Qaraciyərin ciddi zədələnməsinə səbəb olmaq üçün gündə yalnız bir stəkan dadlandırıcılarla dolu olan pəhriz sodasını içmək kifayətdir. Bu, çinli alimlər tərəfindən aparılan böyük araşdırmada sübuta yetirilib.
Ancaq ironik olaraq, şəkərli qazlı içkilər də eyni təsirə malikdir. Bu məlumat bu yaxınlarda Barselonada keçirilən elmi forumda – Birgə Avropa Qastroenterologiya Həftəsində elan edilmişdir.
Bu nəticəyə gəlmək üçün alimlər müfəssəl tibbi məlumatları Böyük Britaniyanın Biobankında saxlanılan 123 000-dən çox insanın məlumatlarını təhlil ediblər. Dadlandırıcılar olan soda şəkərsiz sodadan daha pisdir.
Sodanın mənfi təsirini göstərən bəzi xüsusi rəqəmlər. Əgər insanlar gündə 250 ml-dən çox şəkərlə dadlandırılmış bu qazlı içkidən istifadə edərdilərsə, onların qaraciyər yağlanmasına tutulma riski 50%, süni dadlandırıcılarla sodaya üstünlük versəydilər, risk daha da artdı – 60%.
“Yağlı qaraciyər xəstəliyi” alkoqolsuz yağlı qaraciyər xəstəliyi (NAFLD) kimi tanınan şeydir. Hepatoloq və tibb elmləri doktoru Aleksey Bueverovun aif.ru-ya izah etdiyi kimi, bu, qaraciyər hüceyrələrində çox miqdarda yağ yığıldığı ciddi bir vəziyyətdir. Tez-tez iltihab (steatohepatit) ilə müşayiət olunur və bəzi insanlarda siroz, bəzən hətta qaraciyər xərçənginə səbəb ola bilər. NAFLD ilk növbədə müəyyən pəhriz faktorları ilə – heyvan yağlarının və asanlıqla həzm olunan şəkərlərin çoxluğu ilə əlaqələndirilir. Şəkərlər içkilərdən ən asan sorulduğundan, soda onun inkişafında mühüm rol oynayır. Bu baxımdan, Çin alimlərinin araşdırması yalnız artıq məlum olanları təsdiqləyib.
Süni dadlandlrıcılarla hazırlanmış qazlı içkilərin yaddaş və koqnitiv pozğunluqlar da daxil olmaqla bir sıra xəstəliklərə səbəb olduğu bilinir.
Bununla belə, onların NAFLD-yə səbəb olma potensialı əvvəllər müzakirə edilməmişdir.
Çindəki Soochow Universiteti Xəstəxanasının Qastroenterologiya şöbəsinin həkimi və tədqiqatın aparıcı müəllifi Lihe Liu deyir: “Şəkərlə şirinləşdirilmiş içkilər çoxdan həkimlər tərəfindən araşdırılır, onların “pəhriz” alternativləri isə çox vaxt daha sağlam seçimlər hesab olunur. Lakin hər iki içki növü geniş yayılmışdır və onların qaraciyər sağlamlığına təsiri kifayət qədər öyrənilməmişdir. Tədqiqatımız göstərir ki, süni dadlandırıcılar olan qazlı içkilər əslində NAFLD inkişaf riskinin artması ilə əlaqələndirilir. Bu, hətta orta dərəcədə istehlakda da doğrudur, məsələn, gündə bir fincan. Bu nəticələr, bu içkilərin zərərsiz olduğuna dair geniş yayılmış inamı şübhə altına alır və xüsusilə NAFLD qlobal sağlamlıq probleminə çevrildiyi üçün onların qidalanma və qaraciyər sağlamlığındakı roluna yenidən baxılması zərurətini vurğulayır.
Bəs soda – (süni qazlı içki) əvəzinə nə içməliyik?
Alim onların bağırsaq mikrobiomunu dəyişdirərək və şirniyyata olan həvəsi artıraraq qaraciyərə təsir etdiyini deyib. Bu da öz növbəsində şəkərli qazlı içkilər kimi NAFLD riskini artırır. Doktor Liu deyir ki, ən təhlükəsiz yanaşma həm şəkər, həm də süni dadlandırıcılarla içkiləri məhdudlaşdırmaqdır. “Su ən yaxşı seçim olaraq qalır, çünki o, metabolik stressi azaldır və bədəni nəmləndirərkən qaraciyərdə yağ yığılmasının qarşısını alır.”
Mənbə: Mail.ru