Bursa Avtomobil Sənayesi İxracatçıları Birliyinin Peşə və Texniki Anadolu Liseyinin şagirdləri eşitmə qüsurlu insanlarla ünsiyyət qura bilən, işarə dilini anlayıb tətbiq edə bilən insanabənzər robot hazırlayaraq həm sosial məsuliyyət, həm də texnologiya sahəsində nümunəvi uğur əldə ediblər.
Bursa Avtomobil Sənayesi İxracatçıları Birliyi Peşə və Texniki Anadolu Liseyi şagirdləri eşitmə qüsurlu insanlarla ünsiyyət qura bilən insanabənzər robot hazırlayıb. Layihənin ilhamı Elektrik-Elektronika kafedrasının müəllimi Rəcəb Semih Aydının eşitmə qüsurlu şagirdlərin təhsil aldığı məktəbi ziyarət etməsi zamanı yaranıb.
İşarə dili ilə ünsiyyət quran müəllim və tələbələrlə bir müddət vaxt keçirən Aydın, həyatlarını asanlaşdırmaq üçün işləməyə qərar verdi.
Vəziyyəti şöbəsində tələbələrlə bölüşən Aydın, eşitmə qüsurlu insanların təhsilinə və sosial həyatına kömək etmək üçün “işarət dilini bilən robot” hazırlamaq üçün işə başlayıb. Elektrik və elektronika fakültəsinin tələbələrinin dəstəyi ilə ideya mərhələsi 1 ildən çox davam edən robotu düzəltməyə başlayan Aydın, robotu dizayn, proqram təminatı üçün informatika, kartlar üçün isə avtomatlaşdırma bölməsi tələbələrinin dəstəyi ilə tamamladı.
Təxminən 2 illik əməklə tamamlanan robot daxili imkanlarla hazırlanmış kartlar və xüsusi proqram təminatı ilə türk və ingilis 2 dildə işarə dili əlifbası ilə inteqrasiya edilib. Əllərinə, başına və gözlərinə yerləşdirilmiş motorlar sayəsində kodlaşdırma ilə hərəkət edə bilən robot, çox sayda işarə dili termini ilə eşitmə qüsurlu insanlarla ünsiyyət qura bilir.
Məktəbin direktoru Güray Köken 6 sahədə 700 şagirdə təhsil verdiklərini bildirib.
Türkiyə Əsr Təhsil Modeli vizyonuna uyğun olaraq texnologiya mərkəzli işlər apardıqlarını ifadə edən Köken, inkişaf etdirdikləri bu robotun da işlərinin bir parçası olduğunu qeyd edib.
Köken Türkiyə Əsr Təhsil Modelinin əsas məqsədlərindən birinin məhsuldar, yenilikçi və hərtərəfli təchizatlı gənclər yetişdirmək olduğunu vurğulayaraq sözlərini belə davam etdirdi:
“Bu məqsədlə inkişaf etdirdiyimiz insanabənzər robot və xüsusi dizaynlı əlimizlə eşitmə qüsurlu tələbələrimizin dil öyrənmələrini asanlaşdırır və onları gələcəyin peşələrinə hazırlayırıq. Bu robot eşitmə qüsurlu uşaqlarımıza vizual interaktiv şəkildə türk işarə dilini və xarici dilləri öyrədəcək. Bizim eşitmə qüsurlu tələbələrin həm robot bacarıqlarını inkişaf etdirməsi, həm də bu proqramla eşitmə qüsurlu tələbələrin özlərinin robot bacarıqlarını inkişaf etdirmələri mümkün olacaq. Məqsədimiz eşitmə qüsurlu gənclərimizi rəqəmsal dünyada söz sahibi olan, məhsuldar və öz ayaqları üzərində dayana bilən şəxsiyyətlər kimi yetişdirməkdir.”
Elektrik-Elektronika kafedrasının müəllimi Rəcəb Semih Aydın da robotun xüsusilə 9-14 yaş qrupundakı eşitmə qüsurlu şagirdlərin diqqətini çəkdiyini qeyd edib. Robotun inteqrasiya edilmiş proqram təminatı ilə müxtəlif dillərdə işarə dili əlifbasında hərəkətlər edə bildiyini ifadə edən Aydın, “Bunun həddi-hüdudu yoxdur. Ədəbiyyat araşdırmalarında dünyada belə bir robotun olmadığını və bu məqsədlə istifadə edilən robotun olmadığını müəyyən etdik. Bunu müəyyən etdikdən sonra əlifbaları araşdırdıq. Gördük ki, hər bir ölkənin işarə dili əlifbasına uyğunlaşdırıla bilən bir robot var. dil, çevikdir və kodlar o əlifbaya uyğun yazıldığı müddətcə dəqiq nəticələr verir”. Robotun əlillər üçün bələdçi ola biləcəyini vurğulayan Aydın belə davam etdi:
“Mövcud proqrama türk və ingilis dilləri daxildir, lakin onu 52 dilə uyğunlaşdırmaq olar. Əlifbamız olduğu müddətcə onu 52 dilə uyğunlaşdıra bilərik. Ən əsası odur ki, işarə dilini tez öyrənmək istəyən eşitmə qüsurlu insanlara əlifbanı öyrədə bilər. Bu, əlifbanı öyrədərkən əylənərək öyrənməni asanlaşdırır. Biz eşitmə qüsurlu gəncləri də kompüter texnologiyasından istifadə etməyə və azyaşlı uşaqlara öyrədə bilərik. Onların heyran olduqları bu texnologiyadan istifadə edərək, kodlaşdırmanı özləri də edə bilirlər. Məqsədimiz işarə dilini öyrənən gənclərimizdir.
Aydın, Ar-Ge işlərinin davam etdiyini və tələbələrin süni zəkanın robota inteqrasiyası ilə daha da inkişaf etdirilməsi üçün işlərini davam etdirdiklərini əlavə edib.
Avtomatika fakültəsinin yuxarı kurs tələbəsi Salih Tolga Şen də komanda olaraq belə bir layihə irəli sürdüklərini izah etdi.
Tələbə kimi bu layihənin texniki hissəsi ilə maraqlandıqlarını bildirən Şen bunları qeyd etdi:
“Avtomatlaşdırma tələbələri olaraq biz bunu dostlarımızla birləşdirdik və nə edə biləcəyimizi düşündük. Sağ və sol əllərdə altı servo mühərrik, başda isə 9 servo mühərrik var. Rəsmlə mən məşğul oldum. Sonra 3D printerlə çap etdik. Bütün texnoloji imkanlardan istifadə etməyə çalışdıq. Burada öyrəndiyimiz proqramlardan istifadə etdik. Dərslərdə öyrənməyimizi daha da əyləncəli etdik. Bunu dostlarımla etdiyimiz üçün çox xoşbəxtəm, çünki bunun türk millətinə faydası olduğuna inanıram.”
Mənbə: TgrtHaber