqət yetirməyi zəruri hesab edirlər: onlar daha kiçik, lakin kifayət qədər kütləvi cismi “udduqları” zaman onlardan belə dalğalar da yayılır. Amma ən maraqlısı odur ki, bu dalğaların təbiətinə nəzəri olaraq qaranlıq maddə təsir edə bilər.

Unutmayaq ki, qaranlıq maddə kütləsi elmə məlum olan hər şeydən bir neçə dəfə böyük olan hipotetik bir maddədir. Kosmoloqların fikrincə, o, Kainatın təxminən 22%-ni, adi maddə isə cəmi 4%-ni təşkil edir. Bir versiyaya görə, qaranlıq maddə elektronlardan ən azı milyardlarla dəfə yüngül olan hissəciklərdən ibarət ola bilər. Onlara ultra yüngül bozonlar deyilirdi. Belə ultra yüngül bozonların bütün buludlarının qalaktikalardakı superkütləvi qara dəlikləri əhatə edə biləcəyinə inanılır. Əgər belədirsə, onda onlar mütləq qravitasiya dalğalarına təsir edəcəklər və astrofiziklər onların təkcə görünən udulmuş obyektlə qarşılıqlı təsir nəticəsində yaranmadığını görəcəklər.

Alimlər 2034-cü ildə kosmosa buraxılması planlaşdırılan yeni LISA (Laser Interferometer Space Antenna) qravitasiya dalğası detektorunun köməyi ilə bu maraqlı sualın cavabını tapmağa ümid edirlər.

Bundan əvvəl astronomlar Yerdən 18 işıq ili uzaqlıqda sirli obyektin təbiətinin aşkar edildiyini bildirmişdilər.

Mənbə: mail.ru

Aynur Camal

Oxşar xəbərlər

İranda hava çirkliliyinə görə təhsil dayandırıldı

Bugün TV

Peruda Yaku qasırğası 10-larla insanın həyatına son qoydu

Nigar Məmmədova

Qida zəhərlənməsindən 17 nəfər xəstəxanaya düşdü

Bugün TV

Bu veb sayt təcrübənizi yaxşılaşdırmaq üçün kukilərdən istifadə edir. Güman edirik ki, bununla razısınız, lakin istəsəniz, imtina edə bilərsiniz. Qəbul edin Ətraflı Oxu