Keçmiş Sovetlər İttifaqı dövründə İslam dininin qadağan edildiyi, Ramazan ayında oruc tutmağın qadağan edildiyi Özbəkistanda 1991-ci ildə müstəqillik əldə etdikdən sonra xalq öz milli-dini dəyərlərini və adət-ənənələrini bərpa edib. Milli və dini adət-ənənələrini yaşatmağa çalışan özbək ailələri Ramazan ayında “İştah Açan” kimi tanınan birlikdə iftar ənənəsini yenidən bərpa ediblər.
Gənc ailələr Ramazan ayında evlərinə baş çəkməyi, iftarlarını valideynləri və bacı-qardaşları ilə birlikdə açmağı məqsədəuyğun hesab edirlər.
Böyüklərin işini öz üzərinə götürən gənclər iftar süfrəsi hazırlığına başlayır, süfrəyə veriləcək yeməklərin, salatların, şirniyyatların hazırlanmasına köməklik göstərirlər. Gənclər bəzən iftar süfrəsi üçün hazırladıqları yeməkləri gətirib bir süfrədə digər ailə üzvləri ilə bölüşürlər. Yemək əvvəlcə ailənin böyüklərinin qarşısına qoyulur.
İftar vaxtı yaxınlaşdıqca özbək ailələri ailə başçısının rəhbərliyi ilə birlikdə iftar namazını qılar, ağsaqqal yeməkdən daddıqdan sonra yeməyə başlayırlar.
Süfrədə həmişə çörək və nisal var Özbək iftar süfrəsində adətən yağ və südlə bişmiş patır çörəyi, tərəvəz və göyərti ilə hazırlanan “kök samsa” adlı xəmir, həşməyə bənzər şorba, özbək plovu və Ramazan deserti nişalda olur.
Ailə başçısı tərəfindən qılınan şükran duası ilə iftar açılır, söhbətdən sonra ailə üzvləri və qonaqlar evlərinə qayıdırlar.
Özbək ailələri də Ramazan ayında qohumların, qonşuların, eyni məhəllə sakinlərinin, ehtiyacı olanların dəvət olunduğu ümumi iftar ənənəsini davam etdirir.
Hər bir özbək ailəsi Ramazan ayında ən azı bir dəfə “İştah Açıcı” adlı ümumi iftar süfrəsi qurur və yeməklərini qonaqlarla bölüşür.
Camaat iftarı süfrə başında məhəllə muhtarının və ya ağsaqqalının oxuduğu dualar, yeyilən yemək, Quran tilavəti və toplu olaraq qılınan təravih namazı ilə başa çatır.
“Ramazan ailə birliyini daha da gücləndirir”
Daşkənd yaxınlığındakı Yengiyol rayonunda yaşayan 73 yaşlı Kamilcan Əhmədov açıqlamasında bildirib ki, Ramazan ayında bütün uşaqları, həyat yoldaşları və nəvələri atasının evinə qonaq gəlirlər.
Əhmədov “Uşaqlarımız bu müqəddəs ayda tez-tez bizə baş çəkirlər. Ramazan ayı ailələrin birliyini daha da möhkəmləndirir” deyib.
Sovetlər dönəmində İslam dininin və Ramazan ayında orucun qadağan edildiyini xatırladan Əhmədov həmin vaxt namaz qılıb, gizli oruc tutduqlarını bildirib.
Əhmədov qeyd edib ki, Özbəkistan müstəqillik əldə etdikdən sonra onlar öz dini ibadətlərini sərbəst şəkildə yerinə yetirə biliblər.
Ramazan ayında ailəlikcə iftar etməyə qayğı göstərdiklərini ifadə edən Əhmədov Ramazan ayının ailəni daha da yaxınlaşdırdığını bir daha vurğulayıb.
Kamilcanın həyat yoldaşı Anobar Əhmədova da Ramazan ayında bir ailə kimi bir araya gəldiklərini, milli və dini adət-ənənələrini yaşatmağa çalışdıqlarını bildirib.
Öz evində və uşaq evində iftar açdıqlarını izah edən Əhmədova, “Ramazan ayında ailə olaraq övlad və nəvələrlə iftar etmənin ləzzəti tamam başqadır. Ramazan ayında ailəlikcə oruc tutur, birlikdə iftar süfrəsi hazırlayırıq. Bu, ailəmizdəki birliyi daha da gücləndirir” deyib.
Əhmədova Ramazan ayının əməkdaşlıq və xeyriyyə ayı olduğunu, ehtiyacı olanlara yardım etdiklərini də bildirib.
Əvvəllər Ramazan ayında haram olduğu üçün nə namaz qıla, nə də oruc tuta bilmədiklərini xatırladan Əhmədova “Allaha şükür ki, Özbəkistan müstəqillik əldə etdikdən sonra biz rahat namaz qılırıq, rahat oruc tuta bilirik, iftarımızı açırıq” deyib.
Mənbə: TrtHaber