BMT-nin İnsan Haqları Şurası İran İslam Respublikası ilə bağlı 25 lehinə, 6 əleyhinə və 16 bitərəf səslə səsvermə ilə qətnamə qəbul edib. Bu qətnamənin qəbulu ilə İnsan Hüquqları Şurası 16 sentyabr 2022-ci ildə başlayan etirazlarla bağlı İran İslam Respublikasında insan hüquqlarının pozulması hallarını araşdırmaq üçün müstəqil beynəlxalq faktaraşdırıcı missiya yaratdı.
Insan Haqları Şurası Cenevrədə 22 yaşlı Məhsa Əmininin sentyabr ayında polis bölməsində ölümü ilə bağlı yaranmış böhrana cavab olaraq İranla bağlı xüsusi iclas keçirib. Etiraz hərəkatı artıq İranın bütün əyalətlərində 150 şəhər və 140 universiteti əhatə edib.
BMT-nin İnsan Haqları üzrə Ali Komissarı Volker Türk Şurada çıxış edərək təhlükəsizlik qüvvələrinin, xüsusilə İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu və Bəsic qüvvələrinin etirazçılara qarşı həqiqi güllə, gözyaşardıcı qaz və dəyənəklərdən istifadə etdiyini vurğulayıb.
Volker Türk Şuraya müraciət edərək, “Ölkədə baş verənlər məni dərindən sarsıdır”. lazımsız və qeyri-mütənasib güc tətbiqi” dayandırılmalıdır.- deyə o bildirib.
Ali Komissar qeyd edib ki, 14 mindən çox adam, o cümlədən uşaqlar həbs edilib. Onun sözlərinə görə, onlardan ən azı 21-i hazırda ölüm hökmü ilə üz-üzədir, altısı isə artıq ölüm hökmü alıb. Bu hərəkətlər beynəlxalq qərəzsizlik, müstəqillik və şəffaflıq standartlarına cavab vermir.” – deyə Türk bildirib.
Bir gün sonra İranın ali dini lideri ölkənin Bəsic yarımhərbi qüvvələrini rejim əleyhinə nümayişçilərə qarşı qanlı basqılarda oynadıqları rola görə tərifləyib.
Ayətullah Əli Xamenei Tehranda Bəsic heyəti ilə görüşdə xalq etiraz hərəkatını xarici qüvvələrin dəstəklədiyi “iğtişaşçılar” və “quldurlar” adlandırıb və Bəsic döyüşçülərini milləti müdafiə etdiklərinə görə tərifləyib.
Amnesty International deyir ki, Bəsiclərə etirazçılara qarşı “amansız müqavimət göstərmək” əmri verilib. (Bəsic İran İnqilab Keşikçiləri Qvardiyasının qanadıdır.)
“Döyüş meydanında düşmənlə üz-üzə gələn Bəsic həmişə şücaət göstərib, düşməndən qorxmayıb”, – deyə Xamenei bildirib.
Yarı-rəsmi Tasnim xəbər agentliyinin məlumatına görə, həbs edilənlər arasında iki tanınmış iranlı aktyor Henqame Qaziani və Katayun Riahi də var. Onlar müxtəlif vaxtlarda ümummilli etirazları açıq şəkildə dəstəklədiklərinə görə nəzarətə götürülüblər.