2-ci tip diabetin müalicəsində geniş istifadə olunan enaqliflozin preparatı telomerləri – xromosomların uclarında bir növ “qoruyucu qapaqları” uzatmaq qabiliyyətini nümayiş etdirib.
Telomerləri tez-tez ayaqqabı bağlarının açılmasına mane olan plastik ucları ilə müqayisə edirlər. Hər hüceyrə bölünməsi ilə telomerlər qısalır və kritik dərəcədə qısaldıqda hüceyrə bölünməyi dayandırır və qocalır. Buna görə telomer uzunluğu qocalmanın əsas biomarkerlərindən biri hesab olunur. Çin alimləri tərəfindən aparılan son araşdırmada 35-70 yaş arası 142 xəstə iştirak edib. Onlar təsadüfi olaraq iki qrupa bölünüb: biri enagliflozin, digəri isə plasebo qəbul edib. Nəticələr təsir edici idi: dərman qəbul edən xəstələrin 90,5%-nin telomerləri uzanmışdı. Plasebo qrupunda bu təsir iştirakçıların yalnız 65,6%-də müşahidə olunub.
Enagliflozin elm adamlarının SGLT2 adlandırdıqları dərmanlar sinfinə aiddir – olduqca ağıllı işləyən dərmanlar sinfi: onlar böyrəkləri artıq qlükozanı çıxarmağa məcbur edir və bununla da qan şəkərinin səviyyəsini aşağı salır. Lakin məlum olur ki, enagliflozinin təsir mexanizmi daha mürəkkəbdir. Bədəndəki qlükoza səviyyəsini idarə etməklə yanaşı, kilo verməyə kömək edir və heyvan təcrübələrində ömrü uzatdığı uzun müddətdir sübut edilən kalori məhdudlaşdırmasının təsirlərini təqlid edir. Bu kəşf 2-ci tip diabetli insanlar üçün xüsusilə vacibdir. Bu xəstəliklə orqanizm adi haldan daha tez qocalır: toxumalarda qocalmış hüceyrələr yığılır, yəni artıq bölünə bilməyən, lakin iltihablı maddələr ifraz etməyə davam edən yaşlı hüceyrələr. Bu maddələr ətrafdakı sağlam toxumaları zədələyir və diabetin ağırlaşmalarının inkişafını sürətləndirir. Maraqlıdır ki, hətta plasebo qrupunda da telomerlərin bir qədər uzanması müşahidə olunub. Alimlər hesab edirlər ki, bu, tədqiqat zamanı iştirakçıların həyat tərzinin ümumi yaxşılaşması ilə bağlı ola bilər – axı, tibbi eksperimentdə iştirak çox vaxt insanları öz sağlamlıqlarına daha yaxşı baxmağa sövq edir. Bununla belə, alimlər nəticələri şərh edərkən ehtiyatlı olmağa çağırırlar. Telomer uzunluğu əhəmiyyətlidir, lakin qocalmanın yeganə göstəricisi deyil. Enagflozinin “cavanlaşdırıcı” təsirini nəhayət təsdiqləmək üçün daha böyük və daha uzun tədqiqatlara ehtiyac var, bu müddət ərzində yaşlanmanın bir çox digər markerləri təhlil ediləcəkdir.
Buna baxmayaraq, tapıntılar maraqlı bir ehtimal yaradır: bəlkə də gələcəkdə diabetin müalicəsi yalnız qan şəkərinin səviyyəsinə nəzarət etməklə yanaşı, həm də bədənin ümumi qocalmasını yavaşlatmaq üçün tədbirləri əhatə edəcək ki, bu da yaşa bağlı xəstəliklərin inkişafının qarşısını alacaq.
Mənbə: mail.ru