Massaçusets Texnologiya İnstitutunun və Pensilvaniya Dövlət Universitetinin astronomları tədricən isti Yupiterə çevrilən unikal ekzoplanet kəşf ediblər. Araşdırmanın nəticələri Nature jurnalında dərc olunub.
TIC 241249530 b adlı ekzoplanet Yerdən 1100 işıq ili uzaqlıqda yerləşir və öz ana ulduzunun ətrafında ekssentrik və ya çox uzanmış orbitdə fırlanır. O, vaxtaşırı ulduza çox yaxınlaşır (Merkuridən Günəşə 10 dəfə yaxındır) və sonra xeyli uzaqlaşır. Bu qaz nəhənginin orbiti tədqiq edilən bütün planetlər arasında ən yüksək ekssentrikliyə malikdir.
Alimlər planet və onun ulduzu arasındakı qravitasiya qarşılıqlı təsirini, həmçinin birinci ilə birlikdə ikili sistemdə ümumi kütlə mərkəzi ətrafında fırlanan ikinci ulduzun təsirini nəzərə alaraq orbital dinamikanı simulyasiya ediblər.
Planet TIC 241249530 b retrograd orbitə malikdir, yəni öz ulduzuna əks istiqamətdə fırlanır. Simulyasiyalar göstərdi ki, orbit ulduza yaxınlaşdıqca bu, miqrasiya əlamətidir. Bu prosesə qoşa ulduzla qarşılıqlı təsir də təsir edir.
Proqnozlara görə, bir milyard ildən sonra TIC 241249530 b orbiti daha dairəvi olacaq və ulduza yaxınlaşacaq ki, bu da son nəticədə planeti isti Yupiterə çevirəcək. Onun temperaturu bir neçə min Kelvinə yüksələcək və bu, onu məlum olan ən isti qaz nəhənglərindən birinə çevirəcək.
Nəticələr isti Yupiterlərin yüksək ekssentriklikli miqrasiya nəticəsində əmələ gələ biləcəyi nəzəriyyəsini dəstəkləyir, bu prosesdə planet öz orbitində zamanla həddindən artıq dəyişikliklərlə tədricən öz yerinə hərəkət edir. Bundan əvvəl astronomlar yalnız bir belə planet bilirdilər – HD 80606 b. 2001-ci ildə kəşf edilən bu erkən isti Yupiter uzun müddət ən yüksək orbital ekssentriklik rekorduna sahib idi.
Mənbə: mail.ru