Bugun.tv xəbər verir ki, Azərbaycan Respublikası Gənclərin Anti-Narkomaniya İctimai Birliyinin idarə heyətinin üzvü Fərid Mustafayev “İki Onillik Xidmət: Gənclərin Anti-Narkomaniya İctimai Birliyinin Yolu və Narkomaniya İlə Mübarizənin Reallıqları” haqqında öz sosial media hesabında məlumat verib.
O bildirib ki, 2005-ci ildə rəsmi dövlət qeydiyyatına alınan Azərbaycan Respublikası Gənclərin Anti-Narkomaniya İctimai Birliyi, ölkəmizdə narkomaniya ilə mübarizəyə yönəlmiş ilk gənclər təşkilatlarından biri olaraq tarixə düşmüşdür. Bu təşkilat, gənclərin sağlam həyat tərzi seçiminə dəstək göstərmək, narkotik asılılığına qarşı sosial dayanıqlıq formalaşdırmaq və genişmiqyaslı maarifləndirmə proqramları həyata keçirmək məqsədi ilə yaradılmışdır. Üzərindən keçən 20 ilə yaxın dövrdə bu təşkilat sadəcə bir ictimai birlikdən daha çoxunu təmsil etmiş, bir ideya mərkəzinə, cəmiyyətin ayıq düşüncəsinin səsi olan bir platformaya çevrilmişdir.
Gənclərin Anti-Narkomaniya İctimai Birliyi tərəfindən reallaşdırılan layihələr, təkcə paytaxt Bakı ilə məhdudlaşmamış, Azərbaycanın regionlarını da əhatə etmişdir. Müxtəlif yaş qruplarını və sosial təbəqələri hədəfləyən seminarlar, təlimlər, informasiya kampaniyaları, psixoloji dəstək proqramları və inklüziv tədbirlər bu fəaliyyətlərin əsas hissəsini təşkil edir. Təşkilatın önəmli nailiyyətlərindən biri də cəmiyyətin müxtəlif institutları – məktəblər, ali təhsil müəssisələri, dövlət qurumları və media ilə əməkdaşlıq mühitinin formalaşdırılması olmuşdur. Təəssüf ki, XXI əsrin ən təhlükəli sosial bəlalarından biri olan narkomaniya, Azərbaycanın da qarşısında ciddi çağırış olaraq qalmaqdadır. Müxtəlif beynəlxalq və yerli hesabatlara əsasən, bu gün ölkədə rəsmi qeydiyyatda olan narkotik istifadəçilərinin sayı 35 min nəfəri keçib. Ancaq müstəqil ekspertlərin hesablamalarına görə, faktiki istifadəçi sayı bu rəqəmdən on dəfə çox, yəni təxminən 300 min nəfər ola bilər. Bu statistika yalnız tibbi və hüquqi deyil, həm də sosial və mənəvi problemlərin miqyasını göstərən mühüm göstəricidir. Narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsi ilə bağlı cinayət statistikası da son illərdə artmaqda davam edir. 2024-cü il ərzində bu səbəbdən 8 697 nəfər məsuliyyətə cəlb edilib. Müsadirə olunan maddələrin ümumi çəkisi isə 6 ton 343 kiloqramı ötüb. Bu rəqəmlərin arasında marixuana, heroin, tiryək və sintetik psixotrop maddələr üstünlük təşkil edir. Daha narahatedici fakt isə ondan ibarətdir ki, bu halların 65 faizindən çoxu şəxsi istifadə məqsədli olub – yəni bu, problemin ictimai kök saldığını göstərir. Narkomaniya təkcə asılılıq deyil, həm də ailələrin dağılması, təhsil uğursuzluğu, işsizlik, cinayətkarlıq və ictimai deqradasiya kimi çoxsaylı fəsadlara səbəb olan kompleks problemdir. Bu asılılıq növü fərdi azadlığı əlindən alır, insanın sosial funksiyalarını iflic edir və onu cəmiyyətin yükünə çevirir. Bu mənada, Gənclərin Anti-Narkomaniya İctimai Birliyinin gördüyü işlər, sadəcə sosial xidmət kimi deyil, həm də milli təhlükəsizlik səviyyəsində qiymətləndirilməlidir. Təşkilatın əsas prioritetlərindən biri erkən profilaktikadır. Çünki narkotikə qarşı ən effektiv mübarizə onun qarşısını almaqdır. Bu məqsədlə məktəblərdə şagirdlər, universitetlərdə tələbələr, həmçinin gənclərin sıx olduğu məkanlarda, gənclər evlərində və onlayn platformalarda maarifləndirici materiallar yayılmış, psixoloq və həkimlərin iştirakı ilə canlı təlimlər təşkil edilmişdir. Gənclərin Anti-Narkomaniya İctimai Birliyi bu günə qədər on minlərlə insana birbaşa təsir edən layihələr reallaşdırıb. Təşkilatın fəaliyyəti yalnız maarifləndirmə ilə məhdudlaşmır. Birlik həm də cəmiyyətin narkotikə qarşı dözümlü immunitetinin formalaşdırılması üçün yaradıcı və sosial layihələrə xüsusi yer verir. Teatr tamaşaları, sənədli filmlər, sosial videoçarxlar, musiqi festivalları və könüllülük kampaniyaları bu məqsədə xidmət edən innovativ alətlərdir. Bu yolla təşkilat cəmiyyətin emosional və estetik hisslərinə təsir göstərərək, düşüncə tərzinin dəyişməsinə töhfə verir. Hazırda Azərbaycanda narkotiklərə qarşı mübarizə sahəsində normativ hüquqi baza mövcuddur. 1999-cu ildə qəbul edilən “Narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və prekursorların qanunsuz dövriyyəsi ilə mübarizə haqqında” Qanun bu sahədə hüquqi əsasları müəyyən edir. 1996-cı ildə yaradılmış Dövlət Komissiyası və onun tərkibində fəaliyyət göstərən qurumlar, hüquq-mühafizə və səhiyyə orqanları ilə koordinasiyalı işləyirlər. Lakin bütün bu resurslar sadəcə reaksiya xarakterlidir. İctimai Birliyin isə əsas missiyası – proaktiv yanaşma ilə problemin yaranmasının qarşısını almaqdır. İctimai Birliyin 20 illik fəaliyyəti bir neçə mühüm nəticə ilə yadda qalıb: birincisi, narkomaniya probleminin ictimai şüurda açıq şəkildə müzakirə olunmasına şərait yaradılıb; ikincisi, minlərlə gənc bu problem barədə vaxtında məlumatlandırılaraq, asılılığa düşmədən həyatına sağlam şəkildə davam edə bilib; üçüncüsü, bu fəaliyyətlər bir ictimai nümunə yaratmaqla digər qurum və təşkilatlara da ilham verib. Bu, həm də vətəndaş cəmiyyətinin gücünü və potensialını ortaya qoyan modeldir.
Birliyin qarşısında duran çağırışlar isə hələ çoxdur. İnternetin, sosial medianın və qeyri-formal əlaqələrin yayılması narkotik vasitələrin gənclərə daha rahat çatmasına səbəb olur. Onlayn qruplar vasitəsilə sifarişlər, kripto ödənişlərlə alqı-satqı və yeni sintetik maddələrin yayılması bu təhlükənin formasını dəyişsə də, mahiyyətini dəyişmir. Bu səbəbdən də, müasir dövrün çağırışlarına uyğun yeni kommunikasiya strategiyaları hazırlanmalı, rəqəmsal mübarizə metodları da prosesə daxil edilməlidir. Gənclərin Anti-Narkomaniya İctimai Birliyi bu 20 ildə yüzlərlə könüllü yetişdirmiş, bir neçə nəsil gəncin sağlam düşüncəli, ictimai məsuliyyətli fərd kimi formalaşmasına töhfə vermişdir. Bu, təkcə bir təşkilatın deyil, bir ideyanın, bir missiyanın uğurudur. Gələcək hədəf isə bu missiyanı daha da gücləndirmək, fəaliyyətin coğrafiyasını genişləndirmək və beynəlxalq təcrübəni yerli kontekstə uyğunlaşdırmaqdır. Bugünkü yubiley sadəcə bir tarix deyil – bu, 20 illik zəhmətin, qətiyyətin və vətəndaşlıq mövqeyinin simvoludur. Bu illər ərzində təşkilat göstərdi ki, dövlətin və cəmiyyətin birgə səyi ilə narkomaniya probleminə qarşı effektiv və davamlı mübarizə aparmaq mümkündür. Əsas olan insan faktorunu – düşüncəni, maarifçiliyi və sosial həmrəyliyi ön planda saxlamaqdır. Gənclərin Anti-Narkomaniya İctimai Birliyi bu gün də eyni ruhla – vətəndaş məsuliyyəti, gənclərə inam və sağlam cəmiyyət arzusu ilə fəaliyyətini davam etdirir. Bu yolda əsas istinad nöqtəsi – cəmiyyətin hər bir üzvünün bu mübarizəyə öz töhfəsini verməsidir. Çünki narkomaniyaya qarşı mübarizə təkcə dövlətin deyil, hər bir vətəndaşın borcudur.
Fərid Mustafayev – Azərbaycan Respublikası Gənclərin Anti-Narkomaniya İctimai Birliyinin idarə heyətinin üzvü