Cari ayın əvvəlindən Türkiyədə bir çox uşağın oynadığı Roblox-a qoyulan qadağa onlayn oyunlarda təhlükənin miqyasını bir daha ortaya qoyub.
Oyunlar ailələrin uşaqları üçün məhdudiyyətlər qoymaqda çətinlik çəkdiyi bir məsələdir. Bununla belə, onlayn media böyüklər üçün təhlükə yaratdığı kimi, uşaqlar üçün də təhlükə yaradır.
Kiber zorakılıq, asılılıq, ədəbsiz məzmun, sui-istifadə…
Onlayn oyunların səbəb ola biləcəyi əsas təhlükələr.
Bir çox uşağın oynadığı Roblox oyununun qadağan edilməsi bu çərçivədə atılan addımdır. Şübhəsiz ki, bu qadağanın arxasında narazılıqlar var idi…
Bəzi ekspertlər hesab edir ki, uşaqları onlayn təhlükələrdən qorumaq üçün uşaqda qorxu instinktini yaratmaq lazımdır.
Bəs, uşaqlara onlayn təhlükələri necə izah etmək lazımdır?
Uşaqların məruz qaldıqları hər hansı şübhəli vəziyyət və ya zərərli məzmun barədə ailələrinə məlumat vermələri necə mümkündür?
Qadağalar qoymadan uşaqları təhlükələrdən qorumaq olarmı?
Xəbərimizdə bu suallara cavab axtardıq və İnformasiya Texnologiyaları Hüququ Mütəxəssisi Nazlı Turhan ilə rəqəmsal mediadakı qeyri-qanuni vəziyyətdən danışdıq.
Texnoloji cihazları yalnız rəqəmsal oyuncaqlar kimi təyin etmək, uşaqların rəqəmsal dünyada tək və müdafiəsiz qalacağına məhəl qoymamaq anlamına gələ bilər.
“Rəqəmsal oyun meydançalarında qanunsuz oyuncaqlar” uşaqlarda zehni və fiziki inkişaf prosesləri tamamlanmadığı üçün böyüklərlə bərabər mövqedə deyillər. Bununla belə, rəqəmsal dünyada bərabərlik hökm sürür…
Ona görə də onları bu dünya ilə nəzarətsiz təmasda buraxmaq həm də dolayı yolla uşaqlara zərər vermək deməkdir.
İnformasiya Texnologiyaları Hüququ Eksperti Nazlı Turhan deyir ki, onlayn kanallar uşaqların “rəqəmsal oyun meydançasına” çevrilib. Lakin bu meydançalar qanunsuz oyuncaqlarla doludur.
“Uşaqlar inkişaf yaşlarının əvvəlindən xarici dünya ilə tanış olmaq, oyun oynamaq və sosiallaşmaq kimi inkişaf proseslərinin əsas tələblərinə cavab vermək üçün rəqəmsal qarşılıqlı əlaqə vasitələrinə müraciət edirlər ki, bu da onları dünyadakı təhlükələrə qarşı həssas və gücsüz edir”.
Uşaqların onlayn oyunlarda məruz qala biləcəyi mümkün təhlükələr aşağıdakılardır:
Kiber zorakılıq: Uşaqlar internetdə həmyaşıdları tərəfindən istehza, təhqir, təhdid və təqiblərə məruz qala bilərlər. Bu, uşaqlarda depressiya, narahatlıq, aşağı özgüvən və intihar düşüncələri kimi problemlərə səbəb ola bilər.
Kiber Təcavüz: Uşaqlar onlayn olaraq böyüklər tərəfindən istənməyən mesajlar, fotolar və videolarla təcavüzə məruz qala bilərlər. Bu, uşaqlarda travma, qorxu, utanc və sosial izolyasiya kimi problemlərə yol aça bilər.
Asılılıq: Uşaqlar internetə və onlayn oyunlara həddindən artıq aludə ola bilərlər. Bu, uşaqlarda zəif sosial bacarıqlar, konsentrasiyanın olmaması, yuxu problemləri və akademik uğursuzluq kimi problemlərə səbəb ola bilər.
Fişinq: Uşaqlar onlayn fırıldaqçılar tərəfindən aldadılaraq şəxsi məlumatlarını paylaşa bilərlər. Bu, uşaqların şəxsiyyətlərinin oğurlanmasına, maddi itkilərə və şəxsiyyət oğurluğuna səbəb ola bilər.
Uyğun olmayan məzmuna məruz qalma: Uşaqlar internetdə zorakılıq, pornoqrafiya və nifrət nitqi kimi qeyri-münasib məzmuna məruz qala bilərlər. Bu, uşaqlarda psixoloji travma, inkişaf problemləri və davranış pozğunluqları kimi problemlərə səbəb ola bilər.
Mənbə: TrtHaber