Yüksək dozada C vitamininin ağciyərləri havadakı incə hissəciklərin zərərli təsirlərindən müəyyən dərəcədə qoruduğu aşkar edilmişdir. PM2.5 adlanan və ölçüsü mikrometrlərlə ölçülən bu çirkləndiricilərin astma və ağciyər xərçəngi kimi ciddi sağlamlıq problemləri ilə əlaqəli olduğu məlumdur.
Sidney Texnologiya Universitetinin (UTS) rəhbərlik etdiyi tədqiqatçılar, C vitamininin incə hissəciklərə məruz qalan toxumalara təsirini sınaqdan keçirmək üçün siçanlar və laboratoriyada yetişdirilən insan toxumaları üzərində bir sıra təcrübələr apardılar.
Tədqiqat göstərdi ki, bu vitamin ağciyərlərdə hava çirkliliyinin yaratdığı əsas hüceyrə zədələnmələrindən qorunma təmin edir.
Müşahidə edilib ki, C vitamini xüsusilə hüceyrələrin enerji mərkəzləri olan mitoxondrilərin itkisini azaldır, zərərli iltihabı sakitləşdirir və hüceyrələrin oksidləşdirici stressdən zədələnməsinin qarşısını alır.
Çirkləndiricilərə qarşı antioksidant təsir
Məlum bir antioksidan olan C vitamini tədqiqatçıları hava çirkləndiricilərinə qarşı qoruyucu təsirlərini sınaqdan keçirməyə vadar edib. UTS aspirantı Xu Bai və həmkarları dərc etdikləri məqalədə bildiriblər: “Antioksidant C vitamini əlavəsi aşağı səviyyəli PM2.5 məruz qalmasının mənfi təsirlərini azaltmaqda təsirli olub; bu, risk altında olan şəxslər üçün tövsiyə edilə bilər”.
Tədqiqatın nəticələri ümidverici olsa da, laboratoriya şəraitindən kənarda canlı insanlarda bu qorunmanın nə dərəcədə əldə edilə biləcəyini müəyyən etmək üçün əlavə tədqiqatların aparılmasına ehtiyac olduğu qeyd edildi. Təcrübələrdə istifadə edilən çirklənmə səviyyələrinin və vitamin dozalarının laboratoriya şəraitinə uyğunlaşdırıldığı və buna görə də əksər insanların real dünyadakı təsirini dəqiq əks etdirmədiyi vurğulanıb.
Mütəxəssislərdən düzgün doza ilə bağlı xəbərdarlıq
Molekulyar bioloq Brian Oliver bildirib ki, tədqiqat C vitamininin icazə verilən ən yüksək dozada qəbulunun potensial olaraq faydalı ola biləcəyini göstərir. Bununla belə, Oliver əlavənin düzgün növünü və miqdarını müəyyən etmək və həddindən artıq doza riskindən qaçınmaq üçün həkimə müraciət etməyin vacib olduğunu xatırladıb.
PM2.5 çirkləndiriciləri ümumiyyətlə ağır nəqliyyat vasitələri, meşə yanğınları və toz fırtınaları nəticəsində yaranır. Son illərdə aparılan tədqiqatlar bu kiçik hissəciklərin insan sağlamlığına nə qədər zərər verə biləcəyini ortaya qoyub.
Bu tədqiqat göstərdi ki, hətta aşağı səviyyədə olsa belə, hava çirkliliyi hüceyrə səviyyəsində ciddi ziyana səbəb ola bilər. Tədqiqatçılar vurğuladılar ki, C vitamini qoruyucu tədbir kimi təqdim olunsa da, əsl həll yolu nəfəs aldığımız havanın keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq səylərindədir.
Mənbə: TRT haber