Kəşf Şlimanın “Priamın xəzinəsi”ni qazdığı eyni mədəni təbəqədə edilib. 2025-ci ildə xarabalıqları Türkiyənin şimal-qərbindəki Çanaqqala vilayətində yerləşən əfsanəvi Troya şəhərində davam edən arxeoloji qazıntılar zamanı çox yaxşı qorunmuş 4500 illik qızıl broş aşkar edilib.
Bu nadir tapıntıdır, çünki dünyada yalnız iki oxşar tapıntı məlumdur. Bu broşlar halqavari adlanır. Onların uzunluğu təxminən beş santimetrdir və bir bitkiyə bənzəyir – nazik “gövdə”-nin yuxarı hissəsində dörd spiral şəklində bükülmüş “tumurcuqlar” var.
Ehtimal olunur ki, qədim zamanlarda belə qızıl əşyalar nəinki təyinatı üzrə, paltarın kənarlarını bərkitmək üçün istifadə olunurdu, həm də güc və nüfuz rəmzi kimi xidmət edirdi.
Broş II Troya dövrünə aid mədəni təbəqələrdə aşkar edilmişdir. Troyada bu məskunlaşma dövrünün dəqiq tarixi uzun müddətdir arxeoloqlar arasında mübahisə mövzusudur. Bu kəşf bizə bu üfüqi qəti olaraq təxminən eramızdan əvvəl 2500-cü ilə (Erkən Tunc dövrü) aid etməyə imkan verir.
Broşdan əlavə, eyni mədəni təbəqədə daha iki nadir tapıntı da əldə edilmişdir: bir jade parçası və tunc sancaq. Daha əvvəl Troyada jade heç vaxt tapılmamışdı. Qədim dünyada bu daş qiymətli hesab olunurdu, elit statusla əlaqələndirilir, zərgərlik və rituallarda istifadə olunurdu.
Troyanı kim və nə vaxt tapıb?
Troyada arxeoloji qazıntılar 1860-cı illərin sonlarında alman arxeoloqu Heinrich Schliemann Hisarlıq təpəsinin altında əfsanəvi qədim şəhərin qalıqlarını aşkar etdikdən sonra başlayıb.
Troya harada yerləşirdi?
Bu gün bu sahə Egey və Mərmərə dənizlərini birləşdirən Çanaqqala boğazının girişindən təxminən yeddi kilometr aralıda yerləşir. O vaxtdan bəri, arxeoloqlar Erkən Tunc dövründən Bizans dövrünə qədər olan dövrü əhatə edən ən azı doqquz əsas yaşayış məntəqəsi (Troya I-dən IX Troyaya qədər) aşkar ediblər.
Schliemann Troyada nə tapMIŞDI?
Yeni tapıntıların aid olduğu II Troya yaşayış yerinin çox inkişaf etmiş və zəngin olduğu görünür. Beş metr hündürlüyündə və dörd metr enində güclü müdafiə divarları ilə əhatə olunmuşdu. Məhz bu təbəqədə 1873-cü ildə Schliemann çoxsaylı qızıl bəzək əşyaları, silahlar, mis və gümüş əşyalardan ibarət məşhur “Priam xəzinəsini” tapıb.
Mənbə: mail.ru