NASA Mars helikopteri “İngenuity”nin təxminən bir il əvvəl son uçuşunda qəzaya uğramasının səbəbini müəyyən edib.
NASA-nın İngenuity helikopteri Marsın nazik atmosferində uçmağın mümkün olub-olmadığını yoxlamaq üçün hazırlanıb. Cəmi 1,8 kiloqram ağırlığında olan bu helikopter başqa bir planetdə güclü və idarə olunan uçuş həyata keçirən ilk nəqliyyat vasitəsi kimi tarixə düşdü.
Əvvəlcə yalnız beş sınaq uçuşu üçün planlaşdırılan Ingenuity gözləntiləri aşdı və üç il ərzində uğurla fəaliyyət göstərdi.
Helikopter 2021-ci ilin fevralında Perseverance rover ilə Marsa endi və ilk uçuşunu 2021-ci ilin aprelində etdi.
Ümumilikdə 72 uçuş həyata keçirən və planlaşdırılan məsafədən 30 dəfə çox məsafə qət edən Ingenuity, iki saatdan çox uçuş müddətini qeyd etdi.
Son uçuş və qəzanın səbəbi
2024-cü il yanvarın 18-də baş tutan 72-ci və son uçuşunda İngenuity Marsın səthindən 12 metr yüksəkliyə qalxdı və enişdən əvvəl 4,5 saniyə havada qaldı. Lakin bu proses zamanı naviqasiya sistemində yaranan problem səbəbindən helikopter eniş zamanı idarəetməni itirərək qəzaya uğrayıb.
NASA-nın Jet Propulsion Laboratory (JPL) komandası və AeroVironment mühəndislərinin apardığı araşdırma nəticəsində məlum olub ki, qəzaya naviqasiya sistemi səbəb olub.
Açıqlamaya görə, helikopterin aşağı baxan kamerası səthdəki teksturaları izləyərək mövqeyini təyin edib. Lakin Jezero kraterinin maili və demək olar ki, teksturasız qum dalğaları ilə örtülmüş bölgəsində həyata keçirilən bu uçuş zamanı sistem kifayət qədər vizual məlumat toplaya bilmədi.
Bu, eniş zamanı helikopterin üfüqi sürətinin artmasına və yerə möhkəm dəyməsinə səbəb olub.
Qəza nəticəsində helikopterin dörd rotor qanadından üçü ən zəif yerindən qırılıb, bir qanadı isə tamamilə qopub. Bu, enerji tələbatını artırdı və rabitənin pozulmasına səbəb oldu.
Ingenuity-nin məlumatları gələcəyə işıq salır
İndi uça bilməyən İngenuity hələ də həftəlik olaraq Perseverance roverinə hava və avionika test məlumatlarını göndərir. NASA bu məlumatların Mars üçün gələcək təyyarə və avtomobil dizaynları üçün dəyərli məlumat verdiyini açıqladı.
NASA Ingenuity-dən sonra yeni Mars helikopteri konsepti üzərində işləyir. “Mars Chopper” adlanan bu konsept yolsuzluq avtomobili ölçüsündə olacaq və İngenuity-dən təxminən 20 dəfə ağır olacaq.
Altı rotorlu və altı qanadlı dizaynı ilə Chopper daha çox elmi avadanlıq daşıya və gündə iki mil qədər kəşfiyyat apara biləcək.
NASA Layihə Meneceri Teddy Tzanetos Amerika Geofizika Birliyinin illik toplantısında bu yeni konsepsiyanı təqdim etdi və dedi: “İxtiraçılıq bizə Marsda uçuşun gələcəyini təsəvvür etmək üçün inam və məlumat verdi.”
NASA-nın bu yeni layihələri Marsın kəşfiyyatında yeni bir dövrün qapılarını açır.
Mənbə: TrtHaber