ABŞ prezidenti Donald Tramp seçki kampaniyası zamanı söz verdiyi kimi ABŞ Təhsil Nazirliyinin bağlanması ilə bağlı prezident fərmanı imzalamağa hazırlaşır. Ağ Ev rəsmisinin sözlərinə görə, Tramp qərarını cümə axşamı elan edəcək.
ABŞ prezidenti Donald Tramp diqqətçəkən qərarı ilə növbəti dəfə gündəmə gəlib. Ağ Evdən sızan məlumata görə, Tramp ABŞ Təhsil Nazirliyinin bağlanması ilə bağlı prezident fərmanı imzalamağa hazırlaşır. Bu qərar təhsil sistemində böyük dəyişikliklərə yol açır.
Ağ Evdən verilən açıqlamaya görə, təhsil naziri Linda MakMahon departamentin bağlanmasını təmin etmək üçün “bütün lazımi addımları atmaq” tapşırılacaq. Tramp administrasiyası təhsil səlahiyyətlərinin ştatlara verilməsinin və federal hökumətin bu sahədə təsirinin azaldılmasının tərəfdarıdır.
Ancaq görünən odur ki, bu qərar təkcə prezidentin sərəncamı ilə həyata keçirilə bilməz. 1979-cu ildə Konqres tərəfindən yaradılan Təhsil Nazirliyinin tamamilə bağlanması üçün hüquqi tənzimləmələr tələb olunur. Ona görə də Trampın planının nə dərəcədə həyata keçirilə biləcəyi mübahisəlidir.
Tramp administrasiyası artıq Təhsil Departamentinin təsirini azaltmaq üçün hərəkətə keçib. Nazirlikdə işçilərin sayı iki dəfə azaldılıb, Vətəndaş Hüquqları İdarəsi və Təhsil Elmləri İnstitutu kimi mühüm bölmələrdə böyük ixtisarlar aparılıb. Bu hərəkətlər dövlət məktəblərinə dəstək verən dairələrdə böyük narahatlıq yaradıb. Təhsil hüquqlarını müdafiə edən qruplar bildirirlər ki, nazirliyin bağlanması imkansız tələbələri daha çətin vəziyyətə salacaq. Milli Valideynlər Assosiasiyasının bəyanatında deyilir: “Bu, təhsili düzəltmək deyil, milyonlarla uşağın ədalətli təhsil almaq şansından məhrum etməkdir. Biz bunu mübarizə olmadan qəbul etməyəcəyik”.
TƏHSİL NAZİRLİYİ NƏ QƏDƏR ƏHƏMİYYƏTLİDİR?
ABŞ Təhsil Departamenti məktəblərə milyardlarla dollar vəsait yönəldir və hər il 1,6 trilyon dollarlıq tələbə kreditlərini idarə edir. Şöbənin ən mühüm vəzifələrinə aşağı gəlirli məktəblərə I dərəcəli maliyyələşdirmə və aşağı gəlirli kollec tələbələri üçün Pell qrantları daxildir. Federal maliyyənin təhsil sistemindən tamamilə çıxarılması bir çox məktəblərin ciddi maliyyə böhranları yaşamasına səbəb ola bilər.
Respublikaçılar uzun illərdir ki, Təhsil Departamentinin lazımsız olduğunu iddia edirlər. Onların fikrincə, nazirlik lazımsız xərclər edir və ştatların təhsil siyasətinə lüzumsuz müdaxilə edir. Lakin Trampın bu addımı hətta öz partiyası daxilində də fikir ayrılığına səbəb olub. 2023-cü ildə Nümayəndələr Palatasında nazirliyin bağlanması təklifi gündəmə gələndə demokratlarla birlikdə 60 respublikaçı deputat bu təklifin əleyhinə səs verib.
Hətta bəzi Tramp tərəfdarları bu qərarın siyasi risk daşıdığını deyirlər. Çünki ictimai rəy sorğuları seçicilərin əksəriyyətinin təhsil siyasətinin bütünlüklə ştatların ixtiyarına verilməsinin tərəfdarı olmadığını göstərir.
“Associated Press”in məlumatına görə, Tramp təkcə Təhsil Departamentini bağlamağa çalışmır, həm də bidətçiliklə məşğuldur. Xüsusilə qadın idmanında trans idmançıların yarışmasına mane olmaq bu münasibətin son addımı idi.
Lakin Tramp, əksinə, Fələstin tərəfdarı fəallıq və müxtəliflik proqramları kimi məsələlərə təhlükə olaraq federal maliyyədən istifadə edərək məktəblərə və universitetlərə təzyiq göstərir.
Trump-ın ilk dövründə, o zamankı Təhsil katibi Betsy DeVos departamentin büdcəsini kəskin şəkildə azaltmağı və K-12 təhsil fondlarını ştatlara daha çevik şəkildə paylamağı təklif etdi. Lakin bu təklif bəzi respublikaçıların etirazına görə Konqres tərəfindən qəbul edilməyib. Ona görə də Trampın bu dəfə hansı yolla gedəcəyi və Konqresin bu plana necə reaksiya verəcəyi maraq doğurur.
TƏHSİLDƏ BÖYÜK DƏYİŞİKLİKLƏRƏ HAZIRLIQ?
Trampın Təhsil Departamentini bağlamaq planı ABŞ təhsil sistemini əsaslı şəkildə dəyişə bilər. Ancaq bu prosesin necə işləyəcəyi, Konqresin münasibəti və ictimaiyyətin reaksiyası həlledici olacaq. Təhsil siyasətində köklü dəyişikliklər istəyən mühafizəkar seçicilər bu qərarı dəstəkləsələr də, dövlət məktəblərinin müdafiəçiləri böyük mübarizəyə hazırlaşırlar.
Yaxın günlərdə Ağ Evin bu məsələdə hansı yolu tutacağı və Trampın Konqresi razı sala bilməyəcəyi böyük maraq mövzusu olaraq qalmaqda davam edəcək.
Mənbə: Ahaber