Qlobal istiləşmə nəticəsində yaranan və ya şiddətlənən meşə yanğınlarında hər il 12 mindən çox insanın tüstüdən inhalasiya nəticəsində ölə biləcəyi bildirilir.
Alimlər bunun bir çox insan üçün uzunmüddətli sağlamlıq nəticələrinə də səbəb ola biləcəyini bildirdilər. İngiltərə, ABŞ, Almaniya, Çin və Yaponiya da daxil olmaqla 8 ölkədən elm adamları fəlakətlə bağlı xəbərdarlıq ediblər. The Guardian-a görə, iki ayrı araşdırma aparılıb; Qlobal istiləşmə, Avstraliya, Cənubi Amerika, Avropa və Asiyada baş verən meşə yanğınları və bunun nəticəsində yaranan zərərli tüstüdən inhalyasiya nəticəsində yaranan ölüm halları araşdırılıb.
Tədqiqatçılar ilk dəfə olaraq qlobal temperatur artımının yanğın riskini artıran əsas amil olduğunu görsələr də, qlobal istiləşmənin 200-2019-cu illər arasında dünyada yanğınları təxminən 16 faiz artırdığını müəyyən ediblər. Yaponiyanın Milli Ətraf Mühit Tədqiqatları İnstitutundan Dr. Chae Yeon Park öz araşdırmasında 2010-cu illərdə hər il təxminən 100 min insanın ağciyərlərə və qana nüfuz edə bilən kiçik hissəcikləri ehtiva edən PM2.5 kimi tanınan yanğın tüstüsünü nəfəs almasından öldüyünə diqqət çəkdi.
Belə ki, qlobal istiləşmənin bu ölümlərə təsirini hazırladıqları modellə hesablayan elm adamları qlobal istiləşmə ilə daha da şiddətlənən meşə yanğınlarının hər il 12 mindən çox insanın tüstüdən zəhərlənərək ölməsinə səbəb olduğu qənaətinə gəliblər.
Tədqiqatçılar həmçinin qeyd ediblər ki, PM2.5 hissəciklərinin inhalyasiyası nəticəsində yaranan ölüm nisbətləri qlobal temperaturun artması ilə 1960-cı ildəki 1,2 faizdən 2010-cu illərdə yüzdə 12,8-ə yüksəlib.
Yanğın səbəb olduğu zərrəciklərin vurduğu zərərin çox ağır olduğunu vurğulayan tədqiqatçılar, meşə yanğınlarının sağlamlığa təsirlərini küçümsememek lazım olduğu barədə xəbərdarlıq ediblər.
Avstraliya Milli Universitetinin Milli Epidemiologiya və Əhali Sağlamlığı Mərkəzinin direktoru professor Hilari Bambrik qeyd edib ki, Avstraliyada milyonlarla insan 2019 və 2020-ci ilin yayında baş verən yanğınlar zamanı tüstüdən təhlükəli və uzunmüddətli çirklənməyə məruz qalıb.
“Bu, o dövrdə yüzlərlə insanın ölümünə səbəb oldu və çox güman ki, çoxları üçün uzunmüddətli sağlamlıq nəticələri olacaq” Bambrick deyib.
Bu araşdırmanın iqlim dəyişikliyinin insan sağlamlığına zərərli olduğunu göstərən dəlillərdən yalnız biri olduğunu ifadə edən Bambrick, “Belə təsirləri anlamaq gələcək üçün daha yaxşı planlar qurmağımıza kömək edəcək” deyib.
Mənbə: TGRT