Hamı bilir ki, yuxu həbləri yuxuya getməyə kömək edir, lakin çox az adam onların həyatı qısaldırdığını başa düşür. Bu, demək olar ki, 485 min insanın iştirak etdiyi çox böyük bir araşdırmada sübut edilmişdir.
Məşhur tibbi blogger Ancha Baranova öz Telegram kanalında alimlərin bu mühüm kəşfini xatırladıb. Məqalə 2023-cü ildə Sleep Health elmi jurnalında dərc olunub. Ancaq nəticələr o qədər aktualdır ki, yenidən oxumağa dəyər. Axı söhbət insanın ömrünün illərindən gedir. Yarım milyona yaxın insan müayinədən keçib.
Alimlər Tayvanda yaşayan 484 916 nəfəri qiymətləndiriblər. Onların hamısının yaşı 20-dən yuxarı idi (orta yaş həddi 40-a yaxın idi). Tədqiqat üçün bu sayda insan 1994-2011-ci illərdə cəlb edilib. Bütün iştirakçılar yuxu müddətindən asılı olaraq dörd qrupa bölünüb:
çox qısa yuxu – dörd saatdan az (belə insanların 1,2% -i var idi),
qısa yuxu – dörd-altı saat (insanların 19,6% -i bu qədər yatdı),
orta – altı-səkkiz saat (71%),
uzun – səkkiz saatdan çox (8,2%).
İştirakçılar 5,6 ildən 13,8 ilədək izlənilib. Bu müddət ərzində 16 927 (3,5%) ölüm halı qeydə alınıb. Onların ölümünün üç əsas səbəbi bunlardır: xərçəng (39,1%), ürək-damar xəstəlikləri (19,6%) və tənəffüs xəstəlikləri (7,1%).
Ən aşağı ölüm riski optimal yuxu müddəti olan, altı ilə səkkiz saat yatan və heç bir yuxu həbi olmayan insanlarda müşahidə olunub. Amma insanlar yuxu həbləri qəbul etdikdən sonra eyni miqdarda yatıblarsa, onların ölüm riski 55% (yəni bir yarım dəfədən çox) artıb. Corc Meyson Universitetinin Sistem Biologiyası Məktəbinin professoru və tanınmış blogger Ancha Baranova “Yuxu dərmanı istifadə edən və həddindən artıq qısa və ya çox uzun yuxuya malik 30 yaşlı kişilərin ömrü, yuxu həbləri qəbul etməyən, lakin altı-səkkiz saat yatanlardan 12-13 il qısa idi” deyə şərh edir.
— Müntəzəm olaraq yuxu dərmanı istifadə edən kişilərin ömrü 5,3 il, qadınlarda isə 5,7 il daha qısa idi. Bundan əlavə, yuxu dərmanı istifadə edənlərin xərçəngdən ölmək şansı daha yüksəkdir”.
Yuxu dərmanına alternativ tapmalıyıq
Təbii ki, sual yaranır: tədqiqatın aparıldığı Tayvanda xüsusilə təhlükəli yuxu həbləri istehlak edilmirmi? Ança Branova izah edir ki, ABŞ və Rusiyada olduğu kimi orada da eyni dərmanlardan istifadə edirlər. Əsasən, bunlar benzodiazepin qrupundan olan yuxu həbləridir. Digər qrupların dərmanları daha sonra ortaya çıxdığından, onlar bu araşdırmaya daxil edilməyib. Əgər benzodiazepinlər haqqında danışırıqsa, bunlar xlordiazepoksid, midazolam, triazolam və “zolam” ilə bitən digər dərmanlar, həmçinin fenazepam, oksazepam və digər “zepamlar”dır.
Bütün bunlar sizi yuxusuzluqla mübarizənin alternativ üsulları haqqında düşünməyə vadar edir. Xüsusilə, müəlliflər koqnitiv davranış terapiyasını qeyd edirlər. Əlbəttə ki, aif.ru saytının daha əvvəl yazdığı sağlam yuxu gigiyenası qaydalarına riayət etmək də vacibdir. Onlar yuxusuzluqdan qaçmağa və yaxşı yuxu saxlamağa kömək edəcəklər.
Mənbə: mail.ru