Qəbul edilən qərarlar və müxtəlif ölkələrdə cərəyan edən hadisələr təkcə milli səviyyədə deyil, həm də regional və beynəlxalq balanslar baxımından diqqətlə izlənilir.
Beynəlxalq mətbuatda geniş yer alan bəzi mövzulardan biri də ABŞ Aİ ilə imzalanan gömrük müqaviləsinin. Bu mövzu Amerikada əsas məsələlərdən biridir.
ABŞ prezidenti Donald Tramp Şotlandiyanın Turnberry şəhərində Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen ilə görüşündə Avropa İttifaqı ilə yeni ticarət sazişinin imzalandığını açıqlayıb.
Müvafiq olaraq, Aİ-nin idxalına tətbiq edilən tarif 30 faizdən 15 faizə endirilib. Bu qismən razılaşma əvvəlcə bazarlara bir qədər rahatlıq gətirsə də, Aİ-dən tarazlığın pozulduğu və razılaşmanın “asimmetrik” olması ilə bağlı tənqidlər ortaya çıxdı.
Razılaşmaya əsasən, avtomobillər də daxil olmaqla, Aİ-nin bir çox məhsullarına 15 faiz rüsum tətbiq olunacaq. Təyyarə hissələri və bəzi kimyəvi maddələr istisna olacaq və Avropa Birliyi də ABŞ-dan 750 milyard dollar enerji alışı və 600 milyard dollar yeni investisiyalar etməyi öhdəsinə götürüb. Ağ Ev bunun “tarixdəki ən böyük ticarət razılaşmalarından biri” olduğunu iddia etsə də, Avropada fərqli şərhlər var.
Almaniya kansleri Fridrix Merz deyib ki, “Aİ öz əsas maraqlarını qorudu, lakin biz daha geniş miqyaslı yumşaldılmasını istərdik”.
Fransanın Avropa işləri üzrə naziri Benjamin Haddad, razılaşmanın bəzi sektorlara müvəqqəti sabitlik gətirəcəyini, lakin ümumilikdə “tarazsız” olduğunu söylədi.
Berenberqin baş iqtisadçısı Holger Schmieding də eyni şəkildə qiymətləndirdi: “Bu, asimmetrik razılaşmadır. Tramp bunu özü üçün qələbə kimi təqdim edir, lakin bu, uzunmüddətli perspektivdə ABŞ üçün də mənfi təsirlər göstərə bilər”.
Tramp administrasiyasının Yaponiya və İndoneziya ilə də ticarət müqavilələri imzaladığı bir həftə ərzində baş verən bu inkişaf bazarlara da təsir etdi.
Bazar nöqteyi-nəzərindən, ABŞ fond bazarları müqavilənin elanından sonra ilkin olaraq müsbət atmosfer yaşadı. Dow Jones Industrial Average, S&P 500 və Nasdaq kimi əsas indekslər 0,3-0,5 faiz bahalaşıb. Ticarət müharibəsinin genişlənməsinin qarşısı alındığı üçün investorlar qısa müddətdə rahatlıq hiss etdilər. Bununla belə, ekspertlər xəbərdarlıq edirlər ki, bu müsbət əhval-ruhiyyə ehtiyatlıdır, çünki təfərrüatlar ətrafında qeyri-müəyyənlik və razılaşmanın asimmetrik xarakteri uzunmüddətli perspektivdə bazar dəyişkənliyinin davam etməsinə səbəb ola bilər.
Beynəlxalq mediada yayılan xəbərlər Trampın razılaşmanı “qarşılıqlı qazanc” kimi təqdim etdiyini, lakin pərdə arxasında Avropanın əhəmiyyətli güzəştlərə getdiyini və potensial olaraq uzunmüddətli perspektivdə transatlantik münasibətlərdə yeni gərginliklər yaratdığını göstərir. Bildirilir ki, Avropa tərəfi razılaşmanı yekun hesab etmir və yaxın aylarda polad və alüminium tarifləri kimi müəyyən məsələlər üzrə yeni danışıqların aparılacağı gözlənilir.
Milyarder Cefri Epşteynlə bağlı təhqiqatla bağlı faylların yayılması ABŞ-da Respublikaçılar Partiyası daxilində ciddi fikir ayrılığına səbəb olub.
Prezident Donald Tramp və onun administrasiyası diqqəti 2016-cı il seçkilərindən və onun siyasi rəqiblərindən yayındırmağa çalışır.
Keçən həftə Nümayəndələr Palatasının Nəzarət Komitəsinin Respublikaçıların üstünlük təşkil etdiyi alt komitəsi Epstein sənədləri üçün Ədliyyə Departamentini çağırıb. Komitənin sədri Ceyms Komer də Epsteinin şəriki və keçmiş sevgilisi Ghislaine Maxwell-dən ifadə verməyə çağırıb. Florida ştatının Tallahassee həbsxanasında uşaq alverinə görə 20 il həbs cəzası çəkən Maksvell bu yaxınlarda baş prokurorun müavini Todd Blanş tərəfindən dindirilib.
Bununla belə, Respublikaçı qanunvericilər arasında Ədliyyə Departamentinin sənədləri necə idarə etdiyinə dair kəskin tənqidlər var. Missuri ştatının nümayəndəsi Con Kennedi Erik Burlison Tramp administrasiyasının yeni məlumatların açıqlanacağına dair gözləntilərinin “siyasi səhv” olduğunu bildirib. Burlison, “Bütün faylları nəzərdən keçirmədən belə vədlər vermək düzgün deyil” deyib. O, ofisinə edilən zənglərin əksəriyyətinin Epstein faylları ilə bağlı olduğunu və seçicilərin hökumətin onlardan nəsə gizlətdiyinə inandığını qeyd edib.
Yutadan olan Dr.Mike Kennedy faylları “irinləyən yara kimi” təsvir edərək, “Bu məsələdə tam şəffaflıq vacibdir” dedi. Kennedi qurbanların adlarının məxfi qalması şərti ilə sənədlərin dərhal yayımlanmasını dəstəkləyəcəyini bildirib.
TRAMP EPSŞTEYN İŞİ HAQQINDA SUALLARI CAVABSIZ QALDI
Bəzi Respublikaçı və Demokrat millət vəkilləri sənədləri tam şəkildə yayımlamağa məcbur etmək üçün Nümayəndələr Palatasının spikeri Mike Johnson-dan yan keçməyə çalışırlar. Bununla belə, Conson iddia edir ki, o, şəffaflığa sadiq olsa da, qurbanları qorumaq üçün lazımi təhlükəsizlik tədbirləri olmadan faylları buraxmaq “məsuliyyətsizlikdir”.
Oklahoma senatoru Markwayne Mullin bildirib ki, Ədliyyə Departamentinin açıqlamaq istədiyi sənədlərin əksəriyyəti məhkəmə qərarı olmadan buraxıla bilməz. Floridada federal məhkəmənin ötən həftə bu istiqamətdə qərar verdiyi və qurbanın məxfiliyini qoruyan qanunların faylların açıqlanmasını məhdudlaşdırdığı qeyd edilib.
Şotlandiyaya səfəri zamanı Tramp ABŞ-Avropa İttifaqı ticarət razılaşmasını açıqlasa da, bu inkişafın Epstein faylları ilə bağlı olduğu iddialarını rədd edərək, “zarafat edirsiniz” deyib.
Dosyelərlə bağlı suallardan yayınan Tramp, dosyelərdə adının hallanması ilə bağlı xəbərlərə baxmayaraq, məhdud məlumatlı olduğunu iddia edir.
Həftə sonu Tramp keçmiş vitse-prezident Kamala Harris və məşhurlar Beyonce və Oprah Winfrey-nin siyasi rəqiblərinə dəstək müqabilində qanunsuz ödənişlər qəbul etdiklərinə görə heç bir sübut olmadan mühakimə olunmasını tələb edib.
Bu addım ölkədəki siyasi qütbləşməni daha da dərinləşdirir, çünki Trampın Epşteynin uşaq cinsi alveri şəbəkəsində əli olduğuna inanılır və diqqəti məsələdən yayındırmaq üçün daim beynəlxalq böhranlar yaradır.
Mənbə: EnSonHaber