Ekzoplanetlərin axtarışı və tədqiqi üçün kosmik rəsədxananın yaradılması üzrə irimiqyaslı Rusiya-Ərəb layihəsi rəsmən işə başlayıb.
Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetində unikal orbital teleskopun yaradılması üzrə beynəlxalq konsorsiumun yaradılması haqqında bəyannamə imzalanıb.
Moskva Dövlət Universitetinin rektoru, Rusiya Rektorlar İttifaqının prezidenti, akademik Viktor Sadovniçiy və Ərəb Universitetləri Assosiasiyasının baş katibi, professor Əmr Ezzat Salama Rusiya-Ərəb konsorsiumunun yaradılması haqqında bəyannamə imzalayıblar. Əsas məqsəd günəş sistemimizdən kənarda ekzoplanetlərin axtarışı və təfərrüatlı tədqiqi, eləcə də onlarda potensial həyat əlamətlərinin aşkarlanması missiyası olacaq ixtisaslaşmış kosmik rəsədxana yaratmaqdır.
Moskva Dövlət Universitetinin rektoru, akademik Viktor Sadovniçiy bu sazişi son zamanlar yaddaşlarda qalan ən böyük kosmik tədqiqat layihəsinin təməl daşı kimi qiymətləndirdi.
Bu layihənin ISS-də əməkdaşlıqla müqayisə oluna bilən geniş beynəlxalq koalisiyanın yaradılmasına gətirib çıxaracağı gözlənilir. Təşəbbüsün unikallığı ondan ibarətdir ki, bu cür ciddi elmi proqram ilk dəfədir ki, universitetlər tərəfindən təklif edilir. Əhəmiyyətli cəhət MDU-nun ərəb ölkələri ilə tərəfdaşlığıdır. Bu, həm ərəb dünyasının astronomiya, riyaziyyat və naviqasiyaya verdiyi töhfələrin etirafıdır, həm də Rusiya prezidenti Vladimir Putinin təşəbbüsü ilə 2025-ci il oktyabrın 15-də Moskvada keçirilməsi planlaşdırılan Birinci Rusiya-Ərəb Sammitinə əməli töhfədir.
Ərəb Universitetləri Assosiasiyasının baş katibi, professor Amr Ezzat Salama öz növbəsində ərəb və Rusiya universitetləri arasında əlaqələrin inkişafından məmnunluğunu ifadə edib. O, əməkdaşlığın 2018-ci ildən uğurla inkişaf etdiyini, bu ilin sonunda Misirdə rektorların beşinci qurultayının keçiriləcəyini xatırladıb.
Gələcək rəsədxananın texniki əsasını Moskva Universitetinin orta mənzilli orbital teleskop üzərində işi təşkil edəcək. Bu optik cihazın 2030-cu ilə qədər orbitə çıxarılması planlaşdırılır. Onun əsas xüsusiyyəti infraqırmızı şüalardan ultrabənövşəyi şüalanmaya qədər geniş spektrdə çox dalğa uzunluğunda dəqiq fotometriya aparmaq imkanı olacaq. Bu funksionallıq alimlərə uzaq ekzoplanetlərin atmosfer xassələrinin yüksək dəqiqliklə tədqiqatlarını aparmağa imkan verəcək. Səma cisimlərinin qaz zərflərinin kimyəvi tərkibinin təhlili yaşayış üçün potensial aləmlərə namizədləri müəyyən etməyə imkan verəcək.
Konsorsium çoxsaylı iştirakçıların səylərini əlaqələndirmək üçün açıq platforma kimi yaradılır. Layihədə həm Rusiya, həm də ərəb dünyasının aparıcı universitetlərinin, elmi-tədqiqat institutlarının, sənaye müəssisələrinin, kosmik agentliklərin iştirakı gözlənilir.
Missiyanın əsas komponenti mühəndislik və STEAM təhsilinin inkişafı olacaq, çünki mürəkkəb kosmik sistemlərin, o cümlədən peyk platformalarının və optik alətlərin yaradılması yüksək ixtisaslı kadrların hazırlanmasını tələb edir.
Mənbə: mail.ru