Fələstin ərazilərindən sülh yolu ilə çıxmaq planını müzakirə edən bir sıra ərəb dövlətləri Qəzza zolağına və İordan çayının qərb sahilinə çoxmillətli sülhməramlı missiya göndərmək kimi əvvəllər rədd edilmiş ideyaya meyl edirlər.
“Financial Times” adı açıqlanmayan ərəb diplomatlarına istinadən xəbər verir ki, ərəb hakimiyyət orqanları artıq Qəzza zolağında və İordan çayının qərb sahilində müxtəlif millətlərdən olan sülhməramlıların yerləşdirilməsinə qəti şəkildə qarşı deyillər.
Əvvəllər bu ölkələr rəsmi olaraq bəyan edirdilər ki, bölgədə beynəlxalq və regional qüvvələrə ehtiyac yoxdur; Ərəb rəsmiləri “İsrail tanklarına girmək və müqavimət hərəkatına qoşulmaq” cəhdi ilə bağlı ittihamlardan qorxurdular.
Qəzetin mənbəsinin sözlərinə görə, son həftələr ayrı-ayrı ölkələrin mövqeləri yumşalıb və bununla da onlar “sülh prosesinə sadiqliklərini” nümayiş etdirməyə çalışırlar. “Biz bilirik ki, İsrail [Fələstin dövlətinin] təhlükəsizliyi ilə bağlı narahatdır” deyə diplomat bildirib.
Eyni zamanda konkret hansı dövlətlərin bu tədbiri dəstəklədiyi göstərilmir. Qəzetin digər həmsöhbəti qeyd edir ki, belə bir təşəbbüsü yalnız Misir dəstəkləyib, Səudiyyə Ərəbistanı, İordaniya və Qətər isə hələ də ərəb sülhməramlılarının Qəzzaya göndərilməsinin əleyhinədir. Fələstin prezidentinin müşaviri Mahmud əl-Həbbaş ərəb ölkələrinin Qəzzada hərbi mövcudluğunun mümkünlüyünü etiraf edib.
Fələstin əraziləri iki hissəyə bölünür: Aralıq dənizi sahillərindəki Qəzza zolağı və paytaxtı Ramallah şəhəri olan İordan çayının qərb sahili. Birinciyə HƏMAS, ikinciyə Fələstin Azadlıq Təşkilatı (FAT) nəzarət edir. 2004-cü ildə Mahmud Abbas Fələstin Azadlıq Təşkilatının lideri oldu. PLO-nun əsas bölmələrindən biri Fəthdir (Fələstinin Milli Azadlıq Hərəkatı).
Həmas Qəzza zolağında 2007-ci ildə Fəthlə toqquşmadan sonra hakimiyyətə gəlib. Bu, HƏMAS 2006-cı ildə Ramallahda Fələstin Qanunvericilik Şurasına seçkilərdə Fəthdən daha çox yer qazandıqdan sonra baş verib. Son seçkinin nəticələri tanınmadı və aparıcı rolda Fəthlə milli birlik hökumətinin yaradılması da uğursuz oldu. Döyüşlər nəticəsində HƏMAS Fəthi Qəzza zolağından sıxışdırıb çıxarıb.
İsrailin Qəzza zolağında HƏMAS-a qarşı hərbi əməliyyatı 2023-cü ilin payızında hərəkatın yaraqlılarının İsrail sərhədindəki yaşayış məntəqələrinə hücumundan sonra başlayıb.
2024-cü il aprelin əvvəlində BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreş münaqişəni regionda “mülki əhali üçün ən ölümcül münaqişə” adlandırıb. HƏMAS-ın nəzarətində olan Qəzza zolağının Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, altı ay ərzində bölgədə 32 mindən çox dinc sakin həlak olub, 75 mindən çox insan isə yaralanıb.
HƏMAS və İsrail arasında münaqişə səbəbindən Qəzza zolağının əhalisi kəskin aclıq yaşayır, ABŞ dövlət katibi Antoni Blinken bildirib. O, bölgədə “dəhşətli humanitar vəziyyət” olduğunu bildirdi.
Mənbə: mail.ru