2006-cı ildə dəyişən planet tərifi ilə Pluton bu gün artıq planet kimi təsnif edilmir. Ancaq çox keçmədən bu tərif yenidən dəyişə bilər.
Beləliklə, Pluton yenidən planet ola bilərmi?
Günəş sisteminin ən böyük məlum cırtdan planeti olan və ilk dəfə 1930-cu ildə kəşf edilən Pluton 2006-cı ildə kriteriyalara cavab vermədiyi üçün planet kateqoriyasından çıxarılıb.
Bunun səbəbi Plutonun planet sayılmaq üçün tələb olunan üç meyardan birinə cavab verməməsi olub.
Keçmiş NASA administratoru Cim Bridenstine də daxil olmaqla bəzi elm adamları bir neçə ildir ki, Plutonun planet adının dəyişdirilməsini tələb edirlər.
Pluton niyə planet deyil?
Bu gün bir göy cisminin planet sayılması üçün o, aşağıdakı üç şərtə cavab verməlidir:
1. Günəş ətrafında orbitdə olmaq.
2. Təxminən yuvarlaq olmaq üçün kifayət qədər kütləyə malik olmaq.
3. Onun orbiti digər cisimlərdən təmizdir.
Pluton sferik idi və Günəş ətrafında dövr edirdi, lakin onun orbiti digər cisimlərdən təmizlənməmişdi və Neptunun cazibə qüvvəsindən təsirlənmişdi. Bu, Plutonun planet statusunu itirməsinə səbəb oldu.Planet tərifi yenidən dəyişə bilərƏvvəldən yuxarıdakı şərtlərə qarşı çıxan alimlər olub. Xüsusilə üçüncü bəndin aydın olmaması tədqiqatçıları çaşdırır.
2015-ci ildə Plutonun yanından kosmos zondu göndərən Yeni Üfüqlər missiyasında olan planetoloq Filip Metzger deyir:
Onlar orbitlərini təmizləməklə nə demək istədiklərini deməyiblər. Bunu hərfi mənada qəbul etsəniz, deməli planetlər yoxdur, çünki heç bir planet orbitini təmizləmir.
Birinci məqalə də müzakirə olunur
Digər problem odur ki, bir göy cisminin planet sayılması üçün o, Günəş ətrafında orbitdə olmalıdır.
Lakin son illərdə astronomlar başqa ulduzların ətrafında fırlanan 5000-dən çox planet aşkar ediblər.
Buna görə də bir qrup alim nəinki bunu nəzərə alan, həm də meyarları sadələşdirən yeni tərif təklif edir.Yeni planet tərifi necə olacaq?
Təklif olunan yeni tərifə görə, bir göy cisminin planetə çevrilməsi üçün o, aşağıdakı şərtlərə cavab verməlidir:
1. Bir və ya bir neçə ulduzun, qəhvəyi cırtdanların və ya ulduz qalıqlarının orbitində fırlanması.
2. Kütləsi 1e+23-dən (10-un 23-ün gücünə) kiloqramdan böyük olan.
3. Kütləsi 13 Yupiter kütləsindən az olan (2,5 x 1e+23 kq).
Bu yeni tərif təkcə Günəş sistemimizi əhatə etmir, həm də birdən çox ulduzun orbitində olan göy cisimlərinə, qəhvəyi cırtdanlara, ağ cırtdanlara və neytron ulduzları kimi ulduz qalıqlarına planet olmaq şansı verir.
Pluton yenidən planetə çevriləcəkmi?
Yeni tərifə görə, Pluton yenidən planet ola bilməz. Çünki Plutonun kütləsi limitdən bir qədər aşağıdır. Buna görə də Pluton cırtdan planet olaraq qalmağa davam edəcək.
Mənbə: EnSonHaber