Yeni araşdırmaya görə, “Şimal axını” boru kəmərlərində baş verən partlayışlardan sonra metan qazı sızması Baltik dənizinin cənub sularında geniş yayılıb, eyni zamanda bölgədəki 20-dən çox dəniz qorunan ərazisi də sızmadan təsirlənib.
Göteborq Universiteti və “Okeanın səsi” tədqiqat mərkəzinin alimləri Rusiyanın təbii qazını Avropaya daşıyan “Şimal axını” boru kəmərlərindəki sızmaların yayıldığı ərazidə sualtı robotlarla metan konsentrasiyasının səviyyəsini ölçüblər.
Araşdırmalar çərçivəsində boru kəmərlərindən sızan metan qazının böyük hissəsinin dəniz səthinə və atmosferə doğru qalxdığı, bir hissəsinin isə səthin altında qalaraq okean axınları ilə Baltik dənizinə dağıldığı müəyyən edilmişdir.
Elm adamları Baltik sularında metan səviyyəsinin, xüsusən 2022-ci ilin sentyabrında boru kəməri partlayışından sonrakı ilk günlərdə normadan təxminən 1000 dəfə çox artdığını aşkar ediblər.
“Okeanın səsi”nin alimi və tədqiqatın müəlliflərindən biri Martin Mohrmann bildirib ki, ölçmələrə əsasən, metan qazı Baltik dənizinin cənubunda, Danimarkanın şərqindəki Zelandiya sahillərindən geniş şəkildə yayılıb. Polşadakı Qdanks körfəzi.
“Təxmin edirik ki, bütün Baltik dənizinin 14 faizindən çoxu metan səviyyəsi normadan ən azı 5 dəfə yüksəkdir”, – Mohrmann deyib.
Bölgədəki dəniz mühafizə zonaları qaz sızmasından təsirlənir
Alimlər ölçmələrə əsaslanaraq, Baltik dənizində metanın necə paylandığını və hara çatdığını göstərən model yaradıblar.
Müvafiq olaraq, okean cərəyanlarının qazı dəniz ekosistemlərini, biomüxtəlifliyi və təbii ehtiyatları qorumaq üçün nəzərdə tutulmuş 23 müxtəlif dəniz qoruq ərazisinə daşıdığı müəyyən edilmişdir.
Araşdırmanın müəlliflərindən biri olan Göteborq Universitetinin Dəniz Elmləri Bölməsindən Bastien Queste, metan emissiyalarının mənfi təsirinə məruz qalan ərazilərin modelin köməyi ilə asanlıqla aşkar edildiyini və hər hansı problemə müdaxiləni asanlaşdırdığını ifadə etdi.
Araşdırmanın təfərrüatları “Nature” jurnalında dərc olunub.
Mənbə: TrtHaber