Yeni hesablamalar ibtidai maqnit sahələrinin gücünə ciddi məhdudiyyət qoyub – cəmi 0,2 nanoqaus. Kompüter simulyasiyaları və müşahidə məlumatları onların mövcudluğunu təsdiqləyib və kosmik şəbəkənin və ilk ulduzların yaranmasına təsir göstərdiyini göstərib.
Kainatın yaranmasından sonrakı ilk anlarda ortaya çıxan maqnit sahələri tipik bir soyuducu maqnitindən milyardlarla dəfə zəif idi və intensivliyi baxımından beyindəki neyronların yaratdığı impulslarla müqayisə edilə bilərdi. Ancaq belə zəif sahələr belə “kosmik şəbəkədə” iz buraxıb – qalaktikaları birləşdirən və bütün kosmosa nüfuz edən nəhəng sap kimi strukturlar şəbəkəsi.
Onların mənşəyini öyrənmək üçün SISSA-dan (Trieste Beynəlxalq Qabaqcıl Tədqiqatlar Məktəbi) beynəlxalq alimlər qrupu Hertfordshire, Cambridge, Nottingham, Stanford və Potsdam Universitetləri ilə birlikdə bu günə qədər ən böyük kompüter təcrübələri silsiləsini – təxminən 250 min simulyasiyanı həyata keçirdi. Nəticələr Physical Review Letters jurnalında dərc olunub.
Modelləşdirmənin astronomik müşahidələrlə müqayisəsi göstərib ki, kosmik şəbəkənin müasir görünüşünü ən yaxşı izah edən ilkin maqnit sahələridir. Tədqiqat həm də onların gücünə yeni bir yuxarı həddi təyin etməyə imkan verdi: təxminən 0,2 nanoqaus, bu, əvvəlki hesablamalardan bir neçə dəfə aşağıdır. Müqayisə üçün qeyd edək ki, Yerin maqnit sahəsi orta hesabla 0,5 qauss, yəni milyard dəfədən çox güclüdür.
Elm adamları belə sahələrin inflyasiya zamanı – Böyük Partlayışdan əvvəl kosmosun sürətlə genişlənməsi və ya erkən Kainatdakı faza keçidləri nəticəsində meydana çıxa biləcəyini təklif edirlər. Zəifliklərinə baxmayaraq, onların rolu əsas olub: onlar kosmik şəbəkənin iplərini sıxdılar və ilk ulduzların və qalaktikaların əmələ gəlməsini sürətləndirdilər.
Mənbə: mail.ru