Hollandiyanın Haaqa şəhərində başlayan Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi dinləmələrində İsrailin UNRWA-nı qadağan etmək qərarının qanunsuzluğu müzakirə olunacaq. Türkiyənin də təqdimat edəcəyi dinləmədən sonra formalaşacaq məsləhət rəyi, İsrailin fələstinlilərə qarşı humanitar yardım blokadasının qaldırılması üçün kritik əhəmiyyət kəsb edir.
Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi (ICJ) bu gün İsrailin Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Fələstinli Qaçqınlara Yardım və İşlər üzrə Agentliyinin (UNRWA) fəaliyyətini qadağan edən qanunu ilə bağlı məsləhətləşmələrə başlayır. Hollandiyanın inzibati paytaxtı Haaqadakı Sülh Sarayında ictimaiyyətə açıq olacaq dinləmələrdə 39 ölkədən, həmçinin Ərəb Liqası, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı, Afrika İttifaqı və BMT-nin təqdimatları dinləniləcək.
2024-cü ilin oktyabrında İsrail administrasiyası HƏMAS ilə əməkdaşlıqda ittiham etdiyi UNRWA-nın öz ərazisində fəaliyyətini qadağan etmişdi. Bu qadağa 2025-ci ilin yanvarında qüvvəyə minib. UNRWA 18 aydır davam edən müharibəyə görə köçkün və aclıqla mübarizə aparan yüz minlərlə fələstinli üçün həyat kəməridir.
Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyi aprelin 30-da Beynəlxalq Ədliyyə Məhkəməsinin iclasında İsrailin də tərəfdar olduğu 1946-cı il BMT İmtiyazlar və Toxunulmazlıqlar Konvensiyasına diqqət çəkərək, İsrailin UNRWA-nı qadağan etmək qərarının hüquqi əsası olmadığını izah edəcək təqdimatla çıxış edəcək. Bütün ölkələrin və təşkilatların təqdimatlarından sonra Məhkəmənin hakimləri 4 və ya 6 ay müddətində öz fikirlərini bildirəcəklər. ICJ tərəfindən verilən məsləhət rəyləri məcburi olmasa da, 1946-cı il BMT-nin İmtiyazlar və Toxunulmazlıqlar Konvensiyasında “Üzv dövlətlə BMT arasında mübahisə yaranarsa, ICJ-dən məsləhət rəyi tələb olunacaq və bu rəy tərəflər tərəfindən yekun olaraq qəbul ediləcək” ifadəsini ehtiva edir. Məsləhətçi rəy İsrailin UNRWA-ya qoyduğu məhdudiyyətləri aradan qaldırmağa və fələstinlilərə humanitar yardımın bərpasına göstəriş verə bilər.
İsrail ordusunun dünən Qəzza zolağının müxtəlif bölgələrində həyata keçirdiyi hücumlarda 35 fələstinli həyatını itirib.
İsrailin HƏMAS-ın qərargahı olduğunu iddia etdiyi və Qəzzadakı UNRWA-nın 13.000 əməkdaşının bir qisminin HƏMAS-ın hücumlarında iştirak etdiyini iddia etdiyi UNRWA obyektlərini hədəfə alma siyasəti ABŞ-da Donald Tramp administrasiyası tərəfindən dəstəklənir. Co Baydenin prezidentliyi dövründə HƏMAS-ın 7 oktyabr hücumları qurbanlarının ailələri UNRWA-ya qarşı 1 milyard dollar təzminat iddiası qaldırdılar. Lakin BMT-nin ABŞ məhkəmələrindən toxunulmazlığına malik olduğu əsas gətirilərək müraciət rədd edilib. Tramp administrasiyasına bağlı ABŞ Ədliyyə Nazirliyi, UNRWA-nın BMT-nin özü deyil, ona bağlı bir təşkilat olduğunu əsas gətirərək qərarı ləğv etdi və BMT agentliyinin ABŞ-da mühakimə olunmasına zəmin hazırlayıb.
UNRWA İsrailin bombardmanları altında olan Qəzzaya humanitar yardımın əsas təminatçısıdır və ümumilikdə 6 milyon fələstinli qaçqına dəstək verir.
UNRWA-ya qarşı müharibəsinə haqq qazandırmaq üçün İsrail hökuməti Google axtarış sistemindəki reklamlar vasitəsilə yardım təşkilatını ləkələyir. Google-da “UNRWA” üçün axtarış etdikdə, istifadəçilər ilk olaraq sponsorlu məzmunu göstərən və BMT təşkilatının “yalanlarını və terrorizmlə əlaqəsini” ifşa edən sayta yönləndirilir. İsrail Milli Rəqəmsal Agentliyinə bağlı olan sayt təkcə UNRWA-nı deyil, Qəzza zolağındakı humanitar böhrana diqqət çəkən hesabatlar dərc edən Amnesty International kimi digər beynəlxalq yardım təşkilatlarını da “İsrailin düşməni olmaqda və HƏMAS-a yardım etməkdə” ittiham edir.
Mənbə: HurriYet