1990-cı ildən bəri qlobal istiləşmənin üçdə ikisi dünyanın ən zəngin 10 faizinin payına düşür. Tədqiqatçılar qeyd etdilər ki, imtiyazlı seqment iqlim böhranı üçün ilk növbədə məsuliyyət daşıyır.
Yeni nəşr olunmuş elmi araşdırmaya görə, 1990-cı ildən bəri qlobal istiləşmənin üçdə ikisi dünyanın ən zəngin 10 faizinin fəaliyyəti nəticəsində baş verib. Zənginlərin istehlak və investisiya vərdişlərinin ölümcül isti dalğaları və quraqlıq riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırdığı bildirilir.
ETH Zurich-in alimi Sarah Schoengart, “Biz zəngin insanların karbon izini birbaşa dünyadakı iqlim təsirləri ilə əlaqələndiririk” deyib. Vurğulanıb ki, bu yanaşma təkcə karbon uçotu deyil, həm də məsuliyyət şüuruna keçid deməkdir.
Sərvət istiliyi artırır
“Nature Climate Change” jurnalında dərc edilən araşdırma, ən zəngin insanların 1%-nin orta fərdlə müqayisədə əsrlər boyu davam edən isti dalğalarına 26 dəfə, Amazondakı quraqlığa isə 17 dəfə daha çox töhfə verdiyini müəyyən etdi. Çin və ABŞ-da ən zəngin 10 faizdən gələn tullantılar həddindən artıq temperaturu 2-3 dəfə artırıb.
Araşdırma, iqlim böhranında təkcə həyat tərzinin deyil, zəngin şəxslərin qalıq yanacaq investisiyalarının da əhəmiyyətli bir paya sahib olduğunu ortaya qoyub.
Tədqiqatın baş müəllifi Dr. “Əgər iqlim fəaliyyəti ən zənginlərin məsuliyyətinə məhəl qoymursa, biz ən güclü rıçaqlarımızdan birini itiririk” deyə Carl-Friedrich Schleussner bildirib.
Vergilər gündəmdədir
Mütəxəssislər iddia edirlər ki, aktiv sahiblərinin karbon tutumlu investisiyalara vergi qoyulması həm daha ədalətli, həm də daha təsirli bir həll ola bilər.
Əvvəlki araşdırmalar göstərdi ki, sərvətə əsaslanan vergilər ümumi karbon vergiləri ilə müqayisədə aşağı gəlirli qruplar üzərində təzyiqi azalda bilər.
G20-nin ‘Super Rich’ vergisi hesabatlarda qalır
2023-cü ildə Braziliya G20 sammitində sərvəti 1 milyard dollardan çox olan şəxslərə 2 faiz qlobal sərvət vergisi tətbiq etməyi təklif etdi. Lakin liderlərin əməkdaşlıq vədlərinə baxmayaraq, konkret addımlar atılmayıb. 2021-ci ildə 140 ölkə qlobal şirkətlər üçün minimum 15% korporativ vergi ilə bağlı razılığa gəlib, lakin bu danışıqlarda irəliləyiş yoxdur.
Forbes-in məlumatına görə, dünya milyarderlərinin təxminən üçdə biri ABŞ-da yaşayır; Bu rəqəm Çin, Hindistan və Almaniyanın cəmindən çoxdur.
Oxfam məlumatlarına görə, ən zəngin 1 faiz son on ildə 42 trilyon dollar yeni sərvət əldə edib. Bu seqmentin ümumi sərvəti dünyanın ən yoxsul 95 faizinin ümumi sərvətindən çoxdur.
Mənbə: TrtHaber