Oksford Universitetinin İngilis dili və ədəbiyyatı fakültəsindən Dr. Lea Veronese Şekspirin 116-cı sonetinin nadir əlyazma nüsxəsini tapıb. Əlyazma 17-ci əsrə aid poeziya kolleksiyası içərisində kralçı və Ashmolean Muzeyinin yaradıcısı Elias Ashmole-un şəxsi arxivində tapılıb.
Bu kəşf diqqətəlayiqdir, çünki bu, indiyə qədər müəyyən edilmiş yalnız ikinci əlyazma nüsxəsidir.
Şeir Şekspirin ən tanınmış əsərlərindən biri olsa da, öz dövründə ona az diqqət yetirildiyi güman edilir.
Poeziya siyasi məqsədlər üçün yenidən tərtib edilmişdir
Aşkar edilmiş bu versiyanın ən diqqət çəkən cəhəti odur ki, əsər İngiltərə vətəndaş müharibəsi zamanı siyasi məqsədlər üçün yenidən uyğunlaşdırılıb.
Sonet Milad ilahiləri və o zaman qadağan edilmiş siyasi satiralarla yanaşı daxil edilmişdir. Musiqiyə də qoyulub.
Henry Lawes tərəfindən bəstələnmiş bu mahnıya uyğunlaşmanın sözləri Nyu-York İctimai Kitabxanasındakı mahnı kitabında mövcuddur.
Əlyazma yalnız sözlərdən ibarətdir. Uyğunlaşmada Şekspirin orijinal sətirləri dəyişdirilmiş və yeddi yeni sətir əlavə edilmişdir.
Məsələn, orijinal açılış:
Let me not to the marriage of true minds
Admit impediments; love is not love
Which alters when it alteration finds
Anlamı:
İcazə verməyin düşünərək evlənim
Maneələri qəbul edin
Sevgi sevgi deyil
Hansı ki, dəyişiklik tapdıqda dəyişir…
Doktor Veroneze qeyd etdi ki, tapşırığı zamanı əlyazmanı araşdırarkən bu sətirlərin Şekspirin 116-cı sonetinə bənzədiyini görüb, lakin əlyazma kataloqda yalnız “Məhəbbətin sədaqəti haqqında” kimi təsvir olunub.
O, Şekspirin adının kataloqda olmamasının və əlavə olunan sətirlərin əsrlər boyu əsərin diqqətdən kənarda qalmasına səbəb olduğunu bildirib.
Mütəxəssislərin fikrincə, əsərə əlavə olunan sətirlər təkcə mahnı formasına uyğunluq üçün deyil, həm də dövrün siyasi ab-havasına işarələr ehtiva edir.
Onun kralçı şairlər toplusunda yer alması bu misraların romantik sevgidən çox dini və siyasi sədaqət mesajı daşıdığını deməyə əsas verir.
Respublika rejimi dövründə kütləvi mahnı oxumaq qadağan olunduğundan, Henry Lawes, bir çox musiqiçilər kimi, şəxsi evlərdə gizli çıxışlar edərək sənətini davam etdirməyə məcbur oldu.
Bu əlyazma təkcə Şekspirin əsərlərinin necə oxunduğuna deyil, həm də dövrün şəraitinə uyğunlaşdırıldığına işıq salır.
“Arxivlər hələ də yeni sirləri saxlayır”
Oksford Universitetinin Şekspir Tədqiqatları üzrə professoru Emma Smit, “Bu maraqlı kəşf göstərir ki, Şekspirin ilkin təsirləri ilə bağlı araşdırmalar hələ də yeni məlumatları üzə çıxara bilər”.
“Əsl ağılların evliliyinə icazə vermə” bu gün toylarda Şekspirin ən çox sitat gətirilən sonetlərindən biridir.
Lakin bu əsər öz dövründə çox da yayılmırdı. Dr. Veronesenin tapdığı bu yeni versiya sonetin tamamilə fərqli kontekstdə – siyasi alət kimi necə məna kəsb etdiyini göstərir.”
Mənbə: TrtHaber