Alimlərin fikrincə, Qədim Yunanıstanın ən mühüm mədəni irslərindən biri olan Delos adası Egey dənizinin dərin sularının altında qalacaq. Arxeoloqlar 10 il ərzində adanın bəzi yerlərində dəniz səviyyəsinin 20 metrə qədər qalxdığını bildiriblər. Su səviyyəsinin yüksəlməsi səbəbindən eroziyaya uğrayan və dağılan Delos strukturları təxminən 50 ildən sonra yox olmağa məhkumdur.
Qədim Yunanıstanın ən əhəmiyyətli mədəni irslərindən biri olan Delos adası 50 il ərzində Egey dənizinin dərin sularının altında qala bilər.
Dərin mavi sularla əhatə olunmuş Delosun 2000 illik strukturları Ellinistik və Roma dövrlərindəki gündəlik həyat haqqında məlumat verir.
Lakin alimlər xəbərdarlıq edirlər ki, daş aslanlarla qorunan məbədləri ilə tanınan bölgə, iqlim dəyişikliyi nəticəsində dəniz səviyyəsinin qalxması səbəbindən əbədi olaraq yox ola bilər.
Yunan dövlətinin icazəsi ilə son 150 ildə bölgədə qazıntı işləri aparan Fransız Arxeologiya Məktəbinin (EFA) rəhbəri Veronique Chankowski, “Delos təxminən 50 il sonra yox olmağa məhkumdur” deyib.
Ən böyük struktur ziyan ticarət və anbar binalarının yerləşdiyi və ziyarətçilər üçün əlçatmaz olan ərazidə müşahidə olunur.
Fransanın Delosdakı missiyasının direktoru və Fransa Dövlət Qədim Memarlıq Tədqiqat İnstitutunun (IRAA) tədqiqatçısı Jan-Şarlz Moretti deyib: “Su qışda tikililər arasında olur. O, divarların əsasını aşındırır”.
Son 40 ildə adada qazıntılara qatılan Moretti, “Hər il yaz aylarında yeni divarların söküldüyünə diqqət yetirirəm” deyib.
Çankovski əlavə edib ki, 10 il ərzində adanın bəzi yerlərində dəniz səviyyəsi 20 metrə qədər yüksəlib. Ötən il Salonikidəki Aristotelio Universitetinin apardığı araşdırma nəticəsində məlum olub ki, temperaturun yüksəlməsi yüksək rütubətlə birlikdə mədəni irs abidələrində istifadə olunan bəzi materialların kimyəvi tərkibinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir edə bilər.
DELOS ADASININ TARİXİ ƏHƏMİYYƏTİ
Qədim yunanlara görə Delos işıq, incəsənət və müalicə tanrısı Apollon və onun bacısı ov ilahəsi Artemidanın doğulduğu yer olub.
Qardaşlar həm yunanlar, həm də romalılar tərəfindən hörmət edilən əsas tanrılar arasında idi.
30 MİN İNSANLI CANLI ŞƏHƏR
Roma dövründə populyarlığının zirvəsində olan Delos, qədim dünyanın hər yerindən zəvvarları və tacirləri cəlb etdi və nəticədə təxminən 30 min əhalisi olan səs-küylü bir şəhərə çevrilmişdi.
Ancaq adanın populyarlığı sonunu gətirdi. B.C. 1-ci əsrdə iki dəfə talan edildi və nəticədə tamamilə tərk edildi.
Hələlik bəzi divarları dəstəkləmək üçün taxta dayaq şüaları istifadə olunur.
Bölgədə turizm bələdçisi kimi çalışan yunan arxeoloqu Athena-Christiana Loupou, “Bütün sahilyanı şəhərlər hazırda dəniz səviyyəsində olan mühüm əraziləri itirəcək” deyib.
“Biz ətraf mühiti qorumaq üçün plastik samanları kağız çöplərlə əvəz etdik, lakin müharibəni uduzduq” deyib.
Mənbə: Ntv.Tr