Bu gün görkəmli şərqşünas alim, tarixçi, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, Dövlət Mükafatı laureatı, Əməkdar Elm Xadimi, akademik Ziya Bünyatovun anım günüdür.
Z.Büniyatov 1923-cü il dekabrın 24-də Astara şəhərində Birinci Dünya müharibəsi veteranı ailəsində anadan olub.1939-cu ildə on sinfi bitirdikdən sonra Bakı Hərbi Piyada Məktəbinə daxil olmuş, onu 1941-ci ilin mayında leytenant rütbəsi ilə bitirmiş, eyni zamanda Benderidə (Moldova) atıcı tağım komandiri təyin edilmişdir.
1942-ci ilin avqustunda Böyük Vətən Müharibəsi cəbhəsinə yollanıb. Ukrayna, Moldova, Qafqaz (Mozdok və Tuapse uğrunda döyüşlərdə), Belarus və Polşa uğrunda gedən döyüşlərdə fəal iştirak edib. Berlinə qədər getdi. 1945-ci ildə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülüb. 1946-cı ildə polkovnik-leytenant Z.Büniyatov ehtiyata buraxılıb. 1950-ci ildə Moskva Şərqşünaslıq İnstitutunu, 1954-cü ildə isə Moskva Dövlət Universitetinin aspiranturasını bitirib. 1954-cü ilin mayında namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmiş, avqust ayında isə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının (AN) Tarix İnstitutuna daxil olmuşdur.
1965-ci ildə professor elmi adına layiq görülmüş, 1967-ci ildə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmişdir. 1976-cı ildə AzSSR Elmlər Akademiyasının akademiki seçilmişdir. 1981-ci ildən Şərqşünaslıq İnstitutunun direktoru, 1990-cı ildən isə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti olub.
Ziya Bünyatov SSRİ Qırmızı Bayraq, Aleksandr Nevski, 1-ci dərəcəli Vətən Müharibəsi, Qırmızı Ulduz ordenləri və medallarla təltif edilib. Z.Büniyatovun qətli 1997-ci il fevralın 21-də axşam saatlarında Bakıda, alimin yaşadığı evin girişində baş verib. Qatillər akademikə 5 bıçaq xəsarəti yetirib, tapançadan isə 2 atəş açıb, bundan sonra cinayət yerindən qaçıblar.
2001-ci ilin əvvəlində cinayətin bilavasitə icraçıları Nizami Nağıyev (qatillərdən biri) və Mahir Zeynalov (sürücü) ömürlük həbs cəzasına məhkum ediliblər. Qrupun daha beş üzvü müxtəlif müddətlərə azadlıqdan məhrum edilib.
İkinci qatil Qalib Babayev hələ 1997-ci ilin martında Azərbaycan-İran sərhədini keçmək istəyərkən öldürülüb. Qrupun rəhbəri Tariel Ramazanov və onun bir neçə üzvü heç vaxt tutulmayıb. Onlar Azərbaycanı tərk edə biliblər, axtarışa veriliblər.
Ziya Bünyatov Bakıda Fəxri Xiyabanda dəfn olunub.