Qida boyaları uşaqların sağlamlığına ziyandır: Mütəxəssilər xəbərdarlıq edir!
Bugun.tv xəbər verir ki, qida boyaları uşaqların sağlamlığına təsir edir. Rəngarəng konfetlər, tortlar və içkilər… Rəfləri bəzəyən rəngarəng yeməklər hər yaşdan insanı özünə cəlb edir. Məhsulları bu qədər cəlbedici edən “qida boyası” kimi tanınan rəngləndiricilərdir.
Bu rəngləndiricilərin bir çoxu qanuni tənzimləmələr çərçivəsində qidalara daxil edilir. Əsl problem qidalarda göstərilən standartlara uyğun olmayan rəngləndiricilərdir…
Qida sənayesində qida boyaları qida birləşmələrinə təbii (kök yağı, çuğundur tozu və s.) və sintetik (tartrazin, xinolin sarısı və s.) kimi əlavə edilir. Təbii ki, qida boyalarının tərkibinə daxil olmayan, bəzən imitasiya və saxtakarlıq məqsədilə istifadə edilən, ucuz və ucuz olan müxtəlif maddələr əhalinin sağlamlığı üçün ciddi təhlükə yaradır.
Ankara Universiteti Baytarlıq Fakültəsi Qida Gigiyenası və Texnologiyası Bölümü Müəllim Prof. Dr. Ufuk Tansel Şirelinin sözlərinə görə, qida sənayesindəki şirkətlər məhsulları daha dadlı, qidalı, cəlbedici və təhlükəsiz etməyə çalışırlar. Ona görə də qida və içki istehsalçıları kütləvi bazara müraciət etmək üçün məhsullarına qida əlavələri kimi təbii və sintetik yolla istehsal olunan rəngləndiriciləri daxil edirlər.
“Yeyinti sənayesində qida boyaları qida tərkiblərinə təbii (kök yağı, çuğundur tozu və s.) və sintetik (tartrazin, xinolin sarısı və s.) kimi əlavə edilir. Təbii ki, qida boyalarının tərkibinə daxil olmayan, bəzən imitasiya və saxtakarlıq məqsədilə istifadə edilən, ucuz və ucuz olan müxtəlif maddələr əhalinin sağlamlığı üçün ciddi təhlükə yaradır. Bununla belə, bu qeyri-qanuni zəhərli maddələr xərçəngə və ölümə səbəb ola biləcək ictimai sağlamlıq nəticələri yaradır. İstehlakçılar üçün rəngləndiricilərdən yaranan əsas problem qanuni olanların təhlükəsiz dozalarının aşılması, bilinməməsi və ya qida sənayesində digər (fırıldaqçı) rəngləndiricilərin istifadə edilməsidir”, – U.Tansel bildirib.
Tədqiqatlar göstərir ki, uşaqlar qidalandırıcı təbii qidalardan çox, yüksək kalorili, qida dəyəri az olan, əlavələr olan, ya da süni ətirli içkilər və qəlyanaltı məhsulları olan parlaq rəngli emal olunmuş qidalara üstünlük verirlər. Bu isə ciddi təhlükədir.
“Aparılan elmi araşdırmalar – xüsusilə, sintetik rəngləndiricilərin insanlarda həddindən artıq həssaslıq, astma, dəri döküntüsü, miqren, vaxtından əvvəl doğuş, xromosom zədələnməsi, tiroid şişi və xərçəng kimi sağlamlıq problemlərinə səbəb olduğunu və bunlarla əlaqəli allergiya və astma problemlərinin artdığını ortaya qoyur. Məsələn, Böyük Britaniyada yerləşən müstəqil qurum olan Qida Standartları Agentliyinin (FSA) apardığı elmi araşdırmalarda daha çox sərinləşdirici içkilər, desertlər, dondurma, qənnadı məmulatları və s. Qidalarda istifadə edilən bəzi sintetik rəngləndiricilərin uşaqlarda davranış pozğunluqlarına səbəb olduğu bildirilir”.
Yeməklərə kənardan baxıldığında qida boyalarının sintetik və ya təbii olduğu dəqiq bilinməsə də, qidanın təbii rəngi nəzərə alınaraq qəbul edildikdə qida boyaları fərq edilə bilər. Lakin burada önəmli olan boyanın əlavə edilməsi deyil, əlavə olunan boyanın dozasıdır. Bu həddindən artıq olarsa, uşaqlarda sintetik rəngləndiricilərin təsiri davranış pozğunluğu, hiperaktivlik və diqqət çatışmazlığı kimi özünü göstərə bilər ki, bu da əhəmiyyətli fərdi fərqlər göstərir.
Bu kontekstdə qida əlavələrinin davranış və bilişsel təsirlərini araşdıran klinik araşdırmada 7-13 yaş arası 486 hiperaktiv uşaq müşahidə edilib. Bu araşdırmada, sintetik rəngləndiricilərdən və tatlandırıcılardan təsirlənən hiperaktiv uşaqların 96 faizində uzunmüddətli susuzluq, ekzema, qulaq və/və ya sinə infeksiyaları və rinit simptomları müşahidə olunub. Tədqiqatın sorğu qiymətləndirmə nəticələrinə görə, hiperaktiv uşaqların 60 faizində qida əlavələri ilə davranış pozğunluqları arasında əlaqə olduğu müəyyən edilib.
Mənbə: TRT haber