Bugun.tv xəbər verir ki, alimlər ilk dəfə olaraq Kainatın ən uzaq qalaktikalarından birinin qeyri-adi kimyəvi tərkibinin sirrini açmağa müvəffəq olublar. Bu barədə “The Astrophysical Journal Letters” jurnalında dərc olunan məqalədə deyilib.
Galaxy GN-z11 artıq Böyük Partlayışdan 440 milyon il sonra peyda olub. Bununla belə, Webb teleskopu ilə əldə edilən spektrlər GN-z11-də qeyri-adi dərəcədə yüksək azot tərkibini göstərib. Bu, uzun müddət sirr olaraq qalıb. Çünki hidrogen və heliumdan daha ağır elementlər ulduzlarda əmələ gəlir. Həyatlarının son mərhələlərində, yəni doğumdan milyardlarla il sonra ulduzlararası mühitə dağılır.
Bir fərziyyəyə görə, ilkin Kainatda azotun çox olması Günəşdən 50-100 min dəfə daha kütləsi olan qısamüddətli superkütləli ulduzların mövcudluğu ilə izah olunur. Bununla belə, yeni iş azotun yeni mənbəyini – təxminən 100 milyon il davam edən istirahət fazası ilə fasiləli ulduz meydana gəlməsini təklif etdi.
Ulduz əmələ gəlməsinin ikinci partlayışından sonra Wolf-Rayet ulduzları meydana çıxır – çox yüksək temperatur və parlaqlıq və kütlələri 120 günəş kütləsinə qədər olan ulduzlar. Onlar ulduzlararası mühitin azotla zənginləşdirilməsinin dominant mənbəyinə çevrilirlər. Müəlliflərin fikrincə, qalan ssenarilər müşahidə olunan məlumatları qane etmir.
Müxbir Qaytən Qasımzadə
Mənbə lenta.ru