10 C
Baku
12 Dekabr 2024, 22:44
Dünya

Niyə insanlar böyük beyin inkişaf etdirdi: elm adamları cavab verir

Tədqiqat göstərdi ki, beyin bağırsağın fəaliyyətindən çox asılıdır. Yəni istehsal etdiyi enerjinin miqdarına.

“Beyin orqanizmdə metabolik cəhətdən ən bahalı toxumalardan biridir. Bədənin demək olar ki, bütün digər orqanlarından daha çox qlükoza istehlak edir. Və məməlilərin beyni nə qədər böyükdürsə, böyüməsi və tam işləməsi üçün bir o qədər çox enerji tələb olunur. Ancaq son vaxtlara qədər elm adamları insan əcdadlarının bu enerji ehtiyaclarını ödəməyə imkan verən bioloji mexanizmlərdən xəbərsiz idilər. ABŞ-ın Şimal-Qərb Universitetinin mütəxəssisləri tərəfindən aparılan yeni araşdırma maraq doğuran suallara cavab tapmağa kömək edib. Məlum olub ki, bağırsaq mikrobları beynin inkişafında əsas rol oynayır.

Təcrübənin bir hissəsi olaraq, tədqiqatçılar beyin ölçüsünə görə fərqlənən üç növ primatdan siçanlara bağırsaq mikroorqanizmlərini implantasiya etdilər. Mikroblar insanlardan, dələ meymunlarından (böyük beyinlər) və makakalardan (kiçik beyinlər) götürülüb. Nəticələr göstərdi ki, heyvanların ilk iki nümayəndəsinin mikrobları olan siçanlar daha çox enerji istehsal edib və sərf edirlər, makakalardan olan bakteriya olan siçanlar isə enerjini əsasən yağ ehtiyatına çevirir.

Bu elmi iş ilk dəfə olaraq bağırsaq mikroorqanizmlərinin müxtəlif növlərin biologiyasındakı fərqləri formalaşdıra bildiyini nümayiş etdirdi və mikrobiotanın orqanizmin fiziologiyasındakı dəyişikliklər vasitəsilə təkamülə təsir etdiyi fərziyyəsini təsdiq etdi.

Biz bilirik ki, yoğun bağırsaqda yaşayan mikroblar birliyi insan biologiyasının müxtəlif aspektlərinə təsir edən birləşmələr istehsal edə bilər – məsələn, insulin müqavimətinə və çəki artımına səbəb ola biləcək maddələr mübadiləsində dəyişikliklərə səbəb ola bilər. Bağırsaq mikrobiotasında baş verən dəyişikliklər, primatların metabolizmasının müxtəlif beyin enerji tələblərinə töhfə verə biləcəyi öyrənilməmiş bir mexanizmdir” – deyə Ketrin Amato tədqiqat müəllifi və Şimal-Qərb Universitetində antropologiya üzrə dosent bildirib.

Alimlər öz işlərinin gedişində mikrobların daxil olmasından sonra siçanların fiziologiyasında dəyişiklikləri qeyd ediblər: çəkidə, yağ faizində, qlükoza səviyyəsində, qaraciyər funksiyasında və s. dəyişikliklər. Mikrob icmaları və onların metabolik məhsullarındakı fərqlər də təhlil edilmişdir. Fərqli primatlardan olan bakteriyaların siçanlarda bioloji fərqlərə səbəb olacağı gözlənilirdi, buna ən çox təsir edən insan mikrobları idi. Təcrübədə əsas fərqlərin iri beyinli primatlar (insan və dələ meymunları) ilə makakalar arasında olduğu ortaya çıxdı. Bu, bu növlərdə daha böyük beyinlərin təkamülünün enerji təmin etmək üçün mikrob ekosistemində oxşar dəyişikliklərlə müşayiət olunduğunu göstərir. Gələcəkdə mütəxəssislər müxtəlif beyin ölçülərinə malik mikrobları və digər primatları tədqiq etməyi planlaşdırırlar. Onlar həmçinin bağırsaq bakteriyalarının əmələ gətirdiyi maddələrin tərkibini, onların immunitetə ​​və ev sahibinin davranışına təsirini daha dərindən öyrənmək niyyətindədirlər.

Mənbə: mail.ru

Aynur Camal

Oxşar xəbərlər

“Freddi” tropik fırtınası insan ölümünə səbəb oldu

Aynur Camal

Beynəlxalq hava limanında 300 güllə tapıldı! Cənubi Koreya ABŞ əsgərlərindən şübhələnir

Aynur Camal

“İşə velosipedlə getməyi üstün tuturam”

Aynur Camal

Bu veb sayt təcrübənizi yaxşılaşdırmaq üçün kukilərdən istifadə edir. Güman edirik ki, bununla razısınız, lakin istəsəniz, imtina edə bilərsiniz. Qəbul edin Ətraflı Oxu