ABŞ Rusiya ilə Ukrayna arasındakı müharibədən istifadə edərək NATO-nun təsir dairəsini genişləndirdi. Birləşmiş Ştatlar NATO üzvü deyil, lakin onların illər ərzində inkişaf etdirdiyi əlaqələrdən bəhrələnib. Rusiyanın Soyuq Müharibədən sonra ortaya çıxan təsiri azaldıqca 20 ölkə Ukrayna Müdafiə Əlaqə Qrupuna qoşuldu. Digər tərəfdən, NATO-nun baş katibi Mark Rutte “Rusiya ilə masa arxasında oturmazdan əvvəl Ukraynanı “ən yaxşı vəziyyətə” qoymağa” çağırıb və avropalıların ABŞ-ın müdafiə sənayesinə yüz milyardlarla dollar sərmayə qoyduğunu bildirib.
2022-ci ilin fevralında Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsindən bir neçə həftə sonra, Ukrayna qoşunlarının sovetdən qalma silah-sursatları sürətlə tükənməyə başladı.
Kiyevi yaxşı təchiz olunmuş düşməninə qarşı dəstəkləmək öhdəliyinin bir hissəsi olaraq, ABŞ Ukraynada Sovet texnikası üçün sursat axtardı, lakin bilirdi ki, kifayət qədər miqdarda lazımi sursat tapa bilməyəcək.
Bayden administrasiyası əvvəlcə ABŞ-ın müttəfiqlərinə Ukraynaya yardım üçün müraciət edib. Eyni zamanda, Ukraynaya yardım şəbəkəsi yaratmaq üçün NATO üzvü olmayan ölkələrlə illər ərzində qurduqları əlaqələrdən yararlanıblar. Ukrayna Müdafiə Əlaqə Qrupu kimi tanınan beynəlxalq ictimaiyyət Bayden administrasiyası dövründə Almaniyanın Ramstein Hava Bazasında 25-ci və yeddinci dəfə görüşəcək.
Təmas qrupu ilk dəfə 2022-ci il aprelin 26-da, Rusiyanın işğalından cəmi 61 gün sonra görüşəndə ABŞ, İngiltərə, Fransa və bir sıra digər ölkələr Kiyevə ayrı-ayrılıqda dəstək verirdilər.
Sonradan bir çox ölkələr Almaniyaya gələrək döyüş meydanında baş verənləri bilavasitə ukraynalı həmkarlarından dinlədilər. O vaxtdan bəri Ukraynanı dəstəkləyən ölkələrin sayı azı 52 ölkəyə çatıb.Bununla belə, yanvarın 20-də ABŞ-da vəzifəsinin icrasına başlayacaq və ittifaqlara çox az əhəmiyyət verən Tramp administrasiyasının təmas qrupuna dəstək olub-olmayacağı bəlli deyil.
KEÇMİŞ SOVET ÖLKƏSİNİN NATO ƏLAQƏLƏRİ
Müharibə başlayandan bəri Ukrayna keçmiş Sovet İttifaqı ölkəsi olmasına baxmayaraq, NATO-ya üzv olmaq üçün çoxlu müraciətlər edib.
Ukraynanın NATO-dan istədiyi cavabı ala bilməməsinin səbəbi Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Ukraynanın alyansa qoşulması ilə bağlı təhdidləri olub.
Ukrayna rəsmi olaraq NATO-ya daxil olmasa da, müharibə zamanı bir çox alyans ölkələrinin silah və sursatlarına çıxış imkanına malik idi. Ukraynanın F-16 kimi NATO döyüş təyyarələrindən və HIMARS mobil reaktiv yaylım atəşi sistemləri kimi silahlardan istifadə etməyə başlaması daha çox ölkəni Rusiyanın orbitindən sıxışdırıb. Soyuq müharibədən sonra Moskvanın təsir dairəsini azaldan bu vəziyyət 20 ölkənin təmas qrupuna keçməsinə səbəb oldu.Üzv ölkələrdən birinə hücum olarsa, bir-birinin köməyinə gəlməyi öhdəsinə götürən xalqlar ittifaqı rəsmi olaraq 32 ölkədən ibarət olsa da, Rusiya-Ukrayna müharibəsi zamanı Ukraynaya verdiyi dəstəklə təsirini artırdı.
“NATO-dan kənar mühüm müttəfiqlər” adlandırılan dəstəkləyən ölkələrə Argentina, Avstraliya, Kolumbiya, İsrail, Yaponiya, Keniya, Mərakeş, Yeni Zelandiya, Qətər, Cənubi Koreya və Tunis daxildir.
Bosniya, Gürcüstan, İrlandiya, Kosovo və Moldova, eləcə də alyansla tərəfdaşlıq qurmuş Rusiyanın iki keçmiş silah müştərisi Ekvador və Perunun təmas qrupuna qoşulması ilə NATO-nun dairəsi genişlənib.
Mənbə: HurriYet