Yeni bir araşdırma, pişiklərin sözlər və şəkillər arasındakı əlaqəni tez öyrənə bildiyini, hətta körpələrinkindən də üstün olduğunu müəyyən etdi. Tüklü ev heyvanlarımız, gizli və müstəqil olmalarına baxmayaraq, dediklərimizə diqqətlə qulaq asmağa və deyilənlərin mənasını anlamağa çalışırlar.
Scientific Reports jurnalında dərc olunan araşdırma Azabu Universitetindən Sao Takaqinin rəhbərlik etdiyi qrup tərəfindən aparılıb. 31 yetkin pişiyin iştirak etdiyi təcrübə üçün tədqiqatçılar körpələrin dil bacarıqlarını yoxlamaq üçün hazırlanmış texnikadan istifadə ediblər. Hər bir heyvana ekranda səslə müşayiət olunan şəkillər göstərilirdi – uydurma sözlər, məsələn, “kerara” və ya “parmo”. Pişiklər maraqlarını itirənə qədər cüt-cüt sözlərə və şəkillərə baxdılar.
Qısa fasilədən sonra alimlər şəkillərin nümayişini təkrarladılar, lakin onları müşayiət edən sözlər onlara uyğun gəlmirdi – məsələn, “keraru” sözü təkbuynuzlu quş əvəzinə qırmızı günəşin təqdimatı ilə eyni vaxtda səslənirdi. Nəticədə, pişiklər uyğunsuzluqdan nəzərəçarpacaq dərəcədə çaşıblar: görüntü eşitdikləri sözə uyğun gəlmədikdə ekrana 33% daha uzun baxıblar. Doktor Takagi izah edir ki, bu davranış pişiklərin sözlər və şəkillər arasındakı əlaqəni tanımağı öyrəndiyini göstərir. “Bəzi pişiklər hətta uyğunsuzluq anlarında göz bəbəklərini genişləndirdilər ki, bu da çox yaraşıqlı görünürdü” deyə o əlavə edir.
Tədqiqatın nəticələri, əksər pişiklərin cəmi iki doqquz saniyəlik dərsdə şəkillər və sözlər arasındakı uyğunluğu yadda saxladığı ortaya çıxanda alimləri daha da təəccübləndirdi. Müqayisə üçün qeyd edək ki, 14 aylıq uşaqlar oxşar söz və şəkillər cütlərini yadda saxlamaq üçün 15 saniyəlik dörd dərs alırlar.
Lakin Britaniya Kolumbiyası Universitetinin psixoloqu Janet Verkerin fikrincə, bu nəticələr pişiklərin körpələrdən daha sürətli öyrənməsi demək deyil. Mütəxəssis qeyd edir ki, tədqiqat metodları xeyli fərqlənirdi. Məsələn, Takaqinin tədqiqatında pişik sahiblərinin şişirdilmiş intonasiya ilə söylədiyi üç hecalı sözlərdən istifadə etdiyi halda, körpələr fərqli tanımadığı səslərlə deyilən birhecalı sözlərdən istifadə edirdilər.
Pişikləri itlərlə müqayisə etmək də çətinləşib. Vyana Universitetindən Şani Dror qeyd edir ki, itlərin sözləri başa düşmə qabiliyyəti başqa şəraitdə də öyrənilib: əksər tədqiqatlar itlərin sahibləri tərəfindən əmr edildikdə neçə sözü tanıya və yadda saxlaya bildiyini müşahidə etmək üzərində qurulub. Orta hesabla, itlər təxminən 89 söz tanıyır və istedadlı insanlar həftədə 12-yə qədər yeni söz əzbərləyə və bu bilikləri iki il ərzində saxlaya bilirlər. Texnikadakı fərqlərə baxmayaraq, əsas kəşf odur ki, pişiklər xüsusi təlim və mükafatlar olmadan bizi dinləyərək öyrənə bilirlər. Doktor Takagi vurğulayır ki, bu, körpənin erkən yaşda dili necə öyrənməsinə bənzəyir. Beləliklə, pişiklərimiz söhbətə laqeyd görünsələr də, yəqin ki, bizə düşündüyümüzdən daha diqqətlidirlər.
Elm adamları bu yaxınlarda aşkar etdilər ki, pişiklər həmçinin öz həmcinslərinin ölümünə görə kədərlənirlər.
Mənbə: mail.ru